Rus-Türk ilişkilerinin 2024'ü: 'Diplomatik' ve 'enerjik' bir yıl daha geride kaldı
© Sputnik / Александр Казаков
Abone ol
Özellikle enerji alanında önemli gelişmelere sahne olan Rus-Türk ilişkileri, 2024 yılında farklı düzeylerde atılan adımlarla temellerini daha da sağlamlaştırdı. Sputnik, geride kalan yılda Moskova-Ankara hattının genel çerçevesini oluşturan gelişmeleri derledi.
Rusya ve Türkiye, 2024 yılına, önceki yıllarda da etkisini gösteren Ukrayna ve Suriye meselelerine başta Gazze Şeridi olmak üzere Filistin topraklarında İsrail ordusu tarafından gerçekleştirilen yoğun saldırıların eklenmesi ışığında girdi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2024 arifesindeki ikili temaslarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin devleti kurulmasını öngören BM kararının uygulanmasından yana olduklarını vurgularken, 2024 yılındaki görüşmelerinde de Ortadoğu'da diplomasinin galip gelmesi için çabalarını sürdürdü.
Türkiye'nin Rusya'dan petrol ithalatında tüm zamanların rekorunu kırmasıyla ve Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu'nun (Rosatom) Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesi için tarihte bir ilki gerçekleştirmesiyle başlayan yıl, Putin'in Türkiye'yi 'en güvenilir enerji partneri' olarak nitelemesiyle beraber, Rus-Türk işbirliği açısından diplomasi ve enerji alanında önemli gelişmelere gebe olacağının sinyallerini iyiden iyiye veriyordu.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın sık ve kapsamlı görüşmelerinin diplomasi ayağını desteklediği ikili ilişkilerde, Ankara'nın BRICS'e olan yönelimini somutlaştırmasıyla 'en diplomatik adım' geliyor ve ilişkilerin çerçevesi yeni bir boyut kazanıyordu.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın Nijniy Novgorod şehrindeki BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı marjında yapılan BRICS+ Oturumu'na katılımı ve aynı gün Kremlin'de Rus lider Putin'le yaptığı görüşme, Erdoğan ve Putin'in 24. Şangay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Devlet Başkanları Zirvesi'ndeki ikili görüşmesiyle taçlandı. Putin, dünyadaki tüm zorluluklara rağmen Rusya ile Türkiye arasındaki ilişkilerin tutarlı bir şekilde gelişmeye devam ettiğinin altını çizerken bir sonraki gün yaptığı "Rus-Türk ilişkilerini kimin engellemeye çalıştığı çok iyi biliniyor" açıklamasıyla Batı'nın Rus-Türk ilişkilerini bozma girişimlerine dikkat çekti.
Askeri alandaki işbirliğini de geliştiren Moskova ve Ankara, Suriye'de ortak kara devriyesine yeniden başlarken sadece birkaç gün sonra Türkiye'nin BRICS'e tam üyelik için resmen başvurması ilişkilerin uluslararası platformlarda geldiği noktayı bir kez daha gözler önüne seriyordu.
Rusya ve Türkiye, İstanbul'da Fidan ve Lavrov'un da katılımıyla gerçekleştirilen Güney Kafkasya Bölgesel İşbirliği Platformu (3+3) Dışişleri Bakanları Toplantısı ile bölgenin refahı ve kalkınması için de çabalarını sürdürdü.
2024'ün Rus-Türk ilişkileri açısından kuşkusuz en önemli gelişmesi, Erdoğan'ın dönem başkanı Rusya'nın ev sahipliğindeki 16. BRICS Zirvesi'ne katılması oldu. Putin ve Erdoğan zirve marjında ikili görüşme de yaparken Rusya Devlet Başkanı, Avrasya kıtasının doğusunu ve batısını birbirine bağlayan Türkiye'nin otoritesini ve özel jeopolitik rolüne dikkat çekerek, Ankara'nın öneminin altını bir kez daha çizdi.
2024'ün son düzlüğüne girilirken uluslararası arenada ana gündem maddesi Suriye oldu. Putin ve Erdoğan, Suriye'deki gelişmelerin öne çıktığı iki telefon görüşmesi yaparken garantör ülkeler Rusya, Türkiye ve İran'ın dışişleri bakanları Katar'da bir araya geldi ve aynı gece eski Devlet Başkanı Esad'ın görevi bırakmasıyla Suriye'de yeni dönem başladı.
Rusya'nın Sinop'ta planlanan nükleer santralin inşasına talip olmasıyla ilişkilerde yeni bir pencere daha açılırken Akkuyu NGS’de birinci reaktörün türbin şaftı başarıyla döndürülerek tarihi bir gün yaşandı ve enerji işbirliğinde önemli bir eşik daha aşıldı. Bunlara paralel olarak Rus ve Türk yetkililer, Türkiye'de kurulacak doğalgaz transfer merkezi için de çalışmalarına devam etti.
2024 yılında Rus-Türk ilişkilerinde öne çıkan gelişmeleri sizler için derledik.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2024 arifesindeki ikili temaslarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin devleti kurulmasını öngören BM kararının uygulanmasından yana olduklarını vurgularken, 2024 yılındaki görüşmelerinde de Ortadoğu'da diplomasinin galip gelmesi için çabalarını sürdürdü.
Türkiye'nin Rusya'dan petrol ithalatında tüm zamanların rekorunu kırmasıyla ve Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu'nun (Rosatom) Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesi için tarihte bir ilki gerçekleştirmesiyle başlayan yıl, Putin'in Türkiye'yi 'en güvenilir enerji partneri' olarak nitelemesiyle beraber, Rus-Türk işbirliği açısından diplomasi ve enerji alanında önemli gelişmelere gebe olacağının sinyallerini iyiden iyiye veriyordu.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın sık ve kapsamlı görüşmelerinin diplomasi ayağını desteklediği ikili ilişkilerde, Ankara'nın BRICS'e olan yönelimini somutlaştırmasıyla 'en diplomatik adım' geliyor ve ilişkilerin çerçevesi yeni bir boyut kazanıyordu.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın Nijniy Novgorod şehrindeki BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı marjında yapılan BRICS+ Oturumu'na katılımı ve aynı gün Kremlin'de Rus lider Putin'le yaptığı görüşme, Erdoğan ve Putin'in 24. Şangay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Devlet Başkanları Zirvesi'ndeki ikili görüşmesiyle taçlandı. Putin, dünyadaki tüm zorluluklara rağmen Rusya ile Türkiye arasındaki ilişkilerin tutarlı bir şekilde gelişmeye devam ettiğinin altını çizerken bir sonraki gün yaptığı "Rus-Türk ilişkilerini kimin engellemeye çalıştığı çok iyi biliniyor" açıklamasıyla Batı'nın Rus-Türk ilişkilerini bozma girişimlerine dikkat çekti.
Askeri alandaki işbirliğini de geliştiren Moskova ve Ankara, Suriye'de ortak kara devriyesine yeniden başlarken sadece birkaç gün sonra Türkiye'nin BRICS'e tam üyelik için resmen başvurması ilişkilerin uluslararası platformlarda geldiği noktayı bir kez daha gözler önüne seriyordu.
Rusya ve Türkiye, İstanbul'da Fidan ve Lavrov'un da katılımıyla gerçekleştirilen Güney Kafkasya Bölgesel İşbirliği Platformu (3+3) Dışişleri Bakanları Toplantısı ile bölgenin refahı ve kalkınması için de çabalarını sürdürdü.
2024'ün Rus-Türk ilişkileri açısından kuşkusuz en önemli gelişmesi, Erdoğan'ın dönem başkanı Rusya'nın ev sahipliğindeki 16. BRICS Zirvesi'ne katılması oldu. Putin ve Erdoğan zirve marjında ikili görüşme de yaparken Rusya Devlet Başkanı, Avrasya kıtasının doğusunu ve batısını birbirine bağlayan Türkiye'nin otoritesini ve özel jeopolitik rolüne dikkat çekerek, Ankara'nın öneminin altını bir kez daha çizdi.
2024'ün son düzlüğüne girilirken uluslararası arenada ana gündem maddesi Suriye oldu. Putin ve Erdoğan, Suriye'deki gelişmelerin öne çıktığı iki telefon görüşmesi yaparken garantör ülkeler Rusya, Türkiye ve İran'ın dışişleri bakanları Katar'da bir araya geldi ve aynı gece eski Devlet Başkanı Esad'ın görevi bırakmasıyla Suriye'de yeni dönem başladı.
Rusya'nın Sinop'ta planlanan nükleer santralin inşasına talip olmasıyla ilişkilerde yeni bir pencere daha açılırken Akkuyu NGS’de birinci reaktörün türbin şaftı başarıyla döndürülerek tarihi bir gün yaşandı ve enerji işbirliğinde önemli bir eşik daha aşıldı. Bunlara paralel olarak Rus ve Türk yetkililer, Türkiye'de kurulacak doğalgaz transfer merkezi için de çalışmalarına devam etti.
2024 yılında Rus-Türk ilişkilerinde öne çıkan gelişmeleri sizler için derledik.
9 OCAK
Rusya’nın tahıl ihracatında lider ülke Türkiye
Rusya Tahıl İhracatçıları Birliği'nin verilerine göre 2023-2024 tarım yılının ilk yarısında tahıl alımını azaltan Türkiye, yine de Rusya’nın tahıl ihracatında liderliği bırakmadı. Türkiye, 2023’ün Temmuz-Aralık döneminde Rusya’dan 4 milyon 281 bin ton tahıl satın aldı. Bu, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 12.7'lik düşüş anlamına geliyordu.
16 OCAK
Rusya'dan petrol ithalatında tüm zamanların rekoru kırıldı
Türk pazarına petrol sevkiyatını artırmaya devam eden Rusya, Aralık 2023'te Türkiye'ye deniz yoluyla rekor düzeyde sevkiyat gerçekleştirdi. Emtia piyasalarını izleyen Kpler'in verilerine göre Türkiye, Aralık 2023'te Rusya'dan günlük 444 bin varil petrol alarak bu alanda en yüksek seviyeyi gördü.
23 OCAK
New York'ta Lavrov-Fidan görüşmesi
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, BM Güvenlik Konseyi'ndeki Filistin konulu toplantının öncesinde bir görüşme gerçekleştirdi. İkili ticaret ve ekonomik işbirliğine ilişkin güncel konuları ele alan Lavrov ve Fidan, Rusya ve Türkiye için karşılıklı fayda sağlayan ilişkilerin sürdürülmesi ve daha da genişletilmesi amacıyla ortak çalışmaların devam ettirilmesinin önemini vurguladı.
30 OCAK
Rosatom, Akkuyu NGS projesi için tarihte bir ilk gerçekleştirdi
Mersin'deki Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesini yürüten Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu (Rosatom), St.Petersburg'dan Akkuyu NGS sahasına ekipman sevkiyatı için eşsiz bir operasyon gerçekleştirdi. Akkuyu NGS'nin birinci güç ünitesine ait 640 ton ağırlığındaki iki yatay buhar kızdırıcı-ayırıcı, üç buzkıran ve iki römorkör eşliğinde donmuş Neva Nehri üzerinden geçti. Tarihte ilk kez kış mevsiminde nükleer santral ekipmanı göndermek için Neva Nehri boyunca köprüler kurulurken bu, yılın bu dönemi için nadir görülen bir durum olarak kayıtlara geçti.
2 ŞUBAT
Kremlin'den Batı baskısına rağmen Türkiye'nin Rusya'yla işbirliğindeki tutumuna övgü
Batı'nın Rusya'ya yönelik yaptırım baskısını iyiden iyiye arttırdığı bir dönemde Kremlin'den Türkiye'nin ikili ilişkilerdeki kararlılığına dair önemli bir açıklama geldi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Türkiye'nin Rusya'yla işbirliği konusunda Anglosaksonlardan benzersiz bir baskı görmesine karşın bağımsız hareket etmekten vazgeçmediğinin altını çizdi.
18 ŞUBAT
Putin, Türkiye'yi 'en güvenilir enerji partneri' olarak niteledi
İkili ilişkilerden her zaman övgüyle söz eden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye'nin kendileri için en güvenilir enerji partneri olduğunu vurguladı. Rusya'nın hiçbir ülkeye enerji kaynakları sunmayı reddetmediğini ve ortaya çıkan zor durumda en güvenilir partnerin Türkiye olduğunu belirten Rus lider, "Her zaman Rusya'nın (enerji kaynakları) vermediğini, Rusya'nın bunları kısıtladığını söylediler. Biz hiçbir şeyi kısıtlamıyoruz. Biz her şeyi veriyoruz. En güvenilir partner Türkler oldu. İşte, TürkAkım üzerinden (doğalgaz) gidiyor" ifadelerini kullandı.
22 ŞUBAT
Lavrov ve Fidan'dan yılın ikinci görüşmesi
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, G20 Dışişleri Bakanları Toplantısı'na katılmak üzere gittiği Brezilya'da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüştü. Bakan Fidan, mevkidaşı Lavrov'a Ukrayna'da tüm tarafların katılımıyla diplomatik bir çözüm bulunmasını umduğunu, Türkiye’nin bölgesel istikrar ve refahın korunmasına yönelik tüm girişimleri desteklediğini iletti. İki bakan ek olarak Gazze’deki vahim insani durumu ve atılabilecek adımları da ele aldı.
26 ŞUBAT
Putin'den Erdoğan'a 70. doğum günü için tebrik telefonu
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 70. doğum gününü kutlayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı telefonla arayarak kutladı. Moskova ile Ankara arasındaki ilişkilerin gelişmesine verdiği katkılardan dolayı mevkidaşına teşekkür eden Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yurt içinde ve dışında sahip olduğu yüksek otoriteye, uzun yıllardır Türk halkının yararı için yaptığı hizmetlere, özellikle de Türkiye’nin uluslararası arenada güçlenen konumuna vurgu yaptı. Putin ile yaptığı görüşmeye dair konuşan Erdoğan, "Aramızdaki ilişkilerin kararlı bir şekilde devamından yana olan memnuniyetini ifade etti" dedi.
1 MART
Lavrov, Antalya Diplomasi Forumu'na katıldı
Nisan ayının ilk gününde Rus Dışişleri Bakanı Lavrov, 3. Antalya Diplomasi Forumu'na katılmak üzere Akdeniz kıyısına geldi. Lavrov ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan forum marjında bir görüşme yaparken ikili, enerji, güvenlik, bankacılık ve turizm alanlardaki işbirliği, Ukrayna, Güney Kafkasya ve Filistin'deki durum, Suriye ve Libya meseleleri de dahil bölgesel ve uluslararası konuları istişare etti.
8 MART
Erdoğan'dan Ukrayna'da çözüm için 'barış zirvesi' önerisi geldi
Türkiye Ukrayna krizine çözüm bulmak için Moskova ve Kiev arasında arabuluculuk girişimlerini sürdürürken Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile görüşen Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya'nın da dahil olacağı bir barış zirvesine ev sahipliği yapmaya hazır olduklarını açıkladı. Barışın tesisi için Mart 2022'de İstanbul'da kurulan müzakere masasını yeniden kurmak istediklerini kaydeden Erdoğan, netice almaya yönelik ümitlerini koruduğunu vurguladı.
18 MART
Erdoğan Putin'i seçim zaferi nedeniyle kutladı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, devlet başkanlığı seçimlerini kazanarak göreve devam etme hakkı kazanan Rusya Devlet Başkanı Putin'i tebrik etti. Putin’i ikna edici zaferinden dolayı samimi bir şekilde tebrik eden Erdoğan, Rusya halkının yararına yönelik devlet faaliyetlerinde kendisine yeni başarılar diledi. Putin ve Erdoğan, görüşmede Rusya ile Türkiye arasındaki çok yönlü ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla daha yakın işbirliğine dönük karşılıklı niyetlerini dile getirdi.
1 NİSAN
Lavrov ve Fidan telefon diplomasisini sürdürdü
2024 yılında yoğun ikili görüşme trafiği içinde olan Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ve Dışişleri Bakanı Fidan, telefonda konuşarak bölgesel meseleler ve Karadeniz'de seyrüsefer güvenliğini ele aldı.
26 NİSAN
Karabağ'daki Rus-Türk ortak gözlem merkezi görevini başarıyla tamamladı
Ermenistan ve Azerbaycan arasında İkinci Karabağ Savaşı ardından Türkiye ve Rusya'nın 2021 yılında Ağdam bölgesinde kurduğu Türk-Rus Ortak Gözlem Merkezi faaliyetleri sona erdi. Azerbaycan Savunma Bakanlığı tarafından düzenlenen, Rusya Savunma Bakanlığı ve Türkiye Kara Kuvvetleri'nden katılımcıların da olduğu törende, Rus ve Türk askerlerinin üç yıldır başarılı bir şekilde işbirliği yapıldığı belirtildi.
30 NİSAN
En fazla doğalgaz ithalatı Rusya'dan
Türkiye'nin doğalgaz ithalatı, Şubat ayında geçen senenin aynı ayına kıyasla yüzde 11.2 azaldı ve 5 milyar 337 milyon 32 bin metreküp oldu. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun 'Doğalgaz Piyasası Sektör Raporu'na göre, söz konusu ayda en fazla ithalat Rusya'dan yapıldı. Toplam doğalgaz ithalatı bu dönemde yüzde 11.2 azalarak 5 milyar 337 milyon 32 bin metreküp oldu.
15 MAYIS
Türkiye, Rusya'yla ticaret hacmini 100 milyar dolara çıkarmak istiyor
Rusya Federasyonu'na bağlı Tataristan Cumhuriyeti'nin başkenti Kazan'da düzenlenen Geleneksel 15. Uluslararası Rusya-İslam Alemi Kazan Ekonomi Forumu'nda açıklama yapan Türkiye'nin Moskova Büyükelçisi Tanju Bilgiç, Ankara'nın Rusya ile ticaret hacmini 100 milyar dolara çıkarmak istediğini söyledi. Çeşitli alanlardaki Rusya-Türkiye ilişkileri hakkında kısa bir değerlendirme yapan Bilgiç, "İşbirliğimiz çok iyi. Liderlerimiz arasında çok iyi ilişkiler kuruldu.Hedefimiz, ticaret hacmini 100 milyar dolara çıkarmak. İki ülke arasındaki ticaret hacmi geçen yıl 56 milyar dolar olarak gerçekleşti” dedi.
29 MAYIS
Putin'den Türkiye'ye faiz jesti
Rusya Devlet Başkanı Putin, Türkiye'nin Batı yaptırımları nedeniyle ödeyemediği gecikmiş kredi borcuna faiz uygulanmamasını öngören protokolü onayladı. Rusya liderinin imzaladığı belgeye göre, Rusya'dan 2017 yılında 726 milyon dolar ihracat kredisi alan ve sadece 111 milyon dolarlık kısmını yaptırımlardan dolayı ödeyemeyen Türkiye, kalan borcu için cezadan muaf tutulacaktı.
4 HAZİRAN
Rus-Türk ilişkilerinde yeni boyut: BRICS
Dışişleri Bakanı Fidan'ın Ankara'nın BRICS'e katılım isteğiyle ilgili açıklaması, grubun başat ülkesi Rusya'yla Türkiye arasındaki ilişkilere yeni bir boyut kazandırdı. Fidan, AB ile Gümrük Birliği'ne sahip Türkiye'nin BRICS gibi farklı platformlarda çeşitli ortaklarla yeni işbirliği fırsatlarını aramaya devam ettiğini kaydederek, gruba üye olmak istediklerini vurguladı. Fidan, bu organizasyonun AB'ye karşı iyi bir alternatif olabileceğini belirtti. Kremlin Sözcüsü Peskov, Fidan'ın sözlerini memnuniyetle karşıladıklarını ifade etti.
11 HAZİRAN
Fidan, Rusya'daki BRICS toplantısına katıldı
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Nijniy Novgorod şehrindeki BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı marjında yapılan BRICS+ Oturumu'na katıldı. Bu kapsamda Rus ve Türk dışişleri bakanları ikili görüşme gerçekleştirirken Sergey Lavrov, Fidan'a Rusya'nın Ukrayna ihtilafına ilişkin ilkesel değerlendirmelerini aktardı. Lavrov, bir araya geldiği Türk mevkidaşını Rusya'nın BRICS dönem başkanlığının öncelikleri hakkında da bilgilendirdi.
11 HAZİRAN
Kremlin'de Putin-Fidan görüşmesi gerçekleşti.
Rusya'daki temaslarını sürdüren Bakan Fidan, Kremlin Sarayı'nda Devlet Başkanı Putin'le bir araya geldi. Rus lider, “Türkiye’nin BRICS çalışmalarına gösterdiği ilgiyi memnuniyetle karşılıyoruz ve bu birliğe üye ülkelerle birlikte olma arzusunu kesinlikle mümkün olan her şekilde destekleyeceğiz, ortak sorunları çözeceğiz” diye konuştu. Ayrıca Putin, Ukrayna’daki krizin çözümüne yönelik kararlılığından dolayı Türkiye’ye teşekkür etti. Fidan da, iki ülke arasındaki ilişkilerin gerçekten fevkalade iyi gittiğini ve ticaret konusunda atılması gereken adımlar olduğunu ifade etti.
25 HAZİRAN
Turizmde Mayıs verileri açıklandı: Ruslar ilk sırada
Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın verilerine göre, Mayıs ayında Türkiye’ye en çok ziyaretçi gönderen ülkeler sıralamasında Rusya, yüzde 15.32 artış ve 739 bin 17 ziyaretçi ile birinci sırada yer aldı. Bu yılın ilk 5 aylık döneminde Türkiye’ye en çok ziyaretçi gönderen ülkeler sıralamasında ise Almanya yüzde 16.20 artış ve 1 milyon 122 bin 930 ziyaretçi ile birinci sırada yer aldı. Rusya 1 milyon 78 bin 294 ziyaretçi ile ikinci sırada yer buldu.
26 HAZİRAN
Putin ve Erdoğan'dan terörle mücadelede işbirliğini sürdürme vurgusu
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede Rusya'nın Dağıstan bölgesinde gerçekleşen terör saldırıları ele alınırken Erdoğan, Türkiye'nin terörün her türlüsüne karşı olduğunu, saldırıları nefretle kınadıklarını belirtti. Liderlerin, terörle mücadele alanındaki eylemlerde yakın koordinasyonun sürdürülmesi konusunda mutabık kaldığı vurgulandı.
3 TEMMUZ
Putin ve Erdoğan, Astana'daki ŞİÖ Zirvesi'nde ikili görüşme yaptı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 24. Şangay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Devlet Başkanları Zirvesi için gittiği Kazakistan'ın başkenti Astana'da Rusya Devlet Başkanı Putin'le bir araya geldi. Görüşmede Türkiye ile Rusya ikili ilişkilerinin yanı sıra Ukrayna-Rusya savaşındaki son durum, İsrail’in Filistin topraklarındaki saldırıları, Suriye’deki gerilimde çözüm arayışları ve terörle mücadele konuları ele alındı. Erdoğan, Türkiye’nin Rusya ile Ukrayna arasında devam eden savaşın önce ateşkes, ardından barışla sona erdirilmesi için uzlaşı zeminini oluşturabileceğini, iki tarafı da memnun edebilecek adil bir barışın mümkün olduğunu ifade etti.
Putin'den Rus-Türk ilişkileri vurgusu
Rus lider Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan'la sürekli irtibat halinde olduklarını ve dünyadaki durumla ilgili görüş alışverişi yaptıklarını belirtti. Putin, dünyadaki tüm zorluluklara rağmen Rusya ile Türkiye arasındaki ilişkilerin kademeli bir şekilde gelişmeye devam ettiğinin altını çizdi. 2023'te 6.7 milyon Rus turistin Türkiye'yi ziyaret ettiğine ve turizmde rekor kırıldığına dikkat çeken Putin, Türkiye'de Rus turistler için sağlanan koşullardan dolayı mevkidaşına teşekkür etti.
4 TEMMUZ
Putin, Batı'nın Rus-Türk ilişkilerini engelleme çabalarına dikkat çekti
Zirvenin ardından düzenlediği basın toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın siyasi iradesinin iki ülke arasındaki münasebetlerin geliştirilmesine olanak tanıdığına dikkat çekerken, “Bizi kimin engellediği çok iyi biliniyor, ancak Sayın Erdoğan'ın siyasi iradesi buna karşı geliyor” ifadelerini kullandı. Erdoğan ile karşılıklı ödeme, enerji, tahıl ve metal tedariki konularını görüştüğünü belirterek tüm sorunların çözülebilir olduğunu vurguladı.
16 TEMMUZ
Rosatom, Sinop'taki nükleer santral projesinde avantajlı
Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, Rusya Devlet Nükleer Enerji Kurumu’nun (Rosatom) Sinop'ta Türkiye'nin ikinci nükleer santralini inşa etmek için verdiği teklifin rakiplerine kıyasla tercih edilebilir göründüğünü söyledi. Rosatom'un Akkuyu NGS'nin inşasındaki deneyiminin, şirketi diğer potansiyel adaylardan olumlu bir şekilde ayırdığını vurgulayan Bayraktar, “Projeyle bu kadar ilgilenmelerinin ana nedeni bu, bu anlamda ben ve diğer pek çok kişi onların (Rosatom) öne geçtiğine inanıyoruz” dedi.
18 TEMMUZ
Kremlin'den Türkiye’nin Karadeniz’deki 'Montrö rolüne' övgü
Ukrayna'da Devlet Başkanı Zelenskiy’in imzasıyla yürürlüğe giren, Karadeniz'de NATO kuvvetlerinin daimi varlığının sağlanmasını öngören deniz güvenliği stratejisine ilişkin karar, Montrö Boğazlar Sözleşmesi'yle ilgili tartışmaları yeniden gündeme getirdi. Bu konuda Ankara'ya güvendikleri mesajını veren Kremlin Sözcüsü Peskov, "Karadeniz'e kıyısı olmayan devletlerin Karadeniz sularında kalması Montrö Sözleşmesi ile oldukça sıkı bir şekilde düzenlenmiştir. Türkiye bu durumda bölgede idareci konumundadır ve işlevlerini oldukça açık ve net bir şekilde yerine getirmektedir" ifadelerini kullandı.
26 TEMMUZ
Fidan ve Lavrov, Laos'ta bir araya geldi
Laos'taki Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği'nin (ASEAN) Dışişleri Bakanları Toplantısı'na katılan Dışişleri Bakanı Fidan ve Rus mevkidaşı Lavrov bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşmede ikili ilişkiler, ekonomik konular ve enerji alanında işbirliği ele alındı. İki mevkidaş görüşmede ayrıca Ukrayna'daki savaş, Gazze'deki gelişmeler, Suriye'deki durum ve diğer bölgesel meseleleri değerlendirdi.
23 AĞUSTOS
Türkiye ve Rusya, Suriye'de ortak kara devriyesine yeniden başladı
Milli Savunma Bakanlığı (MSB), Türkiye ile Rusya Federasyonu tarafından Suriye'nin kuzeyindeki Barış Pınarı Harekat Bölgesi'nde gerçekleştirilen ve ara verilen birleşik kara devriyesinin yeniden başlatıldığını bildirdi. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, birleşik kara devriyesi faaliyetinin, Türkiye ve Rusya Federasyonu arasında 22 Ekim 2019'da imzalanan 'Soçi Mutabakatı' ve uygulama esaslarına göre Barış Pınarı Harekatı Bölgesi'nin batısında ve doğusunda icra edildiği anımsatıldı.
28 AĞUSTOS
Rusya'nın Avrupa'ya gaz tedariki için alternatif rotası Türkiye
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Rusya ile 2024 yılı sonunda sona erecek olan doğalgaz transit anlaşmasını uzatmayacağını açıkladı. Kiev'in adımına yanıt veren Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya'nın Avrupa'ya gaz tedarik etmek için alternatif rotalara sahip olduğunu vurgulayarak "Türkiye'de bir merkez oluşturmayla ilgili çalışmalar devam ediyor” diye konuştu.
4 EYLÜL
NATO üyesi Türkiye'den BRICS'e tam üyelik başvurusu
Eylül ayına gelindiğinde, Türkiye ve Rusya'nın uluslararası platformlar nezdindeki işbirliği açısından kilometre taşı niteliğinde bir adım atıldı. Türkiye'nin BRICS'e tam üyelik için resmen başvurduğu Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Uşakov tarafından açıklandı. Ankara'nın üyeliğe kabul edilmesi halinde Türkiye, BRICS grubundaki ilk NATO ülkesi olacak.
6 EYLÜL
Lavrov'dan "Türkye BRICS konusunda ciddi" açıklaması
Türkiye'nin Rusya'nın başı çektiği BRICS'le ilgili girişimleri sıklaşırken Moskova'dan da konuyla ilgili açıklamaların peş peşe geliyordu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türkiye’nin BRICS’e tam üyelik başvurusunun ciddi niyetlere dayandığını belirterek, “Türkiye'nin neredeyse 70 yıldır sahip olduğu NATO üyeliği ve AB adaylık statüsüne gelince, bir Türk yetkilinin de bu yakınlarda söylediği gibi, belirli örgütlere üye ülkelerin BRICS’le ilişkisi olamayacağına dair bir kural yok. NATO üyesi olması sorun değil” dedi.
25 EYLÜL
Putin, Kremlin'de TBMM Başkanı Kurtulmuş'u kabul etti
Rusya Devlet Başkanı Putin, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Numan Kurtulmuş ile Kremlin'de bir araya geldi. Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerin dışişleri bakanlıkları aracılığı ile bilhassa ekonomik ve sosyal alanlar da dahil hemen hemen her alanda başarılı bir şekilde geliştiğini belirten Putin, "İyi komşularız ve halklarımızın, ülkelerimizin yararına çalışıyoruz. Bizim için her şey yolunda gidiyor" diye konuştu. Kurtulmuş da, Rusya'ya uygulanan yaptırımları, ambargoları hiçbir zaman desteklemediklerinin altını çizerek "Batılı çevrelerin Rusya'yı bu şekilde cezalandırmak istemesi de yanlıştır ve biz bu tutumu hiçbir zaman desteklemedik" ifadelerini kullandı.
7 EKİM
Erdoğan, Putin'in doğum gününü kutladı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 72 yaşına giren Rus lider Putin'i arayarak doğum gününü sıcak bir şekilde kutladı. Ortadoğu'daki tehlikeli gelişmeler de dahil ikili ve uluslararası gündemdeki güncel konuları da istişare eden Putin ve Erdoğan, Rus-Türk ilişkilerinin yapıcı niteliğinden ve daha da yakın işbirliğine hazır olunmasından duydukları memnuniyeti dile getirdi. Bu arada Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Yuriy Uşakov, Erdoğan'ın Rus mevkidaşı Putin'e özel bir doğum günü hediyesi gönderdiğini açıkladı.
18 EKİM
İstanbul'da Fidan ve Lavrov'un da katılımıyla '3+3' toplantısı yapıldı
Karabağ sorununun çözümü sonrası Kafkasya'nın kalkınması için çalışmalarını sürdüren Rusya ve Türkiye, bölgesel entegrasyonu üst seviyeye çıkarmak için Azerbaycan, Ermenistan ve İran'la İstanbul'da düzenlenen Güney Kafkasya Bölgesel İşbirliği Platformu (3+3) toplantısında dışişleri bakanları düzeyinde bir araya geldi. Bakanlar, bölgesel güvenin tesisi, refah ve istikrar için bölgesel ekonomik işbirliğinin oynadığı yapıcı role ve bunun ihtilaflı konuları dönüştürerek ekonomik ve ticari gelişim fırsatlarıyla bölgedeki herkese katkı sağladığına dikkati çekerek ulaşım, iletişim, ticaret, enerji, yatırım ve bağlantısallık alanlarında işbirliği fırsatlarını daha da keşfetmeye karar verdi.
23 EKİM
Erdoğan, Rusya'daki BRICS Zirvesi'ne katıldı ve Putin'le görüştü
Cumhurbaşkanı Erdoğan, dönem başkanı Rusya'nın ev sahipliğindeki 16. BRICS Zirvesi'ne katıldı. Liderler Türkiye ile Rusya ikili ilişkileri, Ukrayna-Rusya savaşının seyri, İsrail’in bölgede yayılan saldırıları, bölgesel ve küresel konuları istişare ederken Erdoğan, Putin'e Türkiye’nin Rusya ile ilişkilerinin güçlenerek geliştiğini ve bunun her alanda devam etmesi için gayretlerin sürdüğünü belirtti. Erdoğan, Türkiye ile Rusya’nın Suriye konusunda yakın eşgüdümünün tüm tarafların çıkarına olduğunu da vurguladı.
Putin: Türkiye-BRICS işbirliği umut verici
Rusya Devlet Başkanı, Türkiye’nin BRICS'le yakın işbirliği kurmak istediğini bildiğini söyleyerek "Avrasya kıtasının doğusunu ve batısını birbirine bağlayan ülkenizin otoritesini ve özel jeopolitik rolünü dikkate alarak, burada önemli perspektifler görüyoruz ve bunu umut verici buluyoruz" dedi. Putin, Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin 2025 yılında Türkiye enerji sistemine elektrik sağlamaya başlamasını beklediğini söyledi. Rus lider, ülkesinin Türkiye için güvenilir bir gaz tedarikçisi olduğunu ve olmaya devam ettiğini, iki ülkenin bir gaz merkezi oluşturulması için çalışmaya devam ettiğini de sözlerine ekledi.
25 EKİM
Erdoğan'dan BRICS ve S-400 açıklaması
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya dönüşü sırasında yaptığı açıklamada, "BRICS yükselen ekonomilerin özellikle bir arada olduğu büyük bir platform. Bu gerçeği görmek durumundayız. Türkiye olarak BRICS ile ilişkilerimizi geliştirmek istiyoruz" vurgusu yaptı. Cumhurbaşkanı, Rus S-400 füze savunma sistemlerinin diğer fazıyla ilgili bir soruya da "S-400 konusuna gelince o zaten farklı bir adım. S-400’ün diğer fazıyla alakalı 'acaba birileri ne der?' diye bizim bir düşüncemiz yok. Onun kararını Türkiye Cumhuriyeti hükümeti olarak biz veririz. Bu konuda hükümetimiz oturur, değerlendirmelerini yapar, kararını verir" yanıtını verdi.
1 KASIM
Lavrov Türk basınına konuştu: Sinop'ta anlaşırsak iki ülke de kazanır
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Hürriyet gazetesine demecinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'Rusya ile Sinop Nükleer Santrali için ciddi adımlar atabiliriz' açıklaması için 'Türk hükümetinin, santralin inşaat projesinin nasıl, hangi temelde ve kimin katkılarıyla gerçekleştirileceğine karar vermesinin ardından Rusya'nın katılımına ilişkin parametreler üzerinde anlaşmaya varılabileceğini' belirtti. Rus bakan, Sinop konusunda anlaşma sağlanması halinde iki ülkenin de bundan kazançlı çıkacağının altını çizdi. Lavrov, Türkiye- Suriye ilişkilerinin normalleşmesinin, Suriye'de sürdürülebilir istikrar ve Ortadoğu bölgesinde güvenliğin güçlendirilmesi açısından büyük önem taşıdığını söyledi.
24 KASIM
Erdoğan ve Putin'den telefon görüşmesi
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 23 Ekim'de Kazan'daki BRICS Zirvesi'nde yaptıkları görüşmenin devamı niteliğinde bir telefon konuşması gerçekleştirdi. Erdoğan, Türkiye’nin bölgedeki gerilimleri sonlandırmak için gayretlerini sürdürdüğünü, barış süreçlerine katkı vermeye devam edileceğini belirtti. Rus-Türk gündemindeki ikili konuları istişare eden Putin ve Erdoğan, ticaret ve ekonomi alanındaki işbirliğinde verimliliğin arttığına vurgu yaptı. Liderler, bu bağlamda iki ülkenin ilgili kurumları nezdinde temaslar kurulacağını kaydetti.
3 ARALIK
Putin ve Erdoğan Suriye'yi konuştu
Suriye'de silahlı güçlerin Kasım sonunda yeniden harekete geçmesi ve kısa sürede ilerleme kaydetmesi sonrası Rus lider Putin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu ülkedeki durumu ele aldıkları bir telefon görüşmesi yaptı. İki lider, hem ikili formatta hem de Astana Süreci kapsamında işbirliğinin güçlendirilmesi lehinde konuşarak Suriye'deki durumun normalleştirilmesinde Rusya, Türkiye ve İran arasındaki sıkı koordinasyonun kilit önemine işaret etti.
7 ARALIK
Rusya, Türkiye ve İran'dan Suriye toplantısı
Rusya, Türkiye ve İran dışişleri bakanları, Katar'ın başkenti Doha'da gerçekleştirdikleri 'Astana formatlı' toplantının ardından Suriye'deki şiddete derhal son verilmesi çağrısında bulundu. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov konuşmasında Türkiye ile Suriye münasebetlerinin normalleşmesi gerektiğini belirterek Rusya'nın bu husus kolaylaştırma için elinden geleni yapacağının altını çizdi.
9 ARALIK
Suriye'yle ilgili Rus-Türk diyaloğu sürüyor
Suriye'de muhalif güçlerin hakimiyeti ele geçirmesi ve Devlet Başkanı Esad'ın görevi bırakması sonrası gelişmeler hızla yaşanmaya devam ederken Moskova'dan bu süreçte Türkiye'yle diyaloğa ilişkin açıklama geldi. Kremlin Sözcüsü Peskov, Rusya'nın Türkiye'yle Suriye'deki durum hakkında diyalog halinde olduğunu belirtti. Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'la Suriye konusundaki istişarelerine devam edeceğini de vurguladı.
12 ARALIK
Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde tarihi gün
Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde (NGS) ilk olarak devreye alınması planlanan birinci reaktörün türbin şaftı başarıyla döndürüldü. Akkuyu NGS’de düzenlenen törene katılan Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, Akkuyu’da tarihi bir gün yaşadıklarını belirterek “Zira bugün ilk ünitenin türbin şaftını döndürüyoruz. Bu, Türkiye nükleer tarihinin önemli adımlarından, önemli kilometre taşlarından bir tanesidir” dedi. Bayraktar, projenin Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Devlet Başkanı Putin'in birlikte koydukları yüksek iradenin yansıması olduğunu kaydetti.
17 ARALIK
2024 yılında Rusların en çok ziyaret ettiği ülke Türkiye oldu
Rusya Seyahat Endüstrisi Birliği Başkan Yardımcısı Dmitriy Gorin, bu yılın sonu itibarıyla yaklaşık 30 milyon Rus’un yurt dışına seyahat edeceğini belirterek, mevcut veriler ışığında Türkiye’nin en çok ziyaret edilen ülke olduğunu söyledi. Türkiye’nin bu yıl yaklaşık 6.7 milyon Rus turisti ağırlaması beklendiğine dikkat çeken Gorin, “Türkiye, Rus turistler için en popüler destinasyon olmaya devam ediyor. Bunun yanı sıra Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve Tayland da yoğun ilgi görüyor” dedi.
19 ARALIK
Putin'den "Erdoğan'la sürekli iletişim halindeyiz" açıklaması
Rusya Devlet Başkanı, 'Vladimir Putin'le Yılın Özeti' programında Türkiye'yle ilgili önemli açıklamalar yaptı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la sürekli iletişim halinde olduklarını belirten Putin, kendisiyle Filistin, Suriye ve Ortadoğu'daki durumu konuştuklarını anlattı. Rus lider, Türk ordusunun ülkenin güney sınırlarında güvenliği sağlamak için Suriye'de gereken her şeyi yaptığının altını çizerken Türkiye'nin sınırdaki Kürt oluşumları uzaklaştırmak için operasyon düzenleyebileceği mesajını verdi.
30 ARALIK
Akkuyu NGS'de iki önemli aşama daha tamamlandı
Yılın sonuna gelinirken, Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom tarafından Mersin'de inşa edilen Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) şantiyesinde iki önemli operasyon daha gerçekleştirildi. Santralin ısı montaj uzmanları, 3. Güç Ünitesi'nin reaktör basınç kabını tasarım konumuna yerleştirirken, 2. Güç Ünitesi için de ilk parti taze nükleer yakıt sahaya teslim edildi.
