Limiti 100 bin TL ve üzerinde olan kredi kartlarının hamillerinden her bir kart başına yıllık 750 TL katkı payı alınmasını öngören yasa teklifinin yankıları sürüyor. Son günlerde eleştirilerin odağında yer alan kredi kartlarından katkı payı alınmasını içeren kanun teklifinin görüşmeleri bütçe sonrasına ertelendi.
AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, dün basın mensuplarının sorusuna verdiği yanıtta “Ertelendi diyelim. Daha detaylı bir inceleme yapacağız. 2025 bütçesini göreceğiz. İhtiyaç duyulacak diğer kalemleri detaylı inceleyerek, bu konuda varsa değiştirilecek unsurlar geri çekilecek hususlar bütçeden sonra değerlendireceğiz. Cumhurbaşkanımız da yeniden detaylı bir inceleme yapılmasını talimatlandırmıştı. Aralık ayının sonu itibarıyla bütçemizi sonlandıracağız. Ondan sonraki dönemde bunun değerlendirileceğini söyleyebiliriz” ifadelerini kullandı.
TBMM’nin bütçe mesaisinin ise yıl sonuna kadar sürmesi bekleniyor. Yasanın etki analizine göre; 70-80 milyar TL öngörülen toplam gelir artırıcı etkinin 13.1 milyar TL'sinin 100 bin TL üzeri limiti bulunan kredi kartı düzenlemesinden geleceği hesaplanıyor.
Savunma Sanayii Destekleme Fonu ise kamuoyunun gündemine yeni vergiler alınmasını öngören torba yasa teklifiyle geldi. Peki, Savunma Sanayii Destekleme Fonu (SSDF) hakkında neler biliniyor? SSDF ne zaman kuruldu? Savunma Sanayii Destekleme Fonu ile birlikte savunma sanayiine bütçeden ne kadar kaynak ayrıldı? SSDF’nin gelir ve gider kalemleri neler? Savunma Sanayii Torba Yasa Teklifi’nde neler yer alıyordu?
Savunma Sanayii Destekleme Fonu ne zaman kuruldu?
13 Kasım 1985'te yayımlanan Resmi Gazete’de SSDF'nin, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde başkanlık emrinde kurulduğuna yer veriliyor. Yine aynı tarihli Resmi Gazete’de fonun kaynakları özetle şu şekilde sıralanmış; ‘Her yıl bütçeye bu maksatla konulacak ödenek; her türlü alkollü içki ve tütün mamullerinden alınacak ek vergi; Türk Silahlı Kuvvetleri’ni güçlendirmek amacıyla kurulmuş bulunan vakıflardan fona yapılacak transferler; Akaryakıt Tüketim Vergisi’ne esas olan matrah üzerinden Bakanlar Kurulu'nun tespit edeceği azamî yüzde 5 oranında akaryakıttan alınacak fonlar; ve bedelli askerlikten elde edilecek gelirler.’
Kanunun amacı ise modern savunma sanayiinin geliştirilmesi ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin modernizasyonunun sağlanması olarak belirtiliyor.
2024 yılı bütçesinden SSDF’ye ayrılan kaynak
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan ve “Vatandaşın Bütçe Rehberi” başlığını taşıyan raporda merkezi yönetim bütçesi kapsamında yer alan savunma ve güvenlik birimlerine tahsis edilen ödeneklerin yanı sıra Savunma Sanayii Destekleme Fonu (SSDF) ile birlikte savunma sanayinin yerli ve milli imkanlarla mevcut kabiliyetlerinin geliştirilmesi amacıyla 2024 yılı bütçesinden toplam 1 trilyon 133,5 milyar lira kaynak ayrıldığını belirtiliyor.
Söz konusu tutarın merkezi yönetim bütçe büyüklüğünün yüzde 10.2’sini oluşturduğuna dikkat çekiliyor. Söz konusu tutar içerisinde SSDF için ayrılan kaynağın 2024 yılı için 162,5 milyar lira olduğu ifade ediliyor.
SSDF’nin gelir ve giderleri Sayıştay raporunda
Sayıştay’ın 2023 yılı “Savunma Sanayii Başkanlığı Savunma Sanayii Destekleme Fonu” denetim raporunda gelir-gider kalemlerinin detayları yer aldı. Fonun ana gelir kalemlerinin; Gelir, Kurumlar, Motorlu Taşıtlar ile Veraset ve İntikal Vergisi hasılatlarından alınan paylardan oluştuğuna yer verildi.
2023 yılında SSDF’nin faaliyet gelirleri; Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri 5.253.184.153,85 TL, Alınan Bağış ve Yardımlar 5.330.653,41 TL, Diğer Gelirler 128.765.839.785,34 TL ve Değer ve Miktar Değişimleri Gelirleri 1.084.837.191,85 TL olmak üzere toplam 135.109.191.784,45 TL olarak, faaliyet giderleri ise; Personel Giderleri 341.286.233,68 TL, SGK Giderleri 31.800.664,06 TL, Mal ve Hizmet Alım Giderleri 104.271.326.281,81 TL, Cari Transferler 580.000.000,00 TL, Değer ve Miktar Değişimleri Giderleri 8.860.965.945,58 TL, Amortisman Giderleri 69.628.995,02 TL ve Karşılık Giderleri 8.541.412,69 TL olmak üzere toplam 114.163.549.532,84 TL olarak gerçekleşti.
Savunma Sanayii Destekleme Fonu teklifinde neler yer alıyordu?
Yürütme ve yürürlülük dahil 12 maddeden oluşan "Savunma Sanayii ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi" TBMM Başkanlığı’nda cuma günü sunulmuştu.
Kanun teklifinde yer alan bazı maddeler şunlardı:
Tapu ve kadastro işlemlerinden, taşınmaz satışlarında alıcı ve satıcıdan ayrı ayrı 750 TL, diğer işlemlerde adına işlem yapılandan 375 TL, limiti 100 bin TL ve üzerinde olan kredi kartlarının hamillerinden her bir kart başına yıllık 750 TL alınacak. Noterdeki işlemlerden, taşınmaz satışlarında tapuda alınan bedel kadar, sıfır araçların tescil işlemlerinde 3 bin TL, ikinci el araçların her çeşit satış ve devirlerinde 1,500 TL, noterlik ücreti alınan diğer işlemlerde işlem başına 75 TL, olmak üzere maktu tutarlarda Savunma Sanayii Destekleme Fonu’na katılma payı alınması öngörülüyordu. Limiti 100 bin lirayı geçen kredi kartı sahiplerine yönelik yıllık 750 liralık kesinti, her yıl 5 Ocak’ta yapılması planlanıyordu. Torba teklifle getirilen payların ise, her yıl yeniden değerleme oranında artırılması gündemdeydi.