BBC Türkçe'nin haberine göre, haftalık Economist dergisi, "Erdoğan'ın, Davutoğlu'nun altındaki halıyı çektiğini" yazdı.
Dergiye göre, Economist'in deyimiyle ‘AB-Türkiye göçmen anlaşmasının mimarı' Davutoğlu, Erdoğan tarafından görevi bırakmaya zorlandı. Yazının başlığı, ‘Ilımlılara yer yok' oldu.
Dergi, Başbakan Ahmet Davutoğlu için 4 Mayıs Çarşamba gününün iyi başladığını yazmış, AB'nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu'nun Türkiye vatandaşlarının Schengen bölgesinde vizeden muaf tutulmalarını tavsiye ettiğini hatırlatıyor ve ekliyor: "Akşam ise Başbakanın işinden olduğu netleşmişti."
Economist'teki yazı şöyle devam ediyor:
Davutoğlu'nun altından halıyı çeken, onu iki yıldan az bir süre önce bu göreve atayan kişi olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan. Giderek daha da otoriterleşen Sayın Erdoğan ile Başbakanı arasında aylardır gerilim yaşanıyordu. Cumhurbaşkanı ve Başbakan, Kürt isyancılarla barış görüşmelerinin geleceği ile Sayın Erdoğan'ın Cumhurbaşkanına icracı yetkiler verilmesi için anayasayı değiştirme planları yaparak hükümet ve AKP üzerindeki kontrolünü artırmasından dolayı görüş ayrılığı içindeydi. Cumhurbaşkanı ve Başbakan, ekonomi yönetimi ile Sayın Erdoğan'ın kendisini eleştirenlere sert tavrı gibi konularda da tartışmıştı."
Economist'e göre Cumhurbaşkanı Başbakanı 'tüm ilgiyi üzerine çekmekle' suçlandı.
Dergi Erdoğan'ın vize muafiyeti pazarlıkları sırasında sarfettiği şu sözleri de hatırlattı: "Ben başbakanken, Schengen bölgesine vizesiz seyahatin Ekim 2016'da yürürlüğe gireceği duyuruldu. Bunun 4 ay önceye çekilmesinin neden kazanımmış gibi sunulduğunu anlayamıyorum."
Economist, Pazar günü internette ‘Pelikan Dosyası' adıyla açılan ve Cumhurbaşkanı ile Başbakan arasındaki ilişkiyle ilgili bazı iddiaların yer aldığı blog yazısına da değinmiş. Blog yazısında, Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun göreve gelişi sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan nezdinde yaptığı öne sürülen hatalara ve yanlışlara değinilmişti.
Dergi, blog yazısında dosyada bahsedilen ‘hatalar' arasında Başbakanın geçen yıl Economist dergisine verdiği mülakatın da sayıldığını vurguluyor.
Söz konusu blog yazısında Davutoğlu için ‘Erdoğan'ı yeniçeriler tarafından katledilen III. Selim'e benzeten Economist Dergisi'ne koşa koşa röportaj vermiş olsa da…' ifadeleri yer alıyordu.
Economist'e göre, Başbakan Davutoğlu'nun ekarte edilmesi, AK Parti'de Cumhurbaşkanı Erdoğan'a muhalefete artık hiçbir şekilde müsamaha gösterilmeyeceğini gösteriyor.
"Yaşananlar ayrıca, Sayın Erdoğan'ın kendi gündemi doğrultusunda hareket etmek için ödeme niyetinde olduğu bedeli de gösteriyor" demiş Economist.
Dergi bununla birlikte Erdoğan-Davutoğlu görüşmesinden sonra Türk Lirasının Amerikan Doları karşısında yaklaşık yüzde 4 değer kaybettiğini, bunun 2008'den bu yana bir günde gözlenen en büyük düşüş olduğuna dikkat çekiyor.
Economist'in vurguladığı bir diğer nokta da, Başbakan Davutoğlu'nu ciddi bir muhatap olarak gören AB'nin, Türkiye'yle bütünleşme iştahının azalacağı yönündeki korkuların artması.
'DAVUTOĞLU BİR ENGELDİ, GİTMELİYDİ'
Yazı şu satırlarla noktalanmış: "AKP destekçilerinin çoğu için, geçen sonbaharda partilerini ileri iterek çok büyük bir zafer kazanan başbakanlarının aniden görevden alındığını görmek, kafa karıştırıcı.
Araştırma şirketi Metropoll'ün kurucusu Özer Sencar'a göre yaşananlar, Sayın Erdoğan'ın icracı başkanlığını bu yıl referandumda oylatmak istediğini gösteriyor. Sancar şöyle diyor: "Davutoğlu bunun önünde bir engeldi, gitmeliydi."
Times gazetesinin iç sayfalarındaki haberin başlığı ise ‘Türkiye Başbakanı, Erdoğan tarafından devrildi'.
Haberde, Başbakan Davutoğlu'nun yaralayıcı bir iktidar mücadelesinin ardından görevden alındığı belirtiliyor.
Times, AK Parti Merkez Karar ve Yönetim Kurulu'nun geçen hafta 4'e karşı 46 oyla il ve ilçe başkanlarını atama yetkisini Davutoğlu'ndan geri almasını, ‘Partisinin Başbakana sapladığı son hançer' olarak nitelendirdi.
Gazeteye göre başbakanlık için favori gösterilen kişi Adalet Bakanı Bekir Bozdağ.
Times Bozdağ'ın, ilahiyat kökenli biri olarak AK Parti'nin özündeki muhafazakar değerlere tamamen bağlı ve Cumhurbaşkanına sadık biri isim olduğunu aktarıyor. Gazete Bozdağ dışında, Enerji Bakanı ve Erdoğan'ın damadı Berat Albayrak'ın adının da başbakanlık için geçtiğini aktarmış okurlarına.
Financial Times'taki haberin başlığı ise ‘Davutoğlu iktidar mücadelesinin kurbanı oldu'. Gazete, Başbakan Davutoğlu'nun Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından dizginlendiği görüşünde.
Financial Times'ın Türkiye muhabiri Mehul Srivastava'nın imzasını taşıyan haberde, Davutoğlu'nun, Erdoğan'ın Cumhurbaşkanlığı makamını güçlendirmeye yönelik planları karşısında isteksiz göründüğü, bu nedenle de eleştirildiği belirtiliyor.
Mehul Srivastava haberinde Türkiye'de de bugünlerde sürekli tartışılan ‘Davutoğlu'nu istifaya götüren neydi?', ‘Karar niçin bu dönemde alındı?', ‘Davutoğlu'nu seçen de Erdoğan değil miydi?', ‘Göçmen anlaşmasına ne olacak?', ‘Davutoğlu'na muamele bir darbe mi?' ve ‘Ekonomiyi neler bekliyor?' sorularını yanıtlamış.
Srivastava'ya göre, Davutoğlu'na muamele Türkiye'de bazı çevrelerin tanımladığı gibi ‘saray darbesi' ya da ‘sivil darbe' değil.
Financial Times muhabiri, "Bu sadece AKP'nin iç siyasetiyle ilgili bir karar. Partinin yaratıcısı artık bir kişinin başbakanlığını istemiyor" yorumunu yapmış.
‘GÖÇMEN ANLAŞMASININ GELECEĞİ TEHLİKEDE'
Mehul Srivastava dahil üç muhabirin ortak imzasını taşıyan Financial Times'taki başka bir haberde ise Davutoğlu'nun istifası sonrası Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki göçmen anlaşmanın geleceğinin tehlikede olduğu belirtiliyor.
Guardian'ın iç sayfasındaki haberin başlığı ise ‘Türkiye'de Başbakan istifa ederken, Cumhurbaşkanı kontrolünü artırıyor.'
Gazete, Davutoğlu'nun, bazı çevreler ve muhalif siyasetçilerce ‘saray darbesi' olarak nitelendirdiği görüşmenin ardından istifa ettiğini belirtiyor.
Guardian'a göre bu gelişme sonrası Türkiye'de tek adam yönetimine daha da yaklaşıldığından korkuluyor.
Gazetenin Türkiye'deki muhabiri Constanze Letsch haberinde, Erdoğan ile Davutoğlu arasındaki en önemli sorunlardan birinin Başbakanın önerip desteklediği yolsuzlukla mücadeleyi amaçlayan ‘şeffaflık paketi' olduğunu yazmış. Haberde şu satırlar da yer alıyor: "Erdoğan başbakanken kendisinin, ailesinin ve hükümetinin bazı üst düzey yetkililerinin adı ciddi bir yolsuzluk skandalına karışmıştı. Erdoğan, şeffaflık paketine yönelik yasa tasarısının geri çekilmesini sağladı."
GÜLTEKİN: FECİ BİR DURUM
Guardian'ın haberinde gazeteci-yazar Levent Gültekin'in yorumlarına da yer verilmiş: "Bu feci bir durum. Türkiye'de tek adam yönetimi doğrultusunda atılmış kararlı bir adım. Bu noktadan sonra sadece Recep Tayyip Erdoğan'ın Türkiyesi'ni görebileceğiz.
"AK Parti'de Erdoğan'ı sevmeyenler, Davutoğlu'nu daha fazla sevmiyor… Erdoğan ise partide kendisiyle tamamen aynı görüşte olmayan hiç kimseyi istemiyor. Oysa Davutoğlu AK Parti'de, Erdoğan'ın politikalarında değişiklik öneren son isimlerdendi."
Guardian'da bugün ayrıca editör yardımcısı ve köşe yazarı Simon Tisdall'ın Türkiye ile ilgili bir analizi de yer alıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın giderek daha da güçlendiğini ve daha fazla tehdit oluşturduğunu savunan, onun Başbakan Davutoğlu'nun AB'ye uzanma çabalarınıaylardır baltaladığını belirten Simon
Tisdall, yazısını şu satırlarla noktalamış:
"Bir anlamda sürpriz olan Davutoğlu'nun bu kadar uzun süre dayanabilmesi oldu. Onu eleştirenler, Erdoğan'a karşı gelmek için daha fazlasını yapması gerektiğini söyleyecektir. Ancak Erdoğan siyaset arenasında da bir sokak dövüşçüsü. Bu anlamda da Erdoğan ve Davutoğlu hiçbir zaman eşit değillerdi."
ELİF ŞAFAK: İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ VE LAİKLİK TEHDİT ALTINDA
Guardian'da bugün yazar Elif Şafak'ın ‘Türkiye'de artık politikacılarımıza gülemiyoruz bile' başlıklı bir yazısı da var.
Elif Şafak "Milletimiz bölündü. Başbakanımız görevi bıraktı. İfade özgürlüğü ve laiklik tehdit altında" diyor ve ekliyor: "Bugünün Türkiyesi'nde bir Ermeni, ya da bir Kürt, Alevi, eşcinsel hatta bir kadın olmak bile zor."
