Plastik atıkları azaltma ve sürdürülebilir ilaç üretimi konularında çığır açan bir araştırma İskoçya’da duyuruldu. Edinburgh Üniversitesi Kimyasal Biyoteknoloji Profesörü Stephen Wallace, genetiği değiştirilmiş E. coli bakterisini (Koli basili) kullanarak atık plastikten türetilen bir molekülü ağrı kesici parasetamol’e dönüştürdü.
E. coli: Laboratuvarların 'çalışkan işçisi'
Normalde insan ve hayvan bağırsaklarında bulunan E. coli, hastalık yapan türleriyle bilinse de, patojen olmayan suşları biyoteknoloji laboratuvarlarında “çalışkan bir işçi” gibi yıllardır kullanılıyor. Wallace, daha önce de bu mikroorganizmayı plastik atıkları vanilin aromasına ve kanalizasyonlardaki yağ birikintilerini parfüme dönüştürmek için genetik olarak tasarlamıştı.
Uzmanlar, E. coli’nin hızlı büyümesi, genetik olarak kolay manipüle edilmesi ve geniş bir ürün yelpazesinde kullanılabilmesi nedeniyle modern biyoteknolojinin temel modeli haline geldiğini belirtiyor. 1970’lerden bu yana insülin üretiminden yakıt ve çözücü kimyasallarına kadar pek çok endüstriyel üründe “yaşayan fabrika” gibi çalışıyor.
Biyoteknolojide yeni ufuklar: Mikroplarla sürdürülebilir üretim
Ancak bazı bilim insanları, bu tek mikroorganizmaya aşırı odaklanmanın diğer potansiyel bakterilerin gözden kaçmasına yol açabileceği görüşünde. ABD’deki araştırmacılar, doğal ortamda keşfedilmemiş bakterilerin plastik ve diğer atıkları E. coli’den daha verimli şekilde dönüştürebileceğine dikkat çekiyor. Son yıllarda Vibrio natriegens adlı başka bir bakteri de ultra hızlı büyüme ve DNA alma kapasitesiyle E. coli’ye alternatif olarak öne çıktı.
Biyoteknoloji uzmanları, E. coli’nin üstünlüğünü koruduğunu ancak sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için yeni mikropların da keşfedilmesi gerektiğini vurguluyor. Wallace ve ekibinin çalışması ise atık plastiklerin ilaca dönüştürülmesi yönünde atılmış en somut adımlardan biri olarak değerlendirilmekte.