ODTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Barış Bayram ve Araştırma Görevlisi Berre Vize, mikroelektromekanik sistemli (MEMS) “nöristör” adlı yeni nesil bir işlemci geliştirdi. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve YÖK desteğiyle geliştirilen bu teknoloji, cihazların enerji tüketimini radikal biçimde azaltarak bir devrim yaratmayı hedefliyor.
Beyinden İlham Alan Teknoloji
MEMS Nöristör, insan beynindeki hafıza ve işlem birimlerinin entegre yapısından esinlenerek tasarlandı. Prof. Dr. Bayram, geleneksel işlemcilerde veri aktarımı sırasında yüksek enerji tüketimi ve gecikme yaşandığını belirterek, geliştirdikleri nöromorfik işlemcinin hafıza ve işlem birimlerini aynı yapıda birleştirerek bu sorunları çözdüğünü açıkladı:
“Bugünkü işlemciler, beynin 25 watt enerjiyle yaptığı işlemi ancak 25 megawatta gerçekleştirebiliyor. MEMS Nöristör, bu uçurumu kapatarak cihazların enerji tüketimini önemli ölçüde azaltacak”
Günlük şarjdan yıllık şarja
Yeni teknoloji, cep telefonlarının pil ömrünü uzatarak şarj sürelerini yıllık seviyelere taşıma potansiyeli taşıyor. Bayram, “Cep telefonlarımızın her gün şarj edilmesi gerekiyor. Ancak mevcut transistörlerin MEMS nöristörlerle değiştirilmesi durumunda telefonları yılda bir kez şarj etmek yeterli olacak” ifadelerini kullandı.
Veri güvenliğinde çığır açacak
MEMS Nöristör yalnızca enerji tasarrufu sağlamakla kalmıyor; aynı zamanda kişisel verilerin korunmasında da devrim yaratmayı vaat ediyor. Prof. Dr. Bayram, işlemcilerin yerel veri işleme kapasitesine sahip olacağını, böylece cihazların sunucularla veri paylaşımına gerek kalmayacağını belirtti. Bu durum, veri gizliliği risklerini minimize edecek.
Yapay zeka ve çevreye katkı
Yeni teknolojinin yalnızca bireysel cihazlarla sınırlı kalmayacağını ifade eden Bayram, yapay zekâ uygulamaları ve büyük veri sunucularında da enerji tasarrufu sağlayacağını söyledi. Teknoloji devlerinin soğutma için deniz suyunu kullandığı sunucuların artık çöl şartlarında bile çalışabileceğini belirten Bayram, “Bu teknoloji, çevre dostu bir gelecek için büyük bir adım,” dedi.
Dünya devleriyle i̇ş birliği görüşmeleri başlıyor
Bayram, MEMS Nöristör teknolojisinin HP, IBM, NVIDIA ve Amazon gibi dünya devlerinin dikkatini çektiğini ve bu şirketlerle görüşmelere başlanacağını duyurdu. “Bu, yalnızca Türkiye’de değil, küresel ölçekte bir devrim olacak” dedi.
Sağlık ve finans gibi alanlarda yeni fırsatlar
Araştırma Görevlisi Berre Vize, MEMS Nöristör’ün özellikle sağlık, finans ve ulaşım gibi sektörlerde devrim yaratma potansiyeline sahip olduğunu söyledi. “Bu buluş, daha hızlı ve verimli yapay zeka uygulamaları için ideal bir altyapı sunuyor” diyen Vize, Türkiye’nin nöromorfik işlemciler alanında lider ülke konumuna gelmesi için çalışmalarını sürdüreceklerini belirtti.