Türkiye'nin en önemli zeytin üretim merkezlerinden Kilis'te soğuk sıkım erken hasadı 15 Ekim'de başladı ve son günlerine gelindi. Uzmanlar ise çeşitli yağlarla karıştırılarak renklendirici ve aromalarla üretilen sahte zeytinyağlarının piyasada çok fazla olduğuna dikkat çekerken zeytinyağının gerçeğinin 'nasıl' anlaşılacağını anlattılar. Sahte zeytinyağı nedir? Zeytinyağı alırken nelere dikkat edilmeli? Gerçek zeytinyağı nasıl anlaşılır? Tağdiş zeytinyağı hangi sorunlara neden olur?
Kilis Zeytin Araştırma ve Geliştirme Derneği (KİZADER) Başkanı Prof. Dr. Nazım Şekeroğlu, erken hasat soğuk zeytinyağında verimin düşük, kalitenin ise yüksek olduğunu anlatan Şekeroğlu, "Özellikle Kilis yağlık zeytinlerinde yaptığımız bilimsel çalışmaların sonucunda Omega-7 ve Omega-9 yağ asitlerinin, beyin hücrelerinin yapı taşı olan nevronik asitlerin erken hasat zeytinyağında daha yoğun olduğu tespit edilmiştir." dedi.
Üreticiler bile sahte tağşiş yağları ayırt etmekte zorlanıyor
Şekeroğlu, ileriki günlerde de normal yağlık hasada başlanacağını belirterek sahte yağ konusunda tüketicileri uyardı. Son dönemde tağşiş zeytinyağının gündeme gelmesiyle ilgili Şekeroğlu, şöyle konuştu:
"Tağşiş olayları, çok ciddi sorunlara yol açıyor. Başta Tarım Bakanlığı olmak üzere farklı birimlerce denetimler de yapılıyor. Yapılan araştırmalarda sahte yağların içerisinde çeşitli tohum yağlarının bulunduğu görüldü. Bu da tüketici açısından ciddi sıkıntılar oluşturuyor. Tüketicilerin bu konuda dikkatli olması gerekiyor. Zeytinyağına bu yağların katılışı aslında analizlerle belirlenmekle birlikte tüketici sahte zeytinyağını pek ayırt edemiyor. Uzun yıllardır zeytinyağıyla uğraşan birçok üreticimiz bile bu tağşiş yağları maalesef ayırt etmekte zorlanıyor."
Çim kokusu, elma kokusu ve çilek kokusuna dikkat
Gerçek zeytinyağının rengi, kokusu ve aromasıyla diğerlerinden ayrıldığını ifade eden Şekeroğlu, şunları kaydetti:
"Gerçek bir zeytinyağı yeni biçilmiş çim kokusunu veya bir elma kokusunu ya da bir çilek kokusunu andırır. Zeytinyağını yudumladığınızda boğazınızda hafif bir acılık bırakıyor ve o acılık belli bir süre sonra geçiyor. Eğer bu acılık boğazınızda sürekli olarak kalıyorsa o acımış ve bozulmuş zeytinyağı demek. Yani yeni hasat soğuk sıkım zeytinyağı yeşil renkte, meyvemsi aromada ve içtiğinizde boğazda bir yakıcılık bırakır. Bu tatlı bir yakıcılık ve boğazımızda kısa bir süre sonra geçer ve boğazınızın rahatladığını hissediyorsunuz."
Zeytinyağı sahtesi nasıl anlaşılır?
Uzmanlar, sahte zeytinyağı ile hakiki zeytinyağı arasındaki farkı anlamanın 4 yolu olduğuna işaret ediyor. Bu yollar, donma testi, su testi, tadım testi ve koku testi olarak sıralanıyor.
-Donma testi: Hakiki zeytinyağı, 0 ve eksi 6 derece arasında kaldığında donmaya ve kristalleşmeye başlar. Yarım saatte donmazsa sahtedir.
-Su testi: Gerçek zeytinyağını ılık suya eklerseniz baloncuk çıkartarak su yüzünde kalır. Başka bir deyişle, "zeytinyağı gibi" üste çıkar.
-Tadım testi: Gerçeği boğazda yakıcı iz bırakır. Sahtesi bırakmaz.
-Koku testi: Zeytin kokusu almadığınız zeytinyağlarından uzak durmak gerekir.