https://anlatilaninotesi.com.tr/20251215/cia-himalayalarda-nukleer-cihaz-mi-kaybetti-60-yillik-sir-hala-bekleyen-tehdit--1101806658.html
CIA Himalayalar’da nükleer cihaz mı kaybetti? 60 yıllık sır, buzulların erimesiyle tekrar gündemde
CIA Himalayalar’da nükleer cihaz mı kaybetti? 60 yıllık sır, buzulların erimesiyle tekrar gündemde
Sputnik Türkiye
CIA, Soğuk Savaş yıllarında Himalayalar’da yürüttüğü gizli bir operasyon sırasında ‘plütonyum içeren taşınabilir bir nükleer cihazı kaybettiği’ iddiası Amerikan basınında yeniden gündeme geldi.
2025-12-15T13:32+0300
2025-12-15T13:32+0300
2025-12-15T13:39+0300
dünya
cia
kayıp
nükleer
cihaz
haberler
çin
jimmy carter
ganj nehri
abd
https://cdn.img.anlatilaninotesi.com.tr/img/07e9/0c/0f/1101805341_0:0:1600:900_1920x0_80_0_0_62d8b0cc346f22973f290299085fbf11.jpg
1965 yılında ABD’li ve Hintli dağcılardan oluşan özel bir ekip, Çin’in nükleer faaliyetlerini izlemek amacıyla Hindistan’daki Nanda Devi Dağı’na gizlice tırmandı.NY Times’ın haberine göre operasyonun hedefi, Çin’in nükleer denemelerine ait radyo sinyallerini yakalayacak bir dinleme istasyonu kurmaktı. Bu sistemin kalbinde, SNAP-19C adlı, plütonyumla çalışan taşınabilir bir enerji üreticisi bulunuyordu.Cihaz, nükleer silah değil, ancak nükleer yakıt içermesi nedeniyle uzmanlar tarafından 'taşınabilir nükleer cihaz' olarak tanımlanıyor.‘Tamamen yok olduğu gördüler’Operasyon sırasında hava koşullarının aniden kötüleşmesi üzerine ekip geri çekilmek zorunda kaldı. Hintli komutan Kaptan M.S. Kohli’nin kararıyla, dağcıların hayatını kurtarmak için cihaz ve diğer ekipmanlar zirveye yakın bir kampta bırakıldı.Ancak ertesi yıl yapılan arama çalışmalarında, cihazın bulunduğu buz ve kaya platformunun bir çığ ya da buz kaymasıyla tamamen yok olduğu görüldü. O tarihten bu yana cihazdan hiçbir iz bulunamadı.Yüksek radyasyon yayan Pu-238 bulunuyorKayıp cihazın içinde, Nagasaki’ye atılan atom bombasındaki plütonyum türlerinden biri olan Pu-239 ve daha yüksek radyasyon yayan Pu-238 bulunduğu belirtiliyor. Uzmanlar cihazın kendi kendine patlamasının mümkün olmadığını vurgulasa da, plütonyumun çevreye karışması veya kötü niyetli kişilerce ele geçirilmesi ihtimali endişe yaratıyor.'Radyolojik bomba' ve 'Ganj Nehri' senaryolarıBu bağlamda en çok tartışılan senaryolardan biri, cihazın bir ‘radyolojik bomba’ yapımında kullanılabilme riski.Endişelerin merkezinde ise Ganj Nehri yer alıyor. Nanda Devi çevresindeki buzullar, yüz milyonlarca insanın yaşam kaynağı olan Ganj havzasını besliyor. Yerel halk, çevreciler ve bazı siyasetçiler, eriyen buzullarla birlikte plütonyumun nehir sistemine karışabileceğini savunuyor.1970’lerde kurulan resma bir Hint komitesi, su örneklerinde radyasyon tespit edilmediğini ve riskin 'ihmal edilebilir düzeyde' olduğunu açıklamıştı. Ancak iklim krizinin etkisiyle buzulların hızla erimesi, bu değerlendirmeleri yeniden tartışmaya açtı.Konu 1978’de basına yansıdığında ABD ve Hindistan hükümetleri krizi büyütmemek için sessiz bir diplomasi yürüttü. Dönemin ABD Başkanı Jimmy Carter ile Hindistan Başbakanı Morarji Desai’nin, olayın kamuoyunda daha fazla yankı bulmaması için birlikte hareket ettiği, sonradan açılan arşiv belgelerine yansıdı.‘Hala yanıt bekleyen bir tehdit’ABD yönetimi ise bugüne kadar operasyona dair resmi bir doğrulama yapmadı. Konu hala 'istihbarat faaliyetleri hakkında yorum yapmama' politikası kapsamında değerlendiriliyor.Son yıllarda Himalayalar’daki heyelanlar ve sellerin ardından, kayıp cihaz yeniden gündeme geldi. Bazı yerel yetkililer ve milletvekilleri, CIA’nın geri dönerek cihazı bulması gerektiğini savunurken, bilim insanları riskin büyük ölçüde teorik olduğunu belirtiyor.Yine de bölgede yaşayanlar için kayıp plütonyum, sadece geçmişin bir hatası değil, ‘hala yanıt bekleyen bir tehdit olarak’ görülüyor.
https://anlatilaninotesi.com.tr/20251127/abdde-2-ulusal-muhafizi-vuran-afgan-suphelinin-gecmiste-cia-ile-calistigi-ortaya-cikti-1101359743.html
çin
ganj nehri
abd
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
SON HABERLER
tr_TR
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
cia, himalayalar, nükleer cihaz, kayıp, kaybetti, hint, abd, son dakika, haberler
cia, himalayalar, nükleer cihaz, kayıp, kaybetti, hint, abd, son dakika, haberler
CIA Himalayalar’da nükleer cihaz mı kaybetti? 60 yıllık sır, buzulların erimesiyle tekrar gündemde
13:32 15.12.2025 (güncellendi: 13:39 15.12.2025) ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı’nın (CIA), Soğuk Savaş yıllarında Himalayalar’da yürüttüğü gizli bir operasyon sırasında ‘plütonyum içeren taşınabilir bir nükleer cihazı kaybettiği’ iddiası Amerikan basınında yeniden gündeme geldi.
1965 yılında ABD’li ve Hintli dağcılardan oluşan özel bir ekip, Çin’in nükleer faaliyetlerini izlemek amacıyla Hindistan’daki Nanda Devi Dağı’na gizlice tırmandı.
NY Times’ın haberine göre operasyonun hedefi, Çin’in nükleer denemelerine ait radyo sinyallerini yakalayacak bir dinleme istasyonu kurmaktı. Bu sistemin kalbinde, SNAP-19C adlı, plütonyumla çalışan taşınabilir bir enerji üreticisi bulunuyordu.
Cihaz, nükleer silah değil, ancak nükleer yakıt içermesi nedeniyle uzmanlar tarafından 'taşınabilir nükleer cihaz' olarak tanımlanıyor.
‘Tamamen yok olduğu gördüler’
Operasyon sırasında hava koşullarının aniden kötüleşmesi üzerine ekip geri çekilmek zorunda kaldı. Hintli komutan Kaptan M.S. Kohli’nin kararıyla, dağcıların hayatını kurtarmak için cihaz ve diğer ekipmanlar zirveye yakın bir kampta bırakıldı.
Ancak ertesi yıl yapılan arama çalışmalarında, cihazın bulunduğu buz ve kaya platformunun bir çığ ya da buz kaymasıyla tamamen yok olduğu görüldü. O tarihten bu yana cihazdan hiçbir iz bulunamadı.
Yüksek radyasyon yayan Pu-238 bulunuyor
Kayıp cihazın içinde, Nagasaki’ye atılan atom bombasındaki plütonyum türlerinden biri olan Pu-239 ve daha yüksek radyasyon yayan Pu-238 bulunduğu belirtiliyor. Uzmanlar cihazın kendi kendine patlamasının mümkün olmadığını vurgulasa da, plütonyumun çevreye karışması veya kötü niyetli kişilerce ele geçirilmesi ihtimali endişe yaratıyor.
'Radyolojik bomba' ve 'Ganj Nehri' senaryoları
Bu bağlamda en çok tartışılan senaryolardan biri, cihazın bir ‘radyolojik bomba’ yapımında kullanılabilme riski.
Endişelerin merkezinde ise Ganj Nehri yer alıyor. Nanda Devi çevresindeki buzullar, yüz milyonlarca insanın yaşam kaynağı olan Ganj havzasını besliyor. Yerel halk, çevreciler ve bazı siyasetçiler, eriyen buzullarla birlikte plütonyumun nehir sistemine karışabileceğini savunuyor.
1970’lerde kurulan resma bir Hint komitesi, su örneklerinde radyasyon tespit edilmediğini ve riskin 'ihmal edilebilir düzeyde' olduğunu açıklamıştı. Ancak iklim krizinin etkisiyle buzulların hızla erimesi, bu değerlendirmeleri yeniden tartışmaya açtı.
Konu 1978’de basına yansıdığında ABD ve Hindistan hükümetleri krizi büyütmemek için sessiz bir diplomasi yürüttü. Dönemin ABD Başkanı Jimmy Carter ile Hindistan Başbakanı Morarji Desai’nin, olayın kamuoyunda daha fazla yankı bulmaması için birlikte hareket ettiği, sonradan açılan arşiv belgelerine yansıdı.
‘Hala yanıt bekleyen bir tehdit’
ABD yönetimi ise bugüne kadar operasyona dair resmi bir doğrulama yapmadı. Konu hala 'istihbarat faaliyetleri hakkında yorum yapmama' politikası kapsamında değerlendiriliyor.
Son yıllarda Himalayalar’daki heyelanlar ve sellerin ardından, kayıp cihaz yeniden gündeme geldi.
Bazı yerel yetkililer ve milletvekilleri, CIA’nın geri dönerek cihazı bulması gerektiğini savunurken, bilim insanları riskin büyük ölçüde teorik olduğunu belirtiyor.
Yine de bölgede yaşayanlar için kayıp plütonyum, sadece geçmişin bir hatası değil, ‘hala yanıt bekleyen bir tehdit olarak’ görülüyor.
