https://anlatilaninotesi.com.tr/20241119/turkiyenin-kayyum-gercegi-hangi-belediyeler-el-degistirdi-oy-oranlari-nasil-etkilendi-1090548094.html

Türkiye’nin kayyum gerçeği: Hangi belediyeler el değiştirdi, oy oranları nasıl etkilendi?

Sputnik Türkiye

Son 10 yıldaki kayyum atamaları 147 belediyeyi etkileyerek Türkiye'deki yerel yönetimlerin şekillenmesinde belirleyici oldu. 2016 itibarıyla artan kayyum... 19.11.2024, Sputnik Türkiye

2024-11-19T11:51+0300

2024-11-19T12:01+0300

türkiye

kayyum

ahmet türk

ahmet özer

esenyurt

esenyurt belediyesi

esenyurt belediye başkanlığı

mardin

şırnak

diyarbakır

https://cdn.img.anlatilaninotesi.com.tr/img/07e8/0b/13/1090552809_0:0:865:486_1920x0_80_0_0_f6f70194cac50d33c3fe9bf84ccdc5a1.jpg

İçişleri Bakanlığı’nın, Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk, Batman Belediye Başkanı Gülistan Sönük, Halfeti Belediye Başkanı Mehmet Karayılan ve Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer’i "terör" suçlamasıyla görevden alıp yerine kayyum ataması, Türkiye’deki kayyum tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Son 10 yıldaki kayyum atamaları yeniden gündeme gelirken, özellikle bu belediyelerdeki oy oranlarında ne gibi değişiklikler yaşandığı merak konusu oldu. Son 10 yılda kayyum atanan belediyelerin listesiSon 10 yıl içinde toplamda 147 belediyeye kayyum atandı. Kayyum atamaları, özellikle 2016 yılından sonra, terörle bağlantı veya terör örgütlerine destek verme suçlamalarıyla öne çıktı. Türkiye’de 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL döneminde, 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’yle (KHK) yerel yönetimlerde ciddi değişiklikler meydana geldi.Belediye başkanlarının görevden alınmasına ilişkin düzenlemeler, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda yer alıyor. Kanunun 47’nci maddesine göre, belediye başkanları ve meclis üyeleri, görevleriyle ilgili bir suç nedeniyle haklarında soruşturma açıldığında, İçişleri Bakanı tarafından kesin hüküm verilene kadar görevden uzaklaştırılabiliyor. 45’inci madde ise belediye başkanlığının boşalması durumunda yapılacak işlemleri belirliyor. 15 Ağustos 2016’da çıkarılan bir KHK ile bu maddeye bir ek yapılarak, terör suçlamasıyla görevden alınan belediye başkanlarının yerine valilerin veya kaymakamların kayyum olarak atanması yetkisi İçişleri Bakanı’na verildi.2016 yılından itibaren, BDP çatısı altında 2014 yerel seçimlerinde kazandığı 102 belediyeden 95'ine kayyum atandı. Bu atamalar 3 büyükşehir, 7 il, 62 ilçe ve 23 beldeyi kapsadı. 2019'a kadar kayyum atanan büyükşehir ve il belediyeleri arasında Van, Mardin, Diyarbakır, Batman, Şırnak, Hakkari, Bitlis, Tunceli, Siirt ve Ağrı yer aldı.HDP, 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde 3'ü büyükşehir, 5'i il, 45'i ilçe ve 12'si belde olmak üzere toplam 65 belediye kazandı. 2024’e kadar 65 belediyeden 48'ine kayyum atanırken bunlardan 3'ü büyükşehir, 5'i ise il belediyesi olarak kayıtlara geçti. Kayyum atanan belediyeler ise şu şekildeydi: Diyarbakır Büyükşehir, Mardin Büyükşehir, Van Büyükşehir, Batman, Hakkari, Iğdır, Siirt ve Kars belediyeleri.31 Mart 2024 yerel seçimlerinde DEM Parti, 3 büyükşehir, 7 il, 58 ilçe ve 10 belde olmak üzere toplam 78 belediye kazandı. Şu ana kadar biri CHP'ye ait olmak üzere toplamda 5 belediyeye kayyum atandı. Kayyum atanan belediyeler arasında ise Mardin Büyükşehir, Batman, Halfeti (Şanlıurfa), Hakkari ve Esenyurt yer alıyor.Kayyum atanan belediyelerdeki el değişimi2014-2019 döneminde, HDP'nin kazandığı Iğdır Belediyesi hariç, tüm belediyelerine kayyum atanmıştı. HDP, 2019 yerel seçimlerinde kayyum atanan 10 belediyesini geri alırken, 4 belediyeyi kaybetti. Kayyum atanmayan tek HDP il belediyesi olan Iğdır'daki sandıklardan yine HDP çıkmıştı. Tunceli'de Türkiye Komünist Partisi'nin adayı Fatih Mehmet Maçoğlu'na kaptıran HDP, Ağrı, Şırnak ve Bitlis'i ise AK Parti'ye karşı kaybetti.2024 Türkiye genel seçimlerinde ise DEM Parti, kayyum atanan 48 belediyeden 37’sini geri alarak belediye sayısını 78’e çıkarttı. DEM Parti, 2019 yerel seçimleri sonrasında kayyum atanan belediyelerden Diyarbakır, Van, Mardin, Hakkari, Siirt, Batman ve Iğdır'ı yeniden kazandı. Ayrıca Muş, Ağrı ve Tunceli'yi de aldı. 2019'da kayyum atanan Kars Belediyesi ise MHP'ye geçti.Kayyum atanan büyükşehir ve il belediyelerindeki ilk 4 partinin oy oranları:

türkiye

esenyurt

mardin

şırnak

diyarbakır

bitlis

batman

kars

Sputnik Türkiye

feedback.tr@sputniknews.com

+74956456601

MIA „Rossiya Segodnya“

252

2024

Gizay Çelik

https://cdn.img.anlatilaninotesi.com.tr/img/07e8/0a/1d/1089783195_0:0:1784:1785_100x100_80_0_0_6131c05b6311899a4284e9c9f3e8494c.jpg

Gizay Çelik

https://cdn.img.anlatilaninotesi.com.tr/img/07e8/0a/1d/1089783195_0:0:1784:1785_100x100_80_0_0_6131c05b6311899a4284e9c9f3e8494c.jpg

SON HABERLER

tr_TR

Sputnik Türkiye

feedback.tr@sputniknews.com

+74956456601

MIA „Rossiya Segodnya“

252

1920

1080

true

1920

1440

true

https://cdn.img.anlatilaninotesi.com.tr/img/07e8/0b/13/1090552809_108:0:756:486_1920x0_80_0_0_80b95b6b13fcc0e30ac4537e701b1fc9.jpg

1920

true

Sputnik Türkiye

feedback.tr@sputniknews.com

+74956456601

MIA „Rossiya Segodnya“

252

Gizay Çelik

https://cdn.img.anlatilaninotesi.com.tr/img/07e8/0a/1d/1089783195_0:0:1784:1785_100x100_80_0_0_6131c05b6311899a4284e9c9f3e8494c.jpg

kayyum ne demek, kayyum atamak nedir, kayyum ne, kayyum atanan belediyeler, kayyum atanan belediyeler listesi 2024, kayyum atanan belediyeler 2019, kayyum atanan belediyeler 2016, kayyum atanan belediye, kayyum atanan belediyeler listesi, kayyum atanan belediyeye ne olur, kayyum atanan belediyeler son dakika, kayyum atanan belediyeler hangileri, kaç belediyeye kayyum atandı, kayyum atanan belediyeler nedir, kayyum atanan kaç belediye var, son 10 yılda kayyum atanan belediyeler, esenyurt kayyum, halfeti kayyum, batman kayyum, seçimden sonra kayyum atanan belediyeler, kayyum atanan belediye başkanlıkları, kayyum atanan belediyeler seçim, kayyum atanan belediyeler seçim sonuçları, 2014 yerel seçim, 2019 yerel seçimleri, 2024 yerel seçimleri

Türkiye’nin kayyum gerçeği: Hangi belediyeler el değiştirdi, oy oranları nasıl etkilendi?

11:51 19.11.2024 (güncellendi: 12:01 19.11.2024)

Yerel seçim - Sputnik Türkiye, 1920, 19.11.2024

Gizay Çelik

Tüm yazılar

Özel

Son 10 yıldaki kayyum atamaları 147 belediyeyi etkileyerek Türkiye'deki yerel yönetimlerin şekillenmesinde belirleyici oldu. 2016 itibarıyla artan kayyum atamaları, seçim sonuçlarını da etkiledi. Son tartışmalar akıllara “Kayyum atanan belediyeler yerel seçimlerde el değiştirdi mi, hangi partilerde kaldı” sorularını getirdi.

İçişleri Bakanlığı’nın, Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk, Batman Belediye Başkanı Gülistan Sönük, Halfeti Belediye Başkanı Mehmet Karayılan ve Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer’i "terör" suçlamasıyla görevden alıp yerine kayyum ataması, Türkiye’deki kayyum tartışmalarını yeniden alevlendirdi. Son 10 yıldaki kayyum atamaları yeniden gündeme gelirken, özellikle bu belediyelerdeki oy oranlarında ne gibi değişiklikler yaşandığı merak konusu oldu.

Son 10 yılda kayyum atanan belediyelerin listesi

Son 10 yıl içinde toplamda 147 belediyeye kayyum atandı. Kayyum atamaları, özellikle 2016 yılından sonra, terörle bağlantı veya terör örgütlerine destek verme suçlamalarıyla öne çıktı. Türkiye’de 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL döneminde, 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’yle (KHK) yerel yönetimlerde ciddi değişiklikler meydana geldi.

Belediye başkanlarının görevden alınmasına ilişkin düzenlemeler, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda yer alıyor. Kanunun 47’nci maddesine göre, belediye başkanları ve meclis üyeleri, görevleriyle ilgili bir suç nedeniyle haklarında soruşturma açıldığında, İçişleri Bakanı tarafından kesin hüküm verilene kadar görevden uzaklaştırılabiliyor. 45’inci madde ise belediye başkanlığının boşalması durumunda yapılacak işlemleri belirliyor. 15 Ağustos 2016’da çıkarılan bir KHK ile bu maddeye bir ek yapılarak, terör suçlamasıyla görevden alınan belediye başkanlarının yerine valilerin veya kaymakamların kayyum olarak atanması yetkisi İçişleri Bakanı’na verildi.

Kayyum ne demek?

15 Ağustos 2016’da çıkarılan bir KHK ile terör suçlamasıyla görevden alınan belediye başkanlarının yerine valilerin veya kaymakamların kayyum olarak atanması yetkisi İçişleri Bakanı’na verildi. Bu yetkiyle belediye başkanlarının yerine geçici görevlendirme yapılabiliyor.

2016 yılından itibaren, BDP çatısı altında 2014 yerel seçimlerinde kazandığı 102 belediyeden 95'ine kayyum atandı. Bu atamalar 3 büyükşehir, 7 il, 62 ilçe ve 23 beldeyi kapsadı. 2019'a kadar kayyum atanan büyükşehir ve il belediyeleri arasında Van, Mardin, Diyarbakır, Batman, Şırnak, Hakkari, Bitlis, Tunceli, Siirt ve Ağrı yer aldı.

HDP, 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde 3'ü büyükşehir, 5'i il, 45'i ilçe ve 12'si belde olmak üzere toplam 65 belediye kazandı. 2024’e kadar 65 belediyeden 48'ine kayyum atanırken bunlardan 3'ü büyükşehir, 5'i ise il belediyesi olarak kayıtlara geçti. Kayyum atanan belediyeler ise şu şekildeydi: Diyarbakır Büyükşehir, Mardin Büyükşehir, Van Büyükşehir, Batman, Hakkari, Iğdır, Siirt ve Kars belediyeleri.

31 Mart 2024 yerel seçimlerinde DEM Parti, 3 büyükşehir, 7 il, 58 ilçe ve 10 belde olmak üzere toplam 78 belediye kazandı. Şu ana kadar biri CHP'ye ait olmak üzere toplamda 5 belediyeye kayyum atandı. Kayyum atanan belediyeler arasında ise Mardin Büyükşehir, Batman, Halfeti (Şanlıurfa), Hakkari ve Esenyurt yer alıyor.

Kayyum atanan belediyelerdeki el değişimi

2014-2019 döneminde, HDP'nin kazandığı Iğdır Belediyesi hariç, tüm belediyelerine kayyum atanmıştı. HDP, 2019 yerel seçimlerinde kayyum atanan 10 belediyesini geri alırken, 4 belediyeyi kaybetti. Kayyum atanmayan tek HDP il belediyesi olan Iğdır'daki sandıklardan yine HDP çıkmıştı. Tunceli'de Türkiye Komünist Partisi'nin adayı Fatih Mehmet Maçoğlu'na kaptıran HDP, Ağrı, Şırnak ve Bitlis'i ise AK Parti'ye karşı kaybetti.

2024 Türkiye genel seçimlerinde ise DEM Parti, kayyum atanan 48 belediyeden 37’sini geri alarak belediye sayısını 78’e çıkarttı. DEM Parti, 2019 yerel seçimleri sonrasında kayyum atanan belediyelerden Diyarbakır, Van, Mardin, Hakkari, Siirt, Batman ve Iğdır'ı yeniden kazandı. Ayrıca Muş, Ağrı ve Tunceli'yi de aldı. 2019'da kayyum atanan Kars Belediyesi ise MHP'ye geçti.

Kayyum atanan büyükşehir ve il belediyelerindeki ilk 4 partinin oy oranları:

Diyarbakır

2014

● BDP: 397.148 (%55.11)

● AK Parti: 252.065 (%34.97)

● HÜDAPAR: 33.256 (%4.61)

● CHP: 8.610 (%1.19)

2019

● HDP: 490.571 (%62.93)

● AK Parti: 241.633 (%30.99)

● Saadet Partisi: 15.789 (%2.03)

● CHP: 14.270 (%1.83)

2024

● DEM Parti: 463.022 (%64.09)

● AK Parti: 121.571 (%16.83)

● HÜDAPAR : 53.063 (%7.35)

● Yeniden Refah: 26.637 (%3.69)

Van

2014

● BDP: 239.861 (%53.18)

● AK Parti: 185.783 (%41.19)

● Saadet Partisi: 5.938 (%1.31)

● CHP: 3.502 (%0.77)

2019

● HDP: 260.495 (%53.83)

● AK Parti: 196.040 (%40.51)

● CHP: 9.191 (%1.90)

● Saadet Partisi: 9.081 (%1.88)

2024

● DEM Parti: 245.573 (%55.48)

● AK Parti: 120.147 (%27.15)

● Yeniden Refah: 23.779 (%5.37)

● CHP: 11.892 (%2.69)

Mardin

2014

● Bağımsız (Ahmet Türk): 180.697 (%52.2)

● AK Parti: 129.325 (%37.36)

● Saadet Partisi: 8.851 (%2.55)

● HÜDAPAR: 7.817 (%2.25)

2019

● HDP: 208.854 (%56.24)

● AK Parti: 143.060 (%38.53)

● CHP: 6.781 (%1.83)

● Saadet Partisi: 4.258 (%1.15)

2024

● DEM Parti: 218.042 (%57.40)

● AK Parti: 105.528 (%27.78)

● Yeniden Refah: 17.016 (%4.48)

● HÜDAPAR: 11.297 (%2.97)

Şırnak

2014

● BDP: 16.286 (%59.55)

● AK Parti: 8.009 (%29.28)

● MHP: 870 (%3.18)

● HÜDAPAR: 718 (%2.62)

2019

● AK Parti: 19.718 (%61.72)

● HDP: 11.194 (%35.04)

● CHP: 599 (%1.88)

● Saadet Partisi: 270 (%0.85)

2024

● AK Parti: 18.033 (%47.58)

● DEM Parti: 15.553 (%41.04)

● CHP: 1.528 (%4.03)

● Yeniden Refah: 1.257 (%3.32)

Hakkari

2014

● BDP: 17.861 (%66.82)

● AK Parti: 6.967 (%26.06)

● BTP: 665 (%2.48)

● MHP: 624 (%2.33)

2019

● HDP: 19.199 (%59.97)

● AK Parti: 10.644 (%33.25)

● CHP: 818 (%2.56)

● Saadet Partisi: 504 (%1.57)

2024

● DEM Parti: 14.528 (%48.92)

● AK Parti: 13.833 (%46.58)

● CHP : 424 (%1.43)

● Yeniden Refah: 222 (%0.75)

Batman

2014

● BDP: 91.383 (%55.89)

● AK Parti: 50.563 (%30.92)

● HÜDAPAR: 13.212 (%8.08)

● Saadet Partisi: 2.763 (%1.68)

2019

● HDP: 120.014 (%66.03)

● AK Parti: 51.902 (%28.55)

● Saadet Partisi: 2.712 (%1.49)

● CHP: 2.575 (%1.42)

2024

● DEM Parti: 122.143 (%64.52)

● HÜDAPAR: 29.698 (%15.69)

● AK Parti: 23.511 (%12.42)

● CHP: 3.411 (%1.80)

Bitlis

2014

● BDP: 9.700 (%44.16)

● AK Parti: 8.863 (%40.35)

● HÜDAPAR: 1.294 (%5.89)

● DP: 717 (%3.26)

2019

● AK Parti: 10.194 (%43.81)

● HDP: 7.691 (%33.05)

● Saadet Partisi: 4.359 (%18.73)

● İYİ Parti: 368 (%1.58)

2024

● AK Parti: 8.900 (%38.23)

● DEM Parti: 8.702 (%37.38)

● Yeniden Refah: 1.786 (%7.67)

● HÜDAPAR: 1.231 (%5.29)

Siirt

2014

● BDP: 31.019 (%49.53)

● AK Parti: 26.286 (%41.97)

● BBP: 2.701 (%4.31)

● HÜDAPAR: 729 (%1.16)

2019

● HDP: 33.227 (%48.36)

● AK Parti: 31.611 (%46.01)

● CHP: 1.330 (%1.94)

● İYİ Parti: 1.010 (%1.47)

2024

● DEM Parti: 37.216 (%49.64)

● AK Parti: 27.844 (%37.14)

● HÜDAPAR: 1.986 (%2.65)

● Yeniden Refah: 1.854 (%2.47)

Tunceli

2014

● BDP: 7.250 (%42.46)

● CHP: 5.259 (%30.80)

● Bağımsız (Ali Tacar): 2.290 (%13.40)

● AK Parti: 1.592 (%9.32)

2019

● TKP: 5.887 (%32.77)

● HDP: 5.069 (%28.21)

● CHP: 3.699 (%20.59)

● AK Parti: 2.526 (%14.06)

2024

● DEM Parti: 6.761 (%40.22)

● CHP: 5.604 (%33.33)

● AK Parti: 2.242 (%13.34)

● Bağımsız (Hüseyin Aygün): 1.283 (%7.63)

Ağrı

2014

● BDP: 23.460 (%51.21)

● AK Parti: 20.609 (%44.99)

● Saadet Partisi: 938 (%2.04)

● BTP: 286 (%0.62)

2019

● AK Parti: 25.799 (%55.57)

● HDP: 17.240 (%37.13)

● İYİ Parti: 1.227 (%2.64)

● Saadet Partisi: 949 (%2.04)

2024

● DEM Parti: 25.374 (%51.07)

● AK Parti: 16.747 (%33.70)

● Yeniden Refah: 2.341 (%4.71)

● CHP: 1.278 (%2.57)

Kars

2014

● MHP: 11.127 (%28.33)

● CHP: 9.864 (%25.12)

● AK Parti: 9.822 (%25.01)

● BDP: 7.631 (%19.43)

2019

● HDP: 12.192 (%29.58)

● MHP: 10.954 (%26.57)

● CHP: 9.128 (%22.14)

● DSP: 7.613 (%18.47)

2024

● MHP: 16.384 (%36.19)

● DEM Parti: 13.120 (%28.98)

● CHP: 7.805 (%17.24)

● İYİ Parti: 4.162 (%9.19)