AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı, canlı yayında CNN Türk Ankara Temsilcisi Dicle Canova'nın sorularını yanıtladı.
Seçim barajıyla ilgili açıklamalar yapan Yazıcı, "Türkiye'de yüzde 10 barajı uygulanıyor. Dünyada en yüksek barajı uygulayan ülke Türkiye...... Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde çıta yüksek. Barajın çok anlamı kalmamış durumda ama herkesin parti kurması gibi bir gelenek de oluşabilir. Bunların denetlenmesi, takip edilmesi gibi konular Cumhuriyet Başsavcılığı bakıyor" ifadelerini kullandı.
Yazıcı'nın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
- Siyasi partiler yasasında çalışma henüz sonuçlanmadı ama formül aranıyor. Seçimler 2023'ten önce yapılacak, yapılan değişiklikler 1 yıl içinde uygulanmaz şeklinde bir düzenleme var. Dolayısıyla seçimlerden 1 veya 1 buçuk yıl önce tamamlanması bekleniyor.
'Barajın çok anlamı kalmamış durumda ama...'
- Türkiye'de yüzde 10 barajı uygulanıyor. Dünyada en yüksek barajı uygulayan ülke Türkiye... Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde çıta yüksek. Barajın çok anlamı kalmamış durumda ama herkesin parti kurması gibi bir gelenek de oluşabilir. Bunların denetlenmesi, takip edilmesi gibi konular Cumhuriyet Başsavcılığı bakıyor. Barajı makul bir yere getirme şeklinde çabamız var. 7 mi olur 5 mi olur, hangisi doğru şeklinde bir çalışmalar yapıyoruz. 5 ile 10 arasında bir şey olacak. Bir rakam söylemem çok doğru olmaz, baraj bir noktaya inecek.
- (İttifaklar için baraj düşünülüyor mu?) Bunu da tartıştık ama bu çok ihtimal dahilinde değil. Bir yerde bir mutabakat sağlayacağız.
'Barajı geçen hazine yardımı alabilecek'
- Bu düzenlemelerle anlaşılır olmayı, sadeyi, karışık pozisyonlar oluşturmaktan yana değiliz. Seçim barajı ne düzeydeyse hazine yardımı alabilmenin şartı olacak. Barajı geçen hazine yardımı alabilecek.
- Parti kapatmayı ortadan kaldırıp ya da ıskalayıp sadece hazine yardımını kesmek şeklinde bir algı oluşmasın. Parti kapatma anayasal bir düzenlemedir. Bir uslandırma amaçlı olarak, kapatma son ve güçlü bir yaptırım. Kapatma seçeneği bir tarafta kalmak üzere, bazı durumlarda hazine yaptırımının kesilmesi şeklinde bir yaptırım uygulanabilir mi? Hazine yardımının kesilmesine kısmen veya tamamen hüküm verebilir de...
- Kapatma istemi olmaksızın hazine yardımı kesilsin şeklinde bir iddianame düzenleyebilir mi cumhuriyet başsavcılığı şeklinde bazı kanaatler var.
Yeni partilerin seçime girme şartları
- Bizim mevzuatımızda siyasi partilerin grubu TBMM çalışmalarına ilişkin önemli bir müessesedir. Meclis çalışmaları için bir şarttır. Bu şartı seçime girme şartı olmaktan çıkartmak lazım. Esas olan siyasi partinin örgütlenmesidir. Bu örgütlenmeyi tamamlamışsa o siyasi parti seçime girebilecek.
-
Siyasi ahlakı korumak lazım, parlamentoyu korumak lazım. Grup, siyasi partilerin TBMM çalışmalarıyla ilgili bir komisyondur. Siyasi partiler örgütlenmişse ona seçimi girme şansı tanımak lazım.
'Seçim sistemi değişikliği söz konusu değil'
- Bir sistem değişikliğine ihtiyaç yok, sistem değişikliği söz konusu değil. Türkiye nispi temsil sistemini uyguluyor. Bunun icra edilmesinde, dünyada bu sistemi uygulayan ülkelerde farklı uygulamalar söz konusu. Türkiye seçim çevrelerini en fazla 3'e ayırıyor. Bir seçim çevresinde 30'dan fazla milletvekili var. Vekilleri seçmene yaklaştırmak lazım. Seçmeni de vekilleri tanır hale getirmek gerekir. Buna en yakın dar bölge olabilir ama sorun da üretmeye yakın gözüküyor. Daraltılmış sistemin daha uygun olduğunu düşünüyoruz. 5'li ve 7'li şeklinde düşünüyoruz. Vekili seçmene yaklaştırıyoruz, mesafeleri kısaltıyoruz.
- Millet kime oy verdiğini bilecek ki onu sorgulasın. Daha sonraki seçimde hesap sorsun. Seçim sistemine dokunmadan, daraltılmış bölge yöntemini düşünüyoruz.
-
(Dokunulmazlık fezlekeleri) Bu konuda bir çalışmamız yok, doğru olan da bu. Milletvekilleri özgür iradeleriyle buna karar verecektir. Şu partinin dosyalarını böyle yapalım gibi bir bakışımız yok. Arkadaşlarımız her dosyaları bağlantılarını da dikkat almak suretiyle kararlarını vereceklerdir diye düşünüyorum.
