İngiliz gazetesi The Guardian'a göre 500 milyon dolar serveti olduğu tahmin edilen Kraliçe 2. Elizabeth sahip olduğu hisselerin kamuoyunun bilgisi dışında tutulmaya devam edilmesi için özel avukatı aracılığıyla siyasilere baskı yapmış.
Şeffaflıkta istisna
Belgelere dayanan haberde, Buckingham Sarayı'nın müdahalesi sonucu, 1970-74 arası başbakanlık yapan Ted Heath'in Muhafazakar Parti hükümetinin, şirketlerin şeffaflığıyla ilgili çıkardığı yasada devletin başının sahip olduğu şirketlere istisna getirdiği belirtildi.
Revealed: Queen lobbied for change in law to hide her private wealth https://t.co/wRHlxjx2B3
— The Guardian (@guardian) February 7, 2021
Kraliçe'nin rızası sistemi sayesinde
Avukatlar, bunu sağlamak için Kraliçe'nin rızasıyla ilgili düzenlemeyi işletmiş. Bu sistemde, tahttaki monark, bir yasa tasarısı parlamentonun onayına sunulmadan önce bunun kraliyetin ayrıcalıklarını ve özel çıkarlarını etkileyip etkilemeyeceği konusunda bilgilendiriliyor.
Avukatı aracılığıyla endişelerini iletmiş
Arşivdeki yazışmalar, Kraliçe'nin Kasım 1973'te şirket hissedarlarıyla ilgili şeffaflık yasa tasarısının, mali durumunun kamuoyunda eleştirilmesine yol açacağına dair endişelendiğine işaret ediyor.
Bununla ilgili Ticaret ve Sanayi Bakanlığı yetkilileriyle konuşan özel avukatı Matthew Farrer, Kraliçe'nin özel yatırımlarının kamuoyunun bilgisine açılması ihtimalinden endişelendiğini iletiyor.
Monday briefing: How the Queen lobbied to keep wealth secret https://t.co/eoWomfGlAl
— The Guardian (@guardian) February 8, 2021
'İfşa edilmesi, utanç verici olur'
9 Kasım'da adı CM Drukker olarak geçen bir bürokrat, Farrer ile görüştüğünü, avukatın müvekkilinin şirket hissedarlarının kamuoyuna açıklanması riskiyle ilgili endişelerini aktardığını söyleyerek şöyle diyor:
"Kasıtsız ya da düşüncesizce sızdırılması riskinin yanısıra temelde herhangi birine ifşa edilmesinin utanç verici olduğu gerekçesiyle bu endişeleri haklı gösteriyor."
Sağcı hükümetin getirdiği istisnayı solcu hükümet kaldırmadı
Saray'ın baskıları sonucunda, Downing Street'in tasarıya ek getirip hükümetin normalde zorunlu olan hissedar ifşasından belirli firmalara muafiyet vermesini sağladığı anlaşılıyor.
Aynı yıl düzenlenen genel seçimde Muhafazakar Parti'yi yenilgiye uğratan İşçi Partisi'nin Harold Wilson'ın başabakanlığında kurduğu hükümetin de tasarıda değişikliğe gitmemesi sonucu, bu şekliyle 1976'da yasalaşıyor.
Kraliçe'nin Sözcüsü: Hepsi yasal prosedür
The Guardian'ın haberle ilgili Saray'ın görüşüne başvurması üzerine 2. Elizabeth'in Sözcüsü, şu izahatı yaptı:
"Tümüyle formel olan hükümdar rolüyle Kraliçe'nin rızası parlamenter bir süreçtir. Hükümet talep ettiğinde monark her zaman rıza verir. Monarkın kişisel mal varlığı ve kişisel çıkarları dahil tahtın çıkarlarını ilgilendiren konularda Kraliçe'nin rızasının gerekip gerekmediğine kraliyet ailesinden bağımsız olarak parlamento karar verir. Rıza talep ediliyorsa, taslak yasa, usul uyarınca, yalnızca bakanların tavsiyesi üzerine ve kamuya açık bir kayıt konusu olarak, rızasını almak için hükümdara sunulur."
Palace denies reports Queen lobbied to change law https://t.co/ZNDtpDrQK2
— BBC News (UK) (@BBCNews) February 7, 2021
Kayıtlarda rıza bildirimi yok
Ancak Kraliçe'nin rızası sistemi kullanıldığında bunun parlamento tartışması kayıtlarına geçirilmesine rağmen, 1976 tarihli yasa için böyle bir rıza tebliği bulunamadı.
Kraliçe'ye şipşak muafiyet
Yasa yürürlüğe girer girmez, Kraliçe ile birlikte anılan ve İngiltere Bankası'nın üst düzey yetkilileri tarafından kontrol edilen 'Bank of England Nominees Limited' isimli şirkete derhal ayrıcalık verildi.
The Queen’s lawyer lobbied MPs for a change in the law that would disclose her private wealth.
— Tortoise — a different kind of newsroom (@tortoise) February 8, 2021
Read our investigation into how the royal family has more than doubled its income in the past 12 years – and is expecting a windfall of half a billion: https://t.co/G0ctucfKSl pic.twitter.com/ibiiJyNE6g
