Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle toplu taşımadan kaçınmak isteyen vatandaşlar, otomobil satın almaya yöneldi. Dünya genelinde sıfır araç üretiminin düşmesi vatandaşları 2. el araç alımına yöneltti.
Salgının başından bu yana artan, ekim ayında ise patlama yapan ikinci el araç fiyatları kasım ayında ise düşüş yaşadı. Peki, 2. el araç fiyatlarındaki düşüş neden kaynaklandı?
Sözcü gazetesinden Merthan Sümbelli'nin haberine göre sahibinden.com Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Nazım Erdoğan, konuyu şu şekilde özetledi:
- "Kasım ayı ile birlikte sokak kısıtlamalarının başlaması, şehirler arası seyahatlerin azalmasından kaynaklı olarak otomobil ihtiyacı azaldı. Normalleşme sürecinde fabrikaların yüksek kapasiteyle çalışmaya başlaması ve sıfır araç üretiminin artmasıyla beraber daha aylar öncesinden sıfır araç bekleyen belli bir grup tüketiciler de otomobillerine kavuştu. Bu sebeple kasım itibarıyla bir miktar düştü. Otomobil firmalarının yaptığı kampanyalar da eklenince fiyatlardaki yukarı yönlü ivmeyi aşağı doğru çevirdi."
Diğer yandan arabam.com Pazarlama Direktörü Dr. Naim Çetintürk, TL'nin kasım ayında değer kazanmasının altını çizerek, “Ekonomide yeni bir reform dönemine adım atmamız, takip ettiğimiz ülkemize yeniden yabancı sermaye girişlerinin olduğuna dair ekonomi haberleri de, piyasalardaki bu olumlu havayı güçlendirdi. Bir yandan dövizdeki kayda değer düşüş, diğer yandan ekonomideki bu iyi gelişmeler ve devam eden sıfır araç üretimi, özellikle sıfır otomobil fiyatlarında ortalama yüzde 10'lar civarında bir düşüşe sebep oldu" ifadelerini kullandı.
'Ayda 20 araç satarken 40 günde 2 araç satabildik'
Galeri sahibi Kasım Tunç da 2. el araç fiyatlarındaki düşüşü sıfır araçlardaki kampanyalara bağlayarak "Sıfır araç fiyatlarıyla 2. el araç fiyatlarındaki dengesizlik arttı. Bu makasın bu kadar çok açılması piyasayı dengesiz bir hale getirdi. Şu an piyasada çok fazla 2. el araç var" dedi.
Tunç, 2. el araç fiyatlarındaki düşüşün süreceğini düşünüyor. Bir aydır hiç satış yapamadıklarını vurgulayan Tunç, "Normalde ayda 20 araç satabiliyorken 40 günde yalnızca 2 araç satabildik. Bu şartlarda piyasadan da araç alamıyoruz. Lüks segmentte piyasanın 30-40 bin TL altında araç bulsak bile almıyoruz. Çünkü şu an piyasaya güvenmiyoruz. Zaten elimizde satış yapamadığımız için çok fazla araç var. Araç sayısı bakımından şişmiş durumdayız" ifadelerini kullandı.
'Düşüş eğiliminin devam edebileceğini düşünüyorum'
2. el araç fiyatlarının seyrini sıfır araç fiyatlarının belirlediğini söyleyen Dr. Naim Çetintürk ise sözlerine şu şekilde devam etti:
- "Sıfır araç fiyatları; üretim, talep ve yurt dışından otomobil ve parça ithal eden bir ülke olduğumuz için döviz fiyatları ile paralellik arz ediyor. Bu bağlamda ben 2021 yılında eğer konuşulan aşı takviminde olumsuz bir gelişme olmaz ve üretim sıkıntıya girmezse, ekonomik reform adımlarının da kurdaki ani artışları önleyeceği beklentisi ile özellikle ilk çeyrek ve sonrasında düşüş eğiliminin devam edebileceğini düşünüyorum."
Nazım Erdoğan da "Son dönemde sıfır araçların daha fazla sayıda piyasaya arzı ve ikinci el araçlara yönelik artan talebin de dengeye oturmasına paralel, fiyatlarda bir düşüş yaşandı. Aralık ayı içerisinde sıfır araç kampanyalarının da artması ile ikinci el araç piyasasının stabil olacağını hatta bir miktar daha düşüş olabileceğini düşünüyoruz" açıklamasında bulundu.
İnternet ilanları, fiyatları manipüle ediyor mu?
Koronavirüs salgınının etkisiyle araçlar daha çok internet üzerinden ilana koyuluyor. Ancak internete konulan ilanlar gerçek piyasayı yansıtıyor mu? Satıcıların ya da alıcıların internet üzerinden ilana konulan araçların fiyatlarını manipüle etme ihtimali de bulunuyor.
Otomerkezi.net Ceo'su Muhammed Ali Karakaş, manipüle etmenin çok kolay olduğunu belirterek "Sonuçta online ortamlarda biz satış fiyatı tespiti yapamıyoruz. Yani satıcı bir fiyat belirliyor ama nihayetinde kaça satmış bu noterde resmiyet kazanan bir husus. Online mecralarda piyasayı manipüle etmek çok kolay. Belli marka ve modellerde bunları yapanlar oldu" ifadelerini kullandı.
Arabam.com Pazarlama Direktörü Dr. Naim Çetintürk’e göre fiyat manipülasyonu kolay değil. Fiyatlar artmaya devam ederken, temmuz ayında son 10 yılın en yüksek sıfır araç alımına ulaşıldığını ifade eden Çetintürk, satışlarda kamu bankalarının sağladığı avantajlı kredilerin etkili olduğunu söyledi:
- "Hazirandan bu yana otomotiv piyasasındaki artan araç talebini değerlendirince, satıcıların internet vasıtası ile piyasayı manipüle edebildiklerini söylemek zor. Bu düşüncenin oluşmasına sebep olan temel husus, sanıyorum sıfır araçların bayiden alınarak spot piyasasına sürülmesi ve bu nedenle ‘Bazı ikinci el modellerin fiyatları sıfırından pahalı’ yorumlarının yapılması. Biz de buna benzer ilanları ve bu ilanlara gelen şikayetleri gözlemledik. Ancak bunun piyasayı manipüle edebilmesi hiç kolay değil."
'Bireysel satıcılar internet sitesinde 10-12 farklı hesap açıyor'
Galeri sahibi Kasım Tunç da bireysel satıcıların fiyat üzerinde etkisinin çok olduğu söyledi:
- "Geçmişte araç fiyatlarının yükselmesine sebep olan satıcılar şimdi de düşüşe sebep oluyor. Bireysel satıcılar internet sitesinde 10-12 farklı hesap açıyor. Bu hesaplardan satış ilanı veriyor. Satışlardan normal bir firmaya kıyasla bireysel satıcılar daha çok etkilendiği için bu yönteme başvurdukları oluyor. İster istemez bu araç fiyatlarına yansıyor."
Konuyla ilgili aşılama faaliyetlerinin önem arz ettiğini düşünen otomerkezi.net CEO'su Muhammed Ali Karakaş, "Aşılama faaliyetlerinin başlaması ve yasakların kalkmasından sonra gerçek talep nihai pazar tüketicisi alım yapmaya başladığında düşüşle değil bir artışla karşılaşacağımız kesin. Neredeyse 30 gündür tüm ikinci el araç satıcıları siftah yapmıyor. Noterler boş. Bu arkada bekleyen çok yüksek bir talep demek" ifadelerini kullandı.
