Çin'den tüm dünyaya yayılan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının çıkış yerinin Hubey eyaletinin Vuhan kentinde yaban hayvan eti satılan bir pazar olduğu sanılırken, et tüketimine yönelik düzenlemelere gidiliyor.
Çin'de en yüksek devlet ve yasama organı olan Ulusal Halk Kongresi'nden pazartesi günü, yaban hayvanı etinin tüketiminin tamamen yasaklanması ve yaban hayvanı ticaretinin daha da kısıtlanması talimatı geldi. Bu talimatın yılın ilerleyen aylarında çıkarılacak yaban hayatının korunması yasasına girmesi bekleniyor.
'Koronavirüs salgını yüzünden değil, insanlık gereği'
Çin anakarasında kedi-köpek eti yenilmesini yasaklayan ilk şehir olmaya yönelik bir düzenleme taslağı ise Şenzen belediyesinden geldi. Ancak Çin devletinden farklı olarak, Şenzen yerel yönetimi, bunu koronavirüs salgınına karşı bir önlem olarak değil, 'bütün uygarlıkların konsensüsü olan insanla evcil hayvan arasındaki özel ilişki' bakımından ortaya koydu.
'Evcil hayvandır, eti yenmez'
Yerel yönetimin açıklamasında, kedilerle köpeklerin 'evcil hayvan statüsünde' olduğu tanınırken "Yaban hayvan tüketiminin yasaklanması, gelişmiş ülkelerde müşterek bir uygulamadır ve modern uygarlığın evrensel şartıdır" denildi.
Avustralya'nın Griffith Üniversitesi'nin Çin'deki hayvan hakları uzmanı Prof. Deborah Cao, "Şenzen pek çok açıdan ilerlemeci bir şehirdir, bunu becerebilir" dedi.
Shenzhen prepares ban on eating cats and dogs after outbreak https://t.co/B5sD7wzeCk pic.twitter.com/EztSjfTA4v
— Reuters (@Reuters) February 27, 2020
Çin'de çok az bölgede kedi-köpek eti yeniliyor
Kedi-köpek eti tüketimi, Çin'in tamamına özgü değil, en yaygın olduğu eyaletler, Şenzen'i de kapsayan Guangdong, komşusu Guangksi ve Çin'in kuzeydoğusundaki bazı bölgeler.
Çin'de zaman içinde kabul edilemez hale gelen kedi-köpek eti tüketimini, Tayvan, 2017'de tümden yasaklamıştı.
Uluslararası İnsan Toplumu'nun (HSI) Çin politikası uzmanı Peter Li, Şenzen'de yasağın yürürlüğe girmesini son derece memnuniyetle karşılayacaklarını söyledi.
Li "Şenzen'de kedi-köpek eti ticareti, Guangdong eyaletinin tamamına kıyasla oldukça küçük oranda. Şenzen, Vuhan'dan çok daha büyük bir kent, dolayısıyla yasak getirmesi çok önemli, hatta başka şehirler üzerinde domino etkisi yaratabilir" dedi.
The southern Chinese technology hub of #Shenzhen is moving to outlaw the consumption of dogs and cats as the country clamps down on the wildlife trade that scientists suspect led to the #coronavirus outbreakhttps://t.co/O2ajU17fhw
— Economic Times (@EconomicTimes) February 27, 2020
'Kedi köpek eti ticaretine karşı giderek büyüyen bir muhalefet var'
HSI Uluslararası Medya Direktörü Wendy Higgins de şu değerlendirmeyi yaptı:
"Köpek yemek, Çin'de köpek hırsızları ile kızgın köpek sahipleri arasındaki şiddetli çatışmalar eşliğinde giderek tartışmalı hal aldı."
"Çin'de kedi köpek eti ticaretine karşı giderek büyüyen ve sesini yükselten bir muhalefet var. Gençler, köpekleri mutfak malzemesi olarak değil, hayatlarını paylaştıkları yoldaşları olarak görüyor."
As part of moves to stop the spread of #coronavirus, the Chinese city of #Shenzhen has introduced draft legislation banning people from eating #cats & #dogs. Hopefully more cities will follow their lead! https://t.co/fP5R38sqDt #DogMeat #DogMeatTrade #everycloud
— Nicola Hodgins (@nicola_hodgins) February 27, 2020
'Şenzen'de 9 et türü tüketimine izin verilecek'
Şenzen'de kedi-köpek eti yenilmesini yasaklayan taslak, halkın değişiklik taleplerinde bulunması için 5 Mart'a dek askıya çıkarılırken, düzenleme haline geleceği tarih belirlenmedi.
Eğer düzenleme hayata geçerse, 9 et türünün - domuz, büyükbaş-küçükbaş, eşek, ördek-kaz, tavuk, güvercin, tavşan, balık, deniz ürünleri - tüketimine izin verilecek.
Çin mutfağında popüler olan yılan, kaplumbağa, kurbağa ise tüketimine izin verilenler listesinde yer almadı.
Shenzhen could be first city in China to ban eating of dogs and cats https://t.co/FhMbH9naEa
— The Guardian (@guardian) February 27, 2020
'17 bin 500 ile 175 bin TL arası para cezası'
Başka hayvanlar da gelecek aylarda çıkması beklenen ulusal kurallarla hizalanarak Şenzen'de tüketimi yasak hayvanlar listesine eklenebilir. Çin'de koruma altındaki yaban hayatı kapsamında şimdilik 2 binden fazla tür olduğu, ama bunun da artırılabileceği kaydedildi.
Şenzen taslağı, yasak hayvanların restoranlarda servis edilmesine 17 bin 500 ile 175 bin TL arası para cezaları öngörüyor.
The southern Chinese city of Shenzhen wants local restaurants to take dogs and cats off their menus as the country clamps down on the wildlife trade scientists suspect led to the deadly coronavirus outbreak.https://t.co/UTWHV2Hkx5
— Mark Grant (@mgrant76308) February 27, 2020
Bu zulme can dayanmaz
Çin'de eti için HSI'ya göre yılda 10-20 milyon köpek, Asya Hayvanları örgütüne göre 4 milyon kedi öldürülüyor.
Higgins'e göre bunların çoğu çalınan evcil hayvanlar ya da kaçırılan sokak hayvanları; küçücük kafeslere konulup üstü üste yüzlerce kafes içinde kamyonlara dolduruyorlar, o kadar dar bir alanda tutuluyorlar ki, kolları ya da bacakları kırılabiliyor.
