Tarihçiler 1500 yıllık tableti sonunda çözdü: Rakibine beddua ediyor

İsrail’in Kayserya şehrinin yakınındaki Caesarea Maritma antik kentinde bir tiyatro yıkıntıları arasında 1950’lerde bulunan tabletin dili 70 yıllık bir uğraş sonucunda nihayet çözüldü.

Verona Üniversitesi’nden İtalyan tarihçi Attilio Mastrocinque, tableti yansıtma dönüşümlü görüntüleme (Reflectance Transformation Imaging-RTI) tekniğini kullanarak tercüme etmeyi başardı.

Bu yöntemle farklı ışıklandırma koşulları altında yüzeyin pek çok fotoğrafı çekiliyor, bu verilerden geliştirilmiş bir görüntü elde ediliyor. Böylece yüzey her ne kadar aşınmış olsa da görünmeyen detaylar ortaya çıkarılıyor.

'GÖZLERİNİ, AYAKLARINI BAĞLA'

Böylece tableti okuyabilen uzmanlar, bunun 110 satırdan oluşan oldukça geniş bir ‘beddua’ olduğunu ortaya çıkardı. Tablette, erkek bir sanatçı ve sporcu olduğu belirtilen Manna lanetleniyor, ona zarar gelmesi için tanrılara çağrı yapılıyor.

Tablette, “Ayaklarını bağla, Manna’nın dansına engel ol. Gözleri bağla, elleri, ayakları, ki tiyatroda dans ettiğinde tembelleşsin” gibi ifadeler yer alıyor.

Tablet, Manna’nın ‘bükülmesini, yavaşlamasını, dengesini kaybetmesini ve nahoş görünmesini’ isteyen dualarla devam ediyor.

'RAKİP OLABİLİRLER'

Bedduayı kazıyan kişi ya da kişilerin, ibiş kuşu başıyla resmedilen Mısır bilgelik, akıl tanrısı Thoth dahil olmak üzere pek çok tanrıya yalvardığı belirtiliyor. Ayrıca göklerdeki, topraktaki, denizlerdeki ve yeraltındaki şeytanlar da yardıma çağrılıyor.

Tarihçi Attilio Mastrocinque, bu kadar prestijli bir tiyatro kalıntılarında bulunan bu tabletin, Manna’nın döneminde çok ünlü bir sanatçı olduğunu gösterdiğini söyledi. Yarışmalara ve rekabete dikkat çeken Mastrocinque, “Muhtemelen ödül çok önemliydi, tehlikede olan ün ve itibardan bahsetmiyorum bile” yorumunu yaptı.

Tabletin ait olduğu dönemde, söz konusu bölgede Bizans hâkimiyeti vardı. Bu nedenle Mastrocinque, Manna ile tableti yazan kişinin çatışan taraflarda yer alabileceğini söyledi.