Amerika’nın, kayıp gücünü restore etmeye yönelik bütün çabaları, yeni bir Avrupa askeri ittifakı kurma olasılığını dile getiren NATO müttefikleri dahil dünyanın önde gelen güçlerinin muhalefetiyle karşılanarak başarısızlığa uğramaktadır. Amerika’nın talepleri artık eskisi gibi koşulsuz bir şekilde yerine getirilmemekte ve çağrıları göz ardı edilmektedir. Örneğin ABD, ne Suriye’de uluslararası ittifak güçlerinin askeri takviye sağlamaları konusunda, ne Hürmüz Boğazı’nda NATO ülkelerinin gemi göndermeleri konusunda, ne İran’a yönelik yaptırımlar uygulama konusunda müttefiklerinden bir destek gördü.
ABD’nin yeni rolü ile ilgili Sputnik’e değerlendirmelerde bulunan MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin Dış Politika ve Güvenlik Politikası Danışmanı, emekli Deniz Kurmay Albayı ve İstanbul Ayvansaray Üniversitesi öğretim görevlisi Prof. Dr. Celalettin Yavuz, şunları söyledi.
Amerika Birleşik Devletleri Donald Trump’la birlikte uluslararası arenada Cumhuriyetçilerin “Amerika en güçlüdür, o halde istediğini yapar” şeklindeki bir anlayışa göre hareket etmeye başladı. Buna karşı tepkiler sadece Türkiye tarafından değil, Avrupa Birliği’nin bazı ülkeleri tarafından da gösterilmektedir. Örneğin, İran’la yapılan uranyum zenginleştirilmesiyle ilgili anlaşmanın Amerika tarafından tek taraflı olarak bozulmasından sonra Almanya, Fransa gibi ülkeler, her ne kadar doğrudan ABD’nin karşısına çıkmadıysalar da İran’la SWIFT sistemi dışında başka türlü ticaret yapmak için arayış içerisindeler. Dolaylı da olsa bu konuda Amerika’ya karşı bir durum söz konusu.
Aynı şekilde ABD, Suriye’nin kuzeyinde kendisine yardımcı olacak asker göndermek üzere Fransa’dan asker istedi. Fransa buna pek taraftar olmadı. Almanya’dan istedi. O da “hayır” dedi. Danimarka’dan istedi. Olmadı. Gördüğümüz kadarıyla şu anda buna evet diyecek pek ülke yok gibi. Çünkü Avrupa ülkeleri Suriye’nin artık istikrara kavuşmasını istiyorlar. Avrupalılar şunu gördüler: Suriye’deki istikrarsızlık Suriyeli sığınmacılar nedeniyle sadece Türkiye dahil bölge ülkelerini değil, Avrupa’yı da çok rahatsız etti. Dolayısıyla Suriye’de istikrarın bir an önce yerleşmesini istiyorlar.
Hürmüz Boğazı olayına gelince, burada zaten Amerika’nın İran’la yapılan nükleer anlaşmasının bozmasından rahatsız olan Fransa ve Almanya’dan gemi göndermeleri baştan itibaren beklenemezdi.
Amerika’nın NATO’ya ilişkin olarak, üye ülkelerinin “gayri safi yurtiçi hasılalarının yüzde ikisi katkı kriterini” yerine getirmedikleri nedeniyle yapılan değerlendirmeleri, başta Fransa ve Almanya olmak üzere Avrupa’daki NATO ülkeleri tarafından pek benimsenmedi. Bunun üzerine yeni bir Avrupa ordusu kurma girişim yine bu iki ülke tarafından çok fazla dillendiriliyor.
Dolayısıyla bugün Amerika Birleşik Devletleri, Soğuk Savaş sonrasındaki tek kutuplu dönemde gibi güçlü değildir artık. Amerika’nın, bir zamanlar çok metettiği serbest ticaret konusunu Trump döneminde kısıtlamaya çalışması ve bu bağlamda Çin’le ticaret savaşına varan bir mücadele içerisinde olması, Avrupa ülkelerinin ki, bunların büyük çoğunluğu NATO ülkeleridir, pek hoşuna giden olaylar değildir. İngiltere’nin bile Trump yönetimiyle arasının pek iyi olduğu söylenemez. Son Büyükelçi krizinde de bunu anlamış olduk.
