Ural’da bulunan şeytan heykeli dünyanın ilk medeniyeti ile bağlantılı olabilir

Antiquity (Eski Uygarlıklar) dergisinde yayınlanan makalede 1894'te Rusya'daki Ural Dağları’nın yakınlarındaki Yekaterinburg bölgesinde altın arayan madenciler tarafından bulunan Shigir İdolü’ne geniş yer verildi. Almanya’daki Göttingen Üniversitesi’nden arkeoloji uzmanı Thomas Terberger, “Bu heykelin saygıdeğer yaşı 11 bin 600 yılı buluyor ve diğer buluşlarımız, bize avcı-toplayıcıların karmaşık ritüeller yaptıklarını ve sanatlarında soyut fikirleri ifade edebildiklerini söyletiyor. Görünüşe göre din ve kültür, daha önce düşünüldüğü gibi çiftçilikle birlikte değil, çok daha önce ortaya çıktı” diye konuştu.

​SHİGİR İDOLÜ

1894'te Rusya'daki Ural Dağları’nın yakınlarındaki Yekaterinburg bölgesinde altın arayan madenciler tarafından bir bataklıkta ortaya çıkarıldı. Yerel arkeologlar, ağaçtan kesilerek yapılmış, üzerinde şeytani kol ve yüz görüntülerinin yer aldığı 5 metreyi geçen tek parça heykeli inceledi ve radyokarbon analiziyle yaşının 8 ile 9 bin yıl arasında olduğunu tahmin etti.

HEYKELİN GERÇEK YAŞI ORTAYA ÇIKTI

Terberger ve Rus arkeologlar Svetlana Savçenko ve Mihail Jilin’in de yer aldığı ekibi 3 yıl önce heykelle ilgili geniş bir araştırma çalışması başlattı. Uzmanlar, heykelin karaçam ağacından yontulmuş olduğunu belirledi ve yaşını kütle spektrometresiyle ölçtü.

Shigir İdolü’nün önce ormanı ‘tabu’laştıran bir sembol olabileceği düşünülmüş, daha sonra dini ritüel ya da ata ruhlarına hürmet için yapılmış olabileceği ileri sürülmüştü. Jilin ve diğer Rus arkeologlarsa, Shigir İdolü’nün kötü ruhların ve onları yöneten orman şeytanının stilize tasviri olduğunu düşünüyor. Heykelin yaşınınsa daha önce tespit edilen yaştan da daha fazla olduğu, putun yaklaşık 11 bin 600 yıl önce yapıldığı ortaya çıktı.

Arkeologlar, böylelikle putun tarihi algıları değiştirdiğini ve 1960’lı yıllarda Şanlıurfa'daki Göbeklitepe'de bulunan T biçiminde yontulan insan şekilli taşlarla aynı dönemde yapıldığının tespit edildiğini duyurdu.

Shigir Idolü ile Göbeklitepe'nin anıt taşları arasında açık benzerlik olduğunu savunan Thomas Terberger, "İlk anıtsal ritüel yapıları olarak nitelendirilen Türkiye'deki taş ritüel yapıları ile bu heykel benzerlik gösteriyor" ifadelerini kullandı.

MEDENİYETİN DOĞUŞU

Göbeklitepe’yle birlikte Türkiye'nin kuzeyindeki diğer antik yerleşim bölgeleri, günümüzde dünyadaki ilk uygarlık, din ve kültür varlığının en eski izlerinden biri olarak kabul ediliyor. Süslü kafatasları ve üç ila dört metre yüksekliğindeki insan benzeri sütunlar gibi yerel eserlerin, Rusya'daki şeytan heykeli ile neredeyse aynı örüntülerle kaplı olması, aralarında bağlantı olduğuna işaret ediyor.

En önemli farksa, Anadolu insanının çiftçilikle uğraştığı düşünülürken Shigit İdolü’nü yapan kişilerinse ancak avcı-toplayıcılar olduğuna kesin gözüyle bakılması.

Medeniyetin, dinin ve kültürün doğuşu geleneksel olarak tarımın ortaya çıkmasıyla ilişkilendiriliyor. Rus ve Alman arkeologların keşfiyse bu fikri sorgulayarak, medeniyetin ve kültürün nasıl ortaya çıktığı konusunda yeni düşünceleri ortaya koyuyor.