Trump'ın tweet'lerine 'yetişmeye çalışan' yıl: 2017

Göreve başlar başlamaz selefi Barack Obama'nın imza attığı anlaşmalardan çekilen ve bazı Müslüman ülkelere vize yasağı getiren Trump, Suriye'yi vurma ve Kudüs'i başkent ilan etme gibi radikal kararlar aldı. Trump, ilk deniz aşırı ziyaretini ise daha sonra veliaht prensini değiştirip geniş çaplı 'yolsuzluk operasyonu' başlatacak olan Suudi Arabistan'a yaptı.

2017'ye Trump'ın Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ile sürekli tırmanan düellosu da damga vurdu. Trump, Kuzey Kore krizi nedeniyle yardımını istediği yükselen güç Çin’e karşı da dönem dönem ticaret baltalarını gömmek zorunda kaldı.

Rusya’nın ABD seçimlerine müdahale ettiği ve Trump’ın ekibinin Moskova ile gizli anlaşmalar yaptığına dair bugüne dek kanıtlanamamış iddialar ise Trump'ın Rusya ile yakınlaşma politikasına darbe indirdi.

Öte yandan 2017, dünya çapında tam bir seçim ve referandum yılıydı. Avrupa'daki seçimlere, sığınmacı krizinin dinmeyen etkileri damga vurdu. Aşırı sağ, Fransa ve Almanya'da yadsınamayacak bir güç haline gelirken Avusturya'da hükümet ortağı oldu. IKBY ve Katalonya'daki referandum süreci ise tarafların beklediği gibi sonuçlanmadı.

2017 aynı zamanda IŞİD'in Suriye ve Irak'ta yenildiği ve kontrol ettiği tüm toprakları kaybettiği yıl oldu. IŞİD'den kurtuluş, sonunda Suriye ve Irak hükümet güçlerini sınırda buluşturacak şekilde iki koldan ilerledi. ABD'nin hava saldırıları büyük yıkıma ve çok sayıda sivil can kaybına yol açtı.

Ancak Ortadoğu ve Afrika'daki terör saldırıları kadar büyük can kayıpları yaşanmasa da Batı dünyası da yabancı savaşçıların geri dönüşü ve 'yalnız kurt' saldırıları karşısında acı, korku ve endişe içinde bir yıl geçirdi.

Sputnik de 2017'de dış haber sayfalarında en çok yer tutan gelişmeleri kronolojik olarak derledi:

ABD'YE GİRİŞ YASAĞI YÜRÜRLÜKTE

​Trump, başkanlığının ilk haftasında 6’sı Müslüman 8 ülkenin yurttaşlarına ABD’ye seyahat yasağı getiren kararname imzaladı. Büyük kaos yaratan ve protestolara neden olan yasağın uygulanması bir dizi federal mahkeme kararıyla engellenince, Trump yönetimi listeyi değiştirdi ve son versiyon Anayasa Mahkemesi konumundaki Federal Yüksek Mahkeme tarafından onaylandı. Şimdiki halde vatandaşlarına ABD’ye giriş yasağı boyutuna varan sıkı güvenlik kontrolleri ve seyahat kısıtlamaları uygulanan ülkeler şunlar: İran, Suriye, Yemen, Libya, Somali, Çad, Venezüella ve Kuzey Kore.

SERBEST TİCARET ANLAŞMALARI RAFA KALKTI

Selefi Barack Obama’yı alenen ‘düşman’ ilan edip onun tüm vatandaşları sağlık hizmeti kapsamına alan yasasından çevre koruma düzenlemelerine dek tüm icraatlarını tersine çevirmeye koyulan Trump, ilk iş gününde Obama’nın 11 ülkeyle müzakere ettiği Trans Pasifik Ortaklığı’ndan (TPP) çekildiğini ve Kanada ve Meksika ile 1994’ten beri yürürlükteki Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması’ndan (NAFTA) çekilmekte kararlı olduğunu duyurdu.

Trump, Meksika’ya duvar çekme ve Meksikalı göçmenleri geri gönderme tehditlerini de dilinden hiç düşürmedi.

'BUNAK', 'ROKET ADAM'A KARŞI

2017'de ABD- Kuzey Kore ilişkileri perdesi, Trump'ın koltuğa oturmasının ardından, Kim Jong-un'un sürgünde yaşayan üvey kardeşi  Kim Jong-nam'ın 13 Şubat'ta Malezya'da BM'nin kitle imha silahı sınıfına soktuğu VX sinir gazına maruz bırakılarak öldürülmesiyle açıldı.

Yıla adından bu suikastla söz ettirerek başlayan Kim'in Trump'la atışmaları da gündemin ilk sıralarında yerini aldı. Ağustosta 'dünyanın daha önce görmediği bir ateş ve öfkeyle karşılık' tehdidini savurarak Kuzey Kore'den Guam tehdidiyle yanıt alan Trump, eylülde BM Genel Kurulu'nda yaptığı ilk konuşmada Kim'le "Roket adam bir intihar görevinde" diye alay etti. Bunun üzerine Kim, nadiren yaptığı şekilde kameraların karşısına geçip doğrudan Trump'ı hedef aldı ve anadili İngilizce olanları bile şaşırtan kelimeler kullandı: ''Akli dengesi bozuk bunağı ateşle terbiye edeceğim.''

Kim'in 'dolu dolu geçen' bir yılında imza attığı diğer 'icraatları' ise şunlar:

• 6 Mart'ta 4 balistik füze denemesi
• 19 Mart'ta 'devrim niteliğinde buluş' diye nitelediği yeni nesil roket motoru denemesi
• 5 Nisan'da Japon Denizi üzerinde orta ölçekli KN-15 tipi balistik füze denemesi
• 14 Mayıs'ta nükleer başlık taşıma kapasitesi bulunduğunu iddia ettiği orta menzilli balistik füzenin denemesi (800 km yol alıp Japon Denizi'ne düştü.)
• 29 Mayıs'ta Scud türü olduğu sanılan kısa menzilli balistik füze denemesi (450 km kat edip Japonya açıklarında denize düştü.)
• 8 Haziran'da birden fazla gemisavar füze denemesi
• 4 Temmuz'da ilk kıtalararası balistik füze denemesi (40 dakikada 930 km mesafe kat eden ve 2 bin 802 km irtifaya ulaşan Hwasong-14 füzesi Japon Denizi'ne düştü.)
• 28 Temmuz'da balistik füze denemesi (1000 km uçarak Japon Denizi’ne düştü.)
• 26 Ağustos'ta 3 kısa menzilli balistik füze denemesi
• 3 Eylül'de 2006'dan beri 6. ve en büyük nükleer silah denemesi (Kıtalararası balistik füzeye yüklenebilen 160 kiloton gücündeki hidrojen bombası, 6.1 büyüklüğünde sarsıntıya yol açtı. Yani Hiroşima'ya atılan atom bombasından 17 kat güçlüydü.)
  
• 5 Eylül'de füze denemesi (Japonya'nın üstünden geçerek 770 km yüksekliğe ulaşıp, 3700 km mesafe kat edip Pasifik'e düştü.)
• 29 Kasım'da denenen yeni nesil kıtalararası balistik füze (53 dakika belirlenen yörüngede seyredip 1000 km mesafe kat ederek Japon Denizi'ne düştü.)

Öte yandan 2017'de Kuzey Kore'den 'düşman kardeş' Güney Kore'ye 4 asker firar etti. Kaçarken vurulan askerlerden birinin, K-Pop (Güney Kore pop müziği) dinlemek istemesi ise Güney Kore'nin sınırda yaptığı müzikli propagandanın etkili olduğunu düşündürdü.

'GÜNEY KORE'NİN RASPUTİN'İ', DEVLET BAŞKANINI GÖTÜRDÜ

'Kapitalizmin Asya'daki başarı öyküsü' olarak gösterilen Güney Kore, Devlet Başkanı Park Geun-hye'nin, 'Ebedi Yaşam Kilisesi' isimli bir tarikatın liderinin kızı olan Choi Soon-sil isimli bir kadının başını çektiği bir grup tarafından kontrol edilmesi skandalıyla sarsılmaya devam etti Geçmişte Rus Çarına siyasi meselelerde fikir veren ve doğa üstü güçlere sahip olduğuna inanılan Grigoriy Rasputin'e benzetilen Choi'nin kontrolü tümüyle ele alması sonrası 10 Mart'ta görevinden azledilen Park, 30 Mart'ta tutuklandı ve elleri kelepçeli şekilde yargılandı.

Skandal, teknoloji devi Samsung'a dek uzadı. Samsung Başkan Yardımcısı Lee Jae-yong'a ağustosta 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

LONDRA'DA SALDIRILAR

İngiltere'nin başkenti Londra'da Adrian Russell Ajao isimli saldırgan, aracını Westminster Köprüsü'nde saatte 120 kilometre hızla insanların üzerine sürdü. Parlamentonun demir parmaklıklarına çarparak duran araçtan çıkarak parlamento bahçesine giren saldırgan, görevli bir polisi bıçaklayarak öldürdü. Çevrede bulunan diğer güvenlik görevlileri saldırganı vurarak etkisiz hale getirdi. Saldırıda 4 kişi hayatını kaybetti.

Londra'da haziranda da saldırganlar, bir minibüsü Londra Köprüsü'nde yayaların üzerine sürdü. Daha sonra Borough Pazarı'nda araçtan inerek çevrede bulunanları bıçaklayan 3 kişi, polis tarafından vurularak öldürüldü, 8 kişi hayatını kaybetti, 48 kişi yaralandı.

ST. PETERSBURG'DA METRODA SALDIRI: 16 ÖLÜ, EN AZ 40 YARALI

Rusya'da St. Petersburg metrosunda Sennaya Meydanı ve Teknoloji Enstitüsü istasyonları arasındaki trene düzenlenen bombalı saldırıda 16 kişi hayatını kaybetti, 40'tan fazla kişi yaralandı. Bombacıyı saldırıya hazırlayan kişi olduğundan şüphelenilen Abror Azimov tutuklandı, 7 kişi gözaltına alındı, içlerinden Obid Abdıraimov 5 yıl hapis cezası aldı. 

ABD İLK KEZ SURİYE'Yİ VURDU

ABD, 7 yıllık krizde ilk kez Suriye yönetimini vurdu. 4 Nisan'da Han Şeyhun kasabasında düzenlendiği iddia edilen kimyasal saldırı şaibesini korurken 6 Nisan'da Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'i ağırlayan Trump, kızı İvanka 'gözyaşları eşliğinde' kendisini ikna edince yemek masasında saldırı emri verdi.

Doğu Akdeniz'deki USS Porter ve USS Ross isimli destroyerlerden Humus yakınlarındaki ve stratejik önemdeki Şayrat Hava Üssü'ne 59 Tomahawk Cruise füzesi fırlatıldı. Rusya, saldırının etkinliğinin çok düşük olduğunu açıkladı. Suriye yetkililerine göre biri general, 6 asker öldü, 6 asker yaralandı, çevre köylerde 4'ü çocuk 9 sivil öldü.

ABD'nin saldırısını memnuniyetle karşılayan Ankara'dan ''Geç bile kaldınız. Devamını getirin'' açıklaması geldi.

'Esad'ı devirmekten vazgeçtiğini' söylemesinin ardından Esad'ı vuran Trump ise ''Bu barbar saldırıyla birçok insan ve hatta güzel bebekler yavaşça, vahşice ve insafsızca öldürüldü. Esad yardıma muhtaç erkek, kadın ve çocukların canını aldı. Suriye rejiminin kimyasal silah kullandığına hiç şüphe yok” suçlamasında bulundu.

20 Ekim'de Rus Savunma Bakanlığı, ABD Dışişleri'nin İdlib'i kontrol eden Kaide kolu Nusra'nın kimyasal silahlar kullandığını ilk kez kabul ettiğini duyurdu. "Şimdi taşlar yerine oturdu" diyen Konaşenkov şöyle devam etti: "Açık olmayan tek şey, Washington’ın neden böyle pahalıya patlayan bir saldırı gerçekleştirmeye ihtiyaç duyduğu. Bu şekilde harcanan milyonlarca dolar, Nusra teröristlerine saldırı için kullanılabilirdi."

ÇİN'iN KÜRESELLEŞMENİN ŞAMPİYONLUĞUNA OYNAMASININ SİMGESİ: 'YENİ İPEK YOLU' PROJESİ

Çin'in, resmi adı 'Bir Kuşak, Bir Yol' (One Belt One Road/OBOR) olan 'Yeni İpek Yolu' projesi 14 Mayıs'ta bir zirveyle dünyaya tanıtıldı. Zirveye Rusya, Türkiye, Filipinler dahil 29 ülke lider düzeyinde katılırken ABD ve Kuzey Kore dahil 100’ü aşkın ülke heyet gönderdi. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, daha önce 900 milyar dolar yatırım açıklanan Yeni İpek Yolu'na 124 milyar dolar daha yatırım yapacaklarını duyurdu. Bu da ABD’nin 2. Dünya Savaşı sonrası Avrupa’yı yeniden inşa ettiği Marshall Planı’ndan beri en büyük yatırım programı anlamına geliyor.

Zirvede “İzolasyonizm geriye götürür. Açık dünya ekonomisi için açık bir platform oluşturmalıyız” diye konuşan Şi, 18 Ekim’de başlayan Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) 19. kongresinde de kendi 'Çin tipi sosyalizm' doktrinini parti tüzüğüne sokturdu. Bu ayrıcalık daha önce yalnızca kurucu lider Mao Zedong ve  Çin'i 1978 — 92 arasında yönetip bugünkü ekonomik sistemin mimarı olan Deng Şiaoping'e verilmişti.

MANCHESTER'DA ARIANA GRANDE KONSERİ HEDEFTE: 7'Sİ ÇOCUK 22 ÖLÜ

İngiltere'de pop müzik sanatçısı Ariana Grande'nin Manchester Arena Konser Salonu'nda verdiği konserinin sonunda bombalı saldırı düzenlendi. Adı Salman Abedi olarak açıklanan saldırganın konser salonunun çıkışında üzerindeki el yapımı parça tesirli bombayı patlatması sonucu 7'si çocuk 22 kişi hayatını kaybetti, 59 kişi yaralandı. Saldırının üstünden 2 hafta geçmemişken yine Manchester'da düzenlenen konsere 50 bin kişi katıldı. Konserin ana konuğu ise Grande’ydi. Grande'nin saldırı sonrası Twitter'da yaptığı paylaşım ise en çok paylaşılan tweet'ler arasına girdi.

​FRANSA TARİHİNİN EN GENÇ CUMHURBAŞKANI: MACRON

Fransa'da birinci turu 23 Nisan'da, ikinci turu 7 Mayıs'ta düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, ana akım partiler siyasetten silindi. 'En Marche' lideri Emmanuel Macron ile Ulusal Cephe (FN) lideri Marine Le Pen ikinci tura kaldı. 7 Mayıs'taki ikinci turda henüz 39 yaşındaki Macron, Fransa tarihinin en genç cumhurbaşkanı oldu. Le Pen de ilk kez milletvekili seçildi.

Önceleri kendisinden yaşça büyük olan eşiyle gündeme getirilen Macron, Trump'ın 'haşin tokalaşmalarına karşı koyabilen' tek isim.

'STRATEJİK TÜRK ÜÇGENİNİN' İLK ADIMI: TSK, KATAR'DA

TSK unsurlarından oluşan ilk grup, daimi konuşlanmaya imkan sağlayan anlaşma çerçevesinde 19 Haziran'da Katar'a ulaşıp ilk tatbikatı gerçekleştirdi. 26 Aralık'ta TSK unsurlarından oluşan yeni bir grup Katar'a ulaştı. 2018’den itibaren 3 bin askeri personele ulaşıp tugay boyutuna gelmesi planlanan üssü kasımda Erdoğan 9 bakan, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan'la birlikte ziyaret etti.

Aden Körfezi ve Hint Okyanusu'na kıyısı bulunan Somali’deki Türk askeri üssü de 30 Eylül’de açıldı. Üste bulunan 200 Türk askeri, halihazırda 1500 Somali askerini eğitiyor.

Son olarak da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın 24-25 Aralık'taki Sudan ziyaretinde de Kızıldeniz’in kapısı olan Sevakin Adası, Türkiye’ye tahsis edildi.

ARAP DÜNYASINDA KATAR KRİZİ

5 Haziran'da Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn ve Mısır'ın başını çektiği blok,  'teröre destek vermek', 'İran'la yakınlaşmakla' suçladıkları Katar ile tüm diplomatik ilişkilerini kestiklerini açıkladı. Hava sahaları Katar'a kapatılırken Suudi Arabistan Katar'ın tek kara sınırını da kapattı. Türkiye ise Katar’ın yanında olma kararı aldı. Özellikle Katar'daki marketlerin raflarını Türk ürünlerinin doldurduğunu gösteren görüntüler sosyal medyada gündem oldu.

İRAN'DA İLK IŞİD SALDIRISI

Tahran 7 Haziran'da çifte terör saldırısıyla sarsıldı. Sabah saatlerinde önce İran parlamentosu sonra da Humeyni'nin türbesine silahlı kişiler tarafından saldırı düzenlendi. İki saldırıda toplam 13 kişi öldü, 43 kişi yaralandı. Saldırıyı IŞİD üstlendi. Bu, IŞİD'in İran'da gerçekleştirdiği ilk saldırı oldu.

PARİS İKLİM ANLAŞMASI: SURİYE, ABD'Yİ 'YALNIZ BIRAKTI'

Trump, haziranda Paris İklim Anlaşması’ndan çekildiğini açıklayarak NATO müttefikleri arasında infial yarattı. En çok karbon salan ülkenin çekildiği bu anlaşmaya kasımda ise Suriye imza attı. Böylelikle ABD, anlaşmayı reddeden tek ülke olarak kaldı.

ABD, KÜBA İLE KÖPRÜLERİ ATTI

Trump, Obama’nın Küba ile ilişkileri normalleştirme sürecini de haziranda iptal ederken buna bir de Havana’daki ABD’li diplomatların gizemli saldırıya uğradıkları kulpu takıldı. Havana Büyükelçiliği'nde çalışan en az 21 görevli ile ailelerini beyin travması, işitme kaybı, baş dönmesi ve mide bulantısı gibi sağlık sorunları yaşadıkları için ülkeye geri çağırdığını açıklayan  ABD Dışişleri, elçiliğine sonik saldırı düzenlendiği iddiasını ortaya attı.

IRAK'IN İKİNCİ BÜYÜK KENTİ MUSUL, IŞİD'DEN ALINDI

Irak'ın İran destekli, Şii ağırlıklı milis gücü Haşdi Şabi'nin de dahil olduğu Irak hükümet güçleri 9 Temmuz'da ikinci büyük kent Musul'u IŞİD'den kurtardı. Haziran 2014’ten beri IŞİD'in elindeki Musul'da örgüt lideri Ebubekir el Bağdadi halifelik ilan etmişti. O sahnenin yaşandığı Ulu Camii olarak da bilinen El Nuri Camii ve meşhur eğik minaresi, son çatışmalar sırasında havaya uçuruldu. Amerikan haber ajansı AP'nin son araştırmasına göre Musul'da ABD'nin havadan desteklediği Irak hükümet güçleri ile IŞİD arasındaki savaşta 9 bin ile 11 bin arası sivil hayatını kaybetti. Bu, daha önce bildirilenlerden 10 kat fazla bir rakam.

YPG, ABD'NİN TAVSİYESİYLE NASIL 'DSG' OLDU?

ABD Özel Kuvvetler Komutanı Orgeneral Raymond Thomas, Türkiye'nin, PKK ile ilişkili görmesi sebebiyle YPG'ye 'isim değiştirme' tavsiyesinde bulunduklarını, bunun üzerine örgütün, adını 'Demokratik Suriye Güçleri' (DSG) olarak değiştirdiğini söyledi.

ABD'DE CHARLOTTESVILLE'DE IRKÇI GÖSTERİLER: 'HEYKELLERİ KALDIRARAK TARİHİ DEĞİŞTİREMEZSİNİZ'

ABD'nin Virginia eyaletine bağlı Charlottesville şehrinde Konfederasyon Ordusu'nun komutanına ait heykelin kaldırılması planı üzerine beyazların üstünlüğünü savunan ırkçı gruplar protesto başlattı. Trump'ın bu gruplara beklenen tepkiyi göstermemesi büyük tepki çekti. 'ABD'de milyonlarca Nazi var' korkusuyla birlikte Konfederasyon heykelleri kaldırılmaya başlandı. Trump da buna tepki gösterip "Tarihi değiştiremezsiniz" dedi. Obama'nın ırkçılık karşıtı mesajı ise Twitter tarihinin en çok beğenilen tweet'i oldu.

​IŞİD, BARCELONA'DA: 16 ÖLÜ, 130 YARALI 

İspanya'nın Katalonya bölgesinin Barcelona ve Cambrils kentlerinde birbiriyle bağlantılı IŞİD saldırılarında 16 kişi öldü, 130 kişi yaralandı. Barcelona'da 17 Ağustos'ta beyaz bir kamyoneti en kalabalık ve turistik cadde La Rambla'da yayaların üzerine süren saldırganlar, daha sonra araçtan inip bir kişiyi de bıçaklayarak 15 can aldı. Kente 120 km mesafedeki Cambrils'te de yine saldırganlar önce araçlarını yayaların üzerine sürdü, sonra araçtan inip etraftakileri bıçakladı. 1 kişi öldü, 6 kişi yaralandı. Öncesinde Katalonya'nın en güney ucu Alcanar'da bir evde yaşanan patlamanın bu saldırılarla bağlantılı olduğu belirtildi.

İRAN'DA RUHANİ İKİNCİ KEZ CUMHURBAŞKANI

İran’da mayıs ayındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanan ve ikinci kez liderliğe seçilen Hasan Ruhani, 3 Ağustos'ta resmen göreve başladı. Ruhani'nin yeni kabinesinde yine hiçbir kadına yer verilmemesi ülkedeki reformcuların tepkisini çekti.

KOLOMBİYA'DA FARC SON SİLAHLARINI DA TESLİM ETTİ

Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos, 11 Temmuz'da Kolombiya Devrimci Silahlı Güçlerinin (FARC) haklarında siyasi suçlama bulunan 3 bin 252 mensubuna af getiren kararı imzaladı. 16 Ağustos'ta da FARC'ın, 8 binden fazla silahını yüklediği son kamyonun da yola çıkmasıyla Kolombiya’da 52 yıllık savaş sona erdi. AB'nin terör örgütleri listesinden çıkardığı FARC, siyasete girmeye hazırlanıyor.

SURİYE ORDUSU, RUSYA'NIN DESTEĞİYLE DEYR EZ ZOR'U ALDI

5 Eylül'de Suriye hükümet güçleri vilayetin başkenti Deyr ez Zor'da 3 yıllık IŞİD kuşatmasını kırdı. 9 Eylül'de DSG Deyr ez Zor iline kuzeyden operasyon başlattı. Rusya'nın hem hükümet güçlerine hem DSG'ye havadan destek vermesi sonucunda 6 Aralık'ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye'de Fırat Nehri'nin her iki kıyısının IŞİD militanlarının tamamen temizlendiğini duyurdu.

ALMANYA'DA GELECEK BELİRSİZLEŞİYOR, NAZİLER PUSU KURUYOR

Almanya'da Türkiye tartışmalarının damga vurduğu bir seçim kampanyasının ardından 24 Eylül'de sandıktan Başbakan Angela Merkel'in lideri olduğu Hıristiyan Demokrat Birlik (CDU) ile Bavyera eyaletindeki kardeş partisi Hristiyan Sosyal Birlik (CSU) yüzde 33 oya gerilese de birinci çıktı. Merkel'in üst üste dördüncü kez başbakanlık yapacağına kesin gözüyle bakılıyordu. Ama tarihinin en düşük oy oranını gören SPD liderliği, ilk iş olarak, CDU ile büyük koalisyona geri dönmeyeceğini açıkladı. 'Jamaika koalisyonu' beklentilerinin boşa çıkması ve hükümetinin hala kurulamaması, seçimden üçüncü parti çıkan ve 'Naziler' diye anılan Almanya için Alternatif'in (AfD) elini güçlendiriyor.

IKBY'DE BAĞIMSIZLIK REFERANDUMU: 'HAYATININ KUMARINI OYNAYAN' BARZANİ GÖREVİ BIRAKTI

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) 25 Eylül 2017'de bağımsızlık referandumu düzenleyerek, üstelik referanduma petrol zengini Kerkük gibi statüsü tartışmalı bölgeleri de dahil ederek, Kürtlerin ötesinde tüm bölgenin kaderini etkileyecek bir adım attı. Şii milis gücü Haşdi Şabi'nin Musul operasyonuna katılmasına karşı çıkan  ve2015'te Musul'un yakınındaki Başika'ya asker konuşlandırarak Bağdat'ı kızdıran Ankara dahil komşulardan uyarı, başta ABD olmak üzere Batılı müttefiklerden de çözüm önerileri geldi. Ancak IKBY Başkanı Mesud Barzani, çocukluğundan beri hayalini kurduğu referandumu düzenlemekte ısrar etti. Petrol sahaları, sınır kapıları ve havalimanlarının kontrolü üzerinde anlaşmazlık çıktı. Referandumdan 'evet' sonucu çıkması sonrası da ortak abluka ve yaptırım mekanizmasıyla kuşatmaya alınan IKBY, 6 Ekim'de Kerkük dahil tüm tartışmalı bölgelerden çekilmek zorunda kaldı. Barzani IKBY Başkanlığını bıraktı.

IKBY'de ödenmeyen maaşlar yüzünden bu ay ortasında da büyük protesto gösterileri patlak verdi.

Bu arada KYB lideri ve eski Irak Cumurbaşkanı Celal Talabani ise 3 Ekim'de tedavi için bulunduğu Almanya'da hayatını kaybetti.

IŞİD'İN 'KALESİ' RAKKA, DSG'NİN ELİNDE: 'HALA İŞGAL EDİLMİŞ KABUL EDİYORUZ'

DSG aynı zamanda 6 Kasım 2016'da başlattığı Rakka operasyonunu 17 Ekim 2017'de tamamlayarak IŞİD'in fiili başkentini tamamen kurtardı. Suriye Dışişleri Bakanlığı’ndan bir kaynak, Rakka'nın Suriye ordusunun kontrolüne geçmedikçe eskiden de olduğu gibi işgal edilmiş kabul edildiğini belirtti.

Öte yandan BBC, ABD'nin de onayıyla DSG'nin IŞİD'in Rakka'dan çıkışına izin veren kirli anlaşma yaptığına dair belgeleri haber yaptı. DSG'nin kontrol ettiği topraklarda 20 civarında askeri üs açan ABD yönetiminin Ekim 2017'de ABD'nin DSG'ye en az 1500 TIR dolusu ağır silah ve zırhlı araç yardımından söz ediliyordu.

İRAN İLE ANLAŞMAYA DARBE

Trump ekim ayında da Obama’nın ekibinin büyük emekler verdiği İran’la nükleer anlaşmaya el attı.
2015’te BM Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 5 daimi üyesi artı Almanya (5+1) tarafından imzalanan ve
BMGK’de onaylanan anlaşmanın sorunsuz işlediğine dair imza atmayı reddeden Trump, İran’a
yaptırımların geri gelip gelmemesi konusunda kararı Kongre’ye bıraktı. Diğer imzacı ülkeler Trump’a
büyük tepki göstererek anlaşmaya sadık kalacaklarını açıkladı.

SOMALİ'DE 2017'NİN EN KANLI TERÖR SALDIRISI: 512 ÖLÜ

Mogadişu'da 512 kişinin öldüğü 14 Ekim bombalı saldırılarının  gerçek hedefinin Türk askeri üssü olduğu iddia edildi. Olağan şüphelisinin Kaide bağlantılı El Şebab örgütü olduğu saldırılarının gerçek hedefinin, aralarında Türklerin de bulunduğu yabancı askerler olduğu söyleniyor.

VİYANA'DA MASKELİ BALO: 'EN GENÇ BAŞBAKAN KURZ MASKESİNİ TAKTI

Avusturya, hem Türkiye hem de sığınmacı karşıtı bir gündemin damga vurduğu 15 Ekim genel seçimiyle dümeni tümden sağa kırdı. Dünyanın Avusturya Dışişleri Bakanı olarak tanıdığı Halk Partisi lideri Sebastian Kurz, dünyanın en genç başbakanı ünvanını aldı. Avusturya da Batı Avrupa'da aşırı sağın hükümette yer aldığı tek ülke konumunda. Nitekim Kurz hükümet programının dış politika bölümüne Türkiye'nin AB üyeliği müzakerelerini sona erdirme' maddesi koydu, sığınmacılara yardımlarda büyük kesintiye gidecek.

İSPANYA'DAN TEK TARAFLI BAĞIMSIZLIK İLAN EDEN KATALONYA İÇİN 155. MADDE DEVREDE

İspanya'nın özerk bölgesi Katalonya 1 Ekim'deki referandumdan bağımsızlık kararı çıktı. Ancak Katalan yetkililer kararın ardından hemen bağımsızlık ilan etmedi. Madrid'in "Bağımsızlık ilan ettiniz mi, etmediniz mi?" sorusuyla sıkıştırması sonrası ise tek taraflı bağımsızlık ilanı geldi. Spor camiasını da etkileyen bu ilan üzerine olağanüstü toplanan İspanya kabinesi, Anayasa'nın 155. maddesini yürürlüğe soktu ve özerkliği askıya almasa da Katalonya parlamentosunu feshetti. Anayasa Mahkemesi de bağımsızlık ilanını iptal etti. Belçika'ya giden ve 'Kaçtı' denilen Katalonya Başkanı Carles Puigdemont ve 4 siyasetçi hakkında yakalama kararı çıkartıldı. Yakalama kararı daha sonra geri çekilse de haklarındaki suçlamalar devam ediyor.

ABD TARİHİNİN EN KANLI SİLAHLI SALDIRISI: 59 ÖLÜ

ABD, tarihinin en kanlı silahlı saldırısına hedef oldu Las Vegas kentinde Route 91 Harvest müzik festivalindeki bir konsere düzenlenen silahlı saldırıda 59 kişi öldü, en az 400 kişi yaralandı. Saldırgan Stephen Paddock, kalabalığa ateş açtığı otelde öldürüldü. IŞİD, saldırıyı üstlendiğini duyurdu ama FBI bunun gerçeği yansıtmadığını açıkladı. Saldırganın otel odasında 16 otomatik tüfek bulunması ise ABD'deki bireysel silahlanma tartışmalarını alevlendirdi.

HOLYWOOD'DA TACİZ SKANDALI DALGA GİBİ YAYILDI

Angelina Jolie, Asia Argento ve Gwyneth Paltrow'un ünlü yapımcı Harvey Weinstein'a yönelik taciz suçlamaları, Hollywood'daki kadın istismarını gözler önüne serdi. Durumun ayyuka çıkması sonrası oyuncular Salma Hayek, Catherine Zeta Jones, Jennifer Lawrence ve Lea Seydoux ile model Cara Delevingne'den de Weinstein konusunda benzer itiraflar geldi. Yönetmen Quentin Tarantino "Ben biliyordum" diyerek günah çıkartırken oyuncu Gerard Depardieu da Weinstein'i daha önce bu konuda uyardığını anlattı.

İddialar Weinstein'la da sınırlı kalmadı. Aktör Dustin Hoffman 3 kadın tarafından cinsel taciz suçlandı. Oyuncu Antony Rapp'in 14 yaşında kendisine cinsel tacizde bulunduğunu söylediği oyuncu Kevin Spacey özür diledi ve eşcinsel olduğunu açıkladı. Bunun üzerine Netflix, Spacey'nin başrolünde olduğu House of Cards dizisinin bitirileceğini duyurdu.

LÜBNAN BAŞBAKANI HARİRİ'NİN İSTİFASIYLA SUUDİ ARABİSTAN VE İRAN BİR KEZ DAHA KARŞI KARŞIYA

Lübnan Başbakanı Saad Hariri,  Beyrut'u ziyaret eden İran dini liderinin başdanışmanı Ali Ekber Velayeti'yi sıcak biçimde ağırlamasının ardından Riyad'a çağrıldı. Hariri, 4 Kasım'da kameralar karşısına geçip görevi bıraktığını açıkladı. Hariri'nin Suudiler tarafından zorla TV'ye çıkartıldığı, İran ve Hizbullah'a yönelik suçlamalar eşliğinde istifaya zorlandığı, ardından da ev hapsine alındığı öne sürüldü. Sonunda Fransa Cumhurbaşkanı Emmnuel Macron'un arabuluculuğunda istifasından 17 gün sonra ülkesine dönen Hariri, görevinin başında olduğunu açıkladı.

SUUDİ ARABİSTAN'DA PRENS VE BAKANLAR GÖZALTINDA

Suudi Arabistan'da 21 Haziran'da veliaht ilan edilen Muhammed bin Selman'ın, Hariri'nin istifasıyla hemen hemen eşzamanlı olarak yönettiği 'yolsuzlukla mücadele' operasyonu kapsamında yüzlerce prens, bakan ve işadamı gözaltına alındı. 100 bin asker, yüzlerce tank ve helikopter kapsayan bir orduyu temsil eden Kraliyet Muhafızları Bakanı Prens Mutab bin Abdullah ve 30 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zenginleri arasında yer alan Prens El Velid bin Talal da aralarındaydı.

Trump'ın Riyad ziyaretinde Suudi Kralı ile kılıç dansı yaptığı Ritz Carlton Oteli'nde tutulan gözaltındakilere işkence yapıldığı iddiaları ayyuka çıktı.

Bunun sonucunda milyarlarca dolarlık servetlerinin büyük kısmını devretmeyi kabul edenlerin serbest bırakılmasına başlandı.

Suudi Arabistan'daki kadınlara 20 Eylül'de ehliyet alarak araç kullanma, 30 Ekim'de stadlara girme izni çıkaran Muhammed bin Selman, 25 Ekim'de Riyad’daki bir konferansta “Eskiden olduğumuz gibi, ılımlı İslam’a döneceğiz” diyerek dünya çapında manşet olmuştu.

DÜNYANIN EN YAŞLI LİDERİ MUGABE, 37 YIL SONRA 'MECBUREN' BIRAKTI

Dünyanın en yaşlı lideri olarak tanınan Robert Mugabe, beyaz azınlık yönetiminden kurtardığı Zimbabve’yi 37 yıl yönettikten sonra 93 yaşında 'askeri darbeyle' iktidardan gitti. Mugabe'nin kendisinin yerine geçebilecek kişi olarak görülen yardımcısı Emmerson Mnangagwa'yı 6 Kasım'da görevden alması, kendisinden 41 yaş küçük eşi Grace'nin resmen halef olmak istediğinin bir diğer kanıtı olarak görüldü. Bunun üzerine 15 Kasım'da yönetime el koyan ve Mugabeleri ev hapsine alan ordu, darbe yapmadığını savundu. Mugabe ise istifaya direndi ama kendi kurduğu ZANU-PF, Mugabe’yi parti liderliğinden alıp yerine Mnangagwa'yı seçti. Mugabe çifti de siyasi dokunulmazlık eşliğinde lüks hayat garantisi aldı.

SİNA YARIMADASI'NDA CAMİYE SALDIRI: EN AZ 300 ÖLÜ

Mısır'da IŞİD'in etkin olduğu Sina Yarımadası'nda 24 Kasım'da bir camiye düzenlenen bombalı ve silahlı saldırıda en az 300 kişi hayatını kaybetti. Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, orduya bölgedeki güvenlik ve istikrarın sağlanması için 3 ay süre verdi.

YEMEN'DE ESKİ DEVLET BAŞKANI SALİH ÖLDÜRÜLDÜ

Yemen'i 1978'den 2012'ye dek yönettikten sonra Arap isyanları sırasında konutunun havaya uçurulması sonucu devrilen eski Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih, sürekli saf değiştirerek ayakta kalma taktiğinin bedelini bu kez canıyla ödedi. Şii Husilerle üç yıl ittifak yapan, ama son dönemde Suudi Arabistan'la yakınlaşan Salih, Husiler tarafından öldürüldü. 33 yıllık iktidarını 'yılanların başları üzerinde dans etmek' diye nitelemesiyle tanınan Salih, o dönemde ülkenin muhafazakar kuzeyiyle Marksist güneyini birleştirmesinin yanı sıra iç savaş, ayaklanmalar, İslamcı militanlar ve aşiretler arası kavgalarla uğraşmıştı.

TRUMP 'KUDÜS KILICINI' SALLADI

Trump, iç politikada sıkıştığı bir dönemde, seçim vaatlerinden birini yerine getirdi. 6 Aralık'ta Kudüs’ü 'İsrail’in başkenti' olarak tanıyan kararı imzaladı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) zirve dönem başkanı sıfatıyla 13 Aralık'ta İstanbul'da Kudüs zirvesi düzenledi.

Sonuç bildirgesinden Doğu Kudüs’ü Filistin’in başkenti olarak tanıma kararı çıktı.

Ardından Mısır'ın 18 Aralık’ta BM Güvenlik Konseyi’ne sunduğu tasarı, 5 daimi üyeden biri olan ABD'nin veto yetkisini kullanmasıyla reddedildi. Bunun üzerine BM Güvenlik Konseyi’nden farklı olarak kararlarının bağlayıcılığı olmayan BM Genel Kurulu'na Türkiye tasarı sundu. ABD'nin BM Temsilcisi Nikki Haley, BM'deki diplomatlara aleyhte oy kullanacak ülkelerin not edileceği tehdidinde bulunan e-postalar gönderdi. Bu tehditlere rağmen BM Genel Kurulu’nda tasarı onaylandı. Sadece 9 ülke hayır oyu kullandı: ABD, İsrail, Guatemala, Honduras, Marshall Adaları, Mikronezya, Nauru, Togo, Palau.

​Filistin topraklarında Trump'ın kararı protesto ediliyor ama Filistin siyasetinden 3. İntifada kıvılcımı gelmedi.