Türk Akımı Türkiye açısından neden bu kadar önemli?

Rus enerji şirketi Gazprom, Türk Akımı projesinin her iki kolunun 600 kilometreden fazlasının tamamlandığını açıkladı. Gazprom Sözcüsü Sergey Kupriyanov, Rossiya 24 televizyonuna verdiği demeçte boru hattının her iki kolunda 600 kilometreden fazla boru döşendiğini ve çalışmaların günde yaklaşık 4 kilometre hızla devam ettiğimi söyledi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise, kısa bir süre önce Türk mevkidaşı Recep Tayyip Erdoğan'la gerçekleştirdiği görüşme sonrasında, Türkiye'nin gaz ihtiyacını karşılayacak ilk kolu Mart 2018'de devreye alınacak olan ve Avrupa'ya uzanacak ikinci koluysa 2019'da hizmete girecek olan Türk Akımı Projesi için, Türkiye'nin enerji güvenliğini artıracak olan önemli bir proje nitelendirmesi yapmıştı. Peki projenin ülke açısından enerji güvenliği teminatı olması ne anlama geliyor? Türk Akımı'nın Türkiye'ye getirileri neler olacak? Bu önemli proje, ABD'yi neden kaygılandırıyor? Sputnik'in bu soruları Altınbaş Üniversitesi Enerji ve Çevre Araştırma ve Uygulama Merkezi (EÇAM) Müdür Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Tolga Demiryol yanıtladı.

‘TÜRK AKIMI TÜRKİYE'NİN ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ İÇİN ÖNEMLİ'

Türk Akımı'nı Türkiye için hem siyasi hem de ekonomik açıdan önemli bir proje olarak niteleyen Demiryol "Mevcut durumda Türk Akımı yıllık 31.5 milyar metreküp doğalgaz taşıma kapasiteli iki boru hattından oluşuyor. Bu miktarın yarısı Türkiye piyasasına sunulacak. 2019 sonrasında Rusya ile Ukrayna arasındaki transit anlaşmasının uzatılmaması durumunda, Türkiye'nin halihazırda Trans-Balkan boru hattı üzerinden sağladığı doğalgaz büyük oranda Türk Akımı üzerinden ikame edilmiş olacak. Ukrayna kaynaklı risklerin giderilmesi anlamında Türk Akımı Türkiye'nin enerji arz güvenliği için olumlu bir proje" ifadelerini kullandı.

Projeye dair kilit sorunun Türkiye'nin ilerleyen dönemde gaz tüketiminin ne olacağı ve bunun ne kadarının Rusya'dan karşılanacağı olduğuna işaret eden Demiryol "Geçmişte gaz talebine dair gerçekçi olmayan projeksiyonlar yapıldı, bunlara göre politika oluşturuldu. Ekonomik büyümenin sürdürülebilirliği ve alternatif doğalgaz ithalat kaynak ve güzergahlarının devreye alınması belirleyici faktörler olacak. Mevcut değişkenlerde radikal kırılmalar öngörmeyen baz senaryolar esas alınırsa Türkiye'nin Türk Akımı'ndan ilk etapta tedarik edilecek gazı tüketeceği ve hatta 2030 sonrasında talebin artacağı öngörülebilir" dedi.

ANKARA'NIN ‘HUB VİZYONU' İÇİN KRİTİK HAMLE

Türk Akımı'dan nakledilecek diğer 15.75 milyar metreküplük gazın ise Güney ve Güney Doğu Avrupa ülkelerine iletilmesi söz konusu olduğunun altını çizen Demiryol "İkinci hat AB mevzuatı engeline takılmazsa, Türkiye üzerinden Avrupa'ya gaz tedarik edilmiş olacak ki bu Ankara'nın yıllardır peşinde koştuğu ‘Hub' vizyonu için kritik bir adım. Ancak gaz tedariki sağlanması bir ülkenin bölgesel enerji merkezi olması için tek başına yeterli bir koşul değil. Gaz fiyatlandırmasının spot piyasa üzerinden gerçekleşmesi gerekiyor. Bunun için de Türkiye'de enerji piyasalarına dair mevzuat düzenlemelerinin tamamlanması şart" diye konuştu.

Gündemdeki bir diğer önemli hususun ise Türkiye ve Rusya'nın üçüncü ülkelere gaz ticaretinde rol alacak ortak bir şirket kurması olduğunu ifade eden Demiryol "Ancak bu koşullar gerçekleştiğinde Türk Akımı'nın Türkiye'nin enerji Hub'ı olma vizyonuna katkıda bulunmasından söz edilebilir. Aksi taktirde Türkiye Rus gazı için ancak bir koridor konumunda olacaktır" vurgusu yaptı.

ABD TÜRK AKIMI'NDAN NEDEN BU KADAR ENDİŞE DUYUYOR?

ABD'nin Türk Akımı'na ilişkin endişelerini sıklıkla aktarmasının ardındaki gerekçeye işaret eden Demiryol "Türk Akımı- Kuzey Akım 2 ile birlikte- ABD'nin LNG'sine karşı Avrupa pazarındaki hakimiyetini sürdürebilmesi için Rusya'nın elindeki en önemli koz. Keza ABD yönetimi yakın dönemde Türk Akımı projesine dair endişelerini yüksek sesle dile getirdi. ABD'nin Rusya'ya getirdiği son yaptırımlara taraf olmayan Türkiye, bu bağlamda büyük güçler arasında yaşanan jeopolitik rekabette önemli bir aktör olma potansiyeli taşıyor" diye ekledi.