Peki bu üçlü toplantıdan ne gibi bir sonuç bekleniyor? Kıbrıs müzakereleri tıkayan esas konular neler? New York buluşmasından sonra görüşme süreci nasıl gelişebilir?
Konuyla ilgili Sputnik’e konuşan eski Gazimağusa Belediyesi Başkanı Oktay Kayalp, şu değerlendirmelerde bulundu.
Kıbrıs’ın artık bir çözüme ihtiyacı olduğunu düşünüyorum. Bugüne kadar yapılan görüşmelerde, çözüm olmasa bile ciddi bir ilerleme sağlandı. Kıbrıs konusundaki görüşmelerde bugüne kadar gelinen en ileri noktadayız. Evet, bir tıkanıklık oluştu. Ümit ederim Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in karşısında liderler, farklılıklarını yumuşatarak tekrardan görüşme sürecini başlatırlar ve bir çözüme ulaşılır.
Şu anki tıkanıklık en çok hangi konularda?
En önemli anlaşmazlık konusu, güvenlik ve garantiler. Sanıyorum, onun üzerinde yoğunlaşılacak. Bir diğer konu ise görüşmelerdeki yöntemdir. Türk tarafı, bütün konuların birbirleriyle ilintili olduğunu savunuyor. Rum tarafı ise, öncelikli olarak güvenlik ve garantiler konusunu, ondan sonra diğer konuları konuşmayı öngörüyor. Sanıyorum, yöntem konusunda da tarafların bir tıkanıklığı oluştu. Esas tıkanıklık bu konulardadır.
Peki daha önceki müzakerelere nazaran son görüşmelerde en çok hangi alanlarda ilerleme sağlanmıştı?
Mesela Avrupa Birliği, güç paylaşımı, hukuk sistemi, idari sistem ve parlamentolar konusunda ciddi biçimde bir uzlaşı vardır. Ve bir de tabi ki biliyorsunuz toprak konusunda ilk kez masaya oranlar konmuştu. Türk tarafı, % 29’u, Rum tarafı ise % 28’i koydu. %1’lik bir farklılık var oranlarda. Bu önemli bir yakınlaşmadır. Bugüne kadarki görüşmelerde hiç oranlar masaya gelmedi. Bu da ileri bir noktadır diye düşünüyorum.
Peki bu New York görüşmesinden sonra süreç nasıl gelişebilir?
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in irade koyarak süreci tekrardan başlatabileceğini düşünüyorum. New York’tan bir anlaşma beklemiyorum. Ama New York’ta çıkacak sonuç, gürüşme sürecinin tekrardan başlatılması olursa, büyük bir ilerleme olur. Bence taraflar, New York’a anlaşmak için gitmediler. New York görüşmesi, tıkanmış olan görüşmeleri tekrardan normal seyrine çevirmek için bir zemin araştırmasıdır. Genel Sekreter bu tıkanıklığı aşmak için tarafları çağırdı. Eğer bunun sonucunda Kıbrıs’ta görüşmeler tekrar başlayıp bir uzlaşı sağlanırsa, ondan sonra Cenevre’de bir başka zirve ile bir biçimde yeni bir sonuç alıcı görüşme başlayabilir.
