'NATO'ya baskı, Amerikan derin devletinden'

Belçika'nın başkenti Brüksel'de gerçekleşen NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Toplantısı'nda, üye ülkelerin gayri safi yurt içi hasılalarının (GSYH) yüzde 2'sini savunmaya harcama yönündeki taahhüdünü bir an önce yerine getirmesinin gerekliliği tartışıldı. NATO üyesi ülkelerin bütçeye katkısının artmasını isteyen ABD Başkanı Donald Trump "28 üye ülkenin 23'ü hala mali sorumluluklarını yerine getirmiyor. Bu Amerikan halkı ve vergi mükellefleri için adil değil" şeklinde sert bir açıklama yaptı. 28 NATO üyesi arasında yalnızca ABD, İngiltere, Estonya, Polonya ve Yunanistan'ın GSYH'lerinin yüzde 2'lik pay ayırdığı göz önünde bulundurulduğunda, daha önce NATO'yu ‘demode bir ittifak' olarak tanımlayan Trump'ın bu ısrarı meşru mu yoksa Avrupa ülkelerine yönelik haksız bir baskı aracı mı?

'AMERİKAN DERİN DEVLETİNİN BASKILARI SÜRECEK'

Emekli Tümamiral Soner Polat Sputnik'e yaptığı açıklamada, ABD'nin NATO'dan savunma bütçesi artırma yönündeki talebin bir baskı aracı olduğunu savunuyor.

ABD'nin NATO devletleri üzerinde baskı kurarak güçlenme amacı olduğuna değinen Polat "ABD'nin NATO üyelerinin savunmaya daha fazla bütçe ayırmasını istemesinin arkasında hem sağladığı güvenlik çerçevesinde refahını artıran Norveç gibi ülkelerin karşılık ödemesi gerektiği düşüncesi yatıyor; hem de ABD yarın öbür gün Çin'e veya bir başka ülkeyi karşısına aldığında blok olarak NATO'yu sağlam şekilde arkasında görmek istiyor" dedi.

Almanya, Fransa gibi bazı Avrupa ülkeleri ABD'nin bu talebine direnç gösterirken; Hollanda, Polonya gibi ülkeler daha uyumlu davrandığına işaret eden Polat "ABD'nin asıl amacı, askeri ve siyasi politikaları konusunda destek toplamak. Bunun için de savunma bütçeleri gibi sembolik baskı araçlarına başvuruyor. Derin devlet, Trump'ı teslim almış durumda. Trump, eğer politikalarına kendi karar verebilseydi o zaman daha içe dönük ve ılımlı bir politika güdecekti. Ama Amerikan devleti buna izin vermedi ve Trump'ı eski Amerikancı politikaları izlemeye zorladı. Bu sebeple Trump da baskıyı artırmak durumda kalacaktır" ifadelerini kullandı.

Polat "ABD, Soğuk Savaş döneminin parametrelerini yeniden canlandırmak istiyor. Batı buna direniyor. Bu yeni değil, 20-30 senelik bir durum. Amerika'nın düşüncesi gerginliği arttırıp, Rusya ile NATO ülkelerini azami derecede karşı karşıya getirmek. ABD böylece, küresel politikalarına, atacağı siyasi ve askeri adımlara Avrupa'dan daha fazla geleceğini düşünüyor" diye konuştu.

‘SÜREÇ DANIŞIKLI DÖVÜŞTEN İBARET'

Trump'ın tavrını Sputnik'e değerlendiren bir diğer isim olan Gazeteci Aydın Şahinalp'e göre ise, Trump'ın hamleleri arasında büyük tutarsızlıklar var. Trump'ın başkanlığa seçilmeden önce NATO'yu ‘kadük bir ittifak olarak değerlendirdiğini ve Brüksel'i ‘cehennem çukuruna' benzetmiş olduğunu hatırlatan Şahinalp "Trump, başkanlığa seçilmesinin ardından pek çok konuda olduğu gibi bu konuda da bu konuda da söylemlerinin tam tersi manevralar yapıyor. Keskin bir U dönüşü olduğunu gözlemliyorum" dedi.

Şahinalp "NATO, Amerika'nın Avrupa'yı bir battaniye gibi koruması hem de Amerika'nın çıkarları için kuruldu. Dolayısıyla en fazla harcamayı ABD yapıyor. Trump da bütçede küçültmeye gittiği için NATO üyelerinin de elini taşın altına koymasını istiyor" dedi.

Başta Almanya olmak üzere tüm NATO ülkelerini sorumluluklarını yerine getirmeye davet eden Trump'a karşı Almanya Başbakanı Angela Merkel ise ülkesinin söz konusu taahhütü 2024 yılında yerine getirebileceğini söylediğinin altını çizen Şahinalp "ABD'nin çağrısı Avrupa üzerinde baskı yaratacaktır. Almanya'nın bu cevabı ise, bir zaman kazanma yöntemi gibi geliyor bana. Ancak tüm hassas dengelerin arkasında ticari ilişkiler var. Almanya ve ABD, dünyada en fazla ticaret yapan iki ülke. Bunu kaybetmek istemeyeceklerdir. Danışıklı dövüş havasındalar. Restleşme olsa da bu ilişkiler çöpe atılamaz" diye konuştu.

Şahinalp "Trump, iç politikada destek kazanmak için bu baskıyı uyguluyor. Trump gibi liderlerin bir takım hareketleri çabucak silinip gidebilir. Ancak önemli olan ülkelerin 5-10 yıllık stratejik ajandalarını sürdürmeleri" diye ekledi.