Erdoğan: Milletim 'Anayasa değişikliği uygun değil' diyorsa yapacak bir şey yok

Anayasa değişikliği teklifine ilişkin 16 Nisan'da yapılacak halk oylamasına sayılı günler kala, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nden yapılan canlı yayında CNN Türk ve Kanal D ortak yayınında konuşan Erdoğan'ın açıklamalarından satır başları şöyle:

En çok getirilen eleştirileri aktarayım. Türkiye’de bu düzenleme yapılırsa tek bir kişinin aşırı güçlenmesi gibi bir durum mu olacak? TBMM etkinliğini mi kaybedecek? 18 yaş dediğiniz düzenlemeyle ilgili neden eleştiri çok geldi? Birçok anlaşılamayan konu var, buradan başlayalım.

"Öncelikle çok çok teşekkür ediyorum. Tabii üzerinde durmanın hakikaten gerekliliğine inandığım husus şu. Bir defa televizyonlarda ekranlarda veya sosyal medyada gerçekten hazırlanan yasa ile ilgili yaklaşım tarzlarını hazmedilerek gündeme getirilmediğini görüyorum. Onun tamamen dışında bir yere çekilmek suretiyle. Gündemde çok olurdu bir zamanlar, ağzı olan konuşuyor diye. Bu 18 madde nedir, önce buna bir bakalım. Önce bu 18 maddeyi hazmedelim. Tamamiyle dışına çıkmak suretiyle çok farklı şeyler konuşursak aldatmaca olur. Biz ülkemizin geleceğine yönelik, ülkemizin kaderiyle alakalı ciddi bir adım atıyoruz. Sadece sıradan bir düzenleme değil. Anayasa değişikliği yapılıyor, 339 oyla parlamentodan geçti bu referandum. 367’nin de üzerinde olsaydı hükümetin söylediği şey, öyle de olsa biz milletimize gideceğiz. Şimdi ise böyle olmadı, AK Parti ve MHP dayanışma içinde referandum yolunu açtılar. Bundan sonraki süreç, halkımızla. Milletimiz burada nihai kararı verecek. Söz onun, karar onun. Burada baktığımız zaman 18 maddeye birinci maddede şunu görüyoruz. Yargının bağımsızlığına tarafsızlık eklenecek. İkincisi milletvekili sayısı 550’den 600’e çıkarılacak."

Nasıl bir faydası var bunun?

"Bazı ülkelerden örnekler vermek istiyorum. Bununla ilgili bazı ülkelerin şu anda sayıları nedir ne değildir bunları burada göreceğiz. Bakın, burada bir milletvekiline düşen insan sayısı itibariyle Almanya’dan başlayalım. Almanya’da şu anda 82 milyon. Milletvekili sayısı 667 şu anda. 123 bin kişiye bir milletvekili düşüyor. Fransa’ya geliyorum, 66 milyon nüfus var fakat milletvekili ve senato 925. Orada 75 bin kişiye bir milletvekili düşüyor. İspanya’ya geliyorum, 44 milyon nüfusu var, 616 parlamento var. 64 bin kişiye bir milletvekili düşüyor. Geliyorum İtalya’ya, 60 milyon nüfus, parlamento 952 kişi, 63 bin kişiye düşüyor. Geliyorum İngiltere’ye. 65 milyon nüfusu var, senato milletvekili Avam Kamarası vs baktığımız zaman 1449. 45 bin kişiye bir tane düşüyor."

18 YAŞ TASARISI

"Bundan rahatsız olmaya gerek yok ki. Her siyasi parti göstereceği adaylarıyla beraber, bunlar AB ülkelerinde olduğu gibi. Böyle bir adımı atalım ki temsil ve adaleti sağlayalım. Buraya gelişimizin de gerekçesi bu. 600’e niye çıkartılıyor? Sebebi bu. Bir diğer konu, o da üzücü. Hakaret üstüne hakaret. 400 yetmiyor muydu? Ya yeter yetmez o ayrı bir şey. Şu anda parlamentoya bu getirildi. 339 vekilin halk oyuna gidilmesiyle ilgili karar verildi. Şimdi millete gidiyoruz. Ha millet, 'Uygundur, çıkacak.' 'Uygun değil' diyorsa, yapacak bir şey yok. Bir diğer konu 18 yaş. Olmasına inandığım en önemli madde bu. Bugün dinamik bir parlamentoya sahip olmamız gerektiğine inanıyorum. Bu gençliğimizin ufkunu genişletecektir. Belki üniversitede okurken ben siyasette varım diyecek, adımını atacak. Bizim geldiğimizde 30 yaş seçilme yaşıydı. Biz bunu 25’e indirdik. Ben dünyayı geziyorum, görüyorum. Baktım ki dünya öyle değil. Sadece AB ülkelerinde bile durum çok çok farklı. Bu kadar açık ve net bir durum ortada ve biz hala öyle mi böyle mi bunu konuşuyoruz. Üstelik bunlar bu yaşta seçilirken bakan olma imkanını yakalamış olanları da biliyorum. Niye biz gencimize güvenmiyoruz? Şu anda 18 ile 25 arasında bu seçimde oy kullanacak olanların yaklaşık 7,5 milyon. Bu gençliğe güveneceğiz ki dinamik bir parlamentoya sahip olacağız. Diyelim ki 600’e çıktı, 600’de 600 25 yaş olacak diye bir şey var mı? Yoo. Şu andaki tabloda 25-30 yaş arası 5 kişi var. Niye bu kadar çekiniyoruz ya?

'ANAMUHALEFET GENÇLERE GÜVENMİYOR'

Demek ki anamuhalefet bütün gençlere güvenmiyor. Bütün gençleri aday göstermekten de çekiniyor. Diyorum ki bu gençliğe güvenin. Bu gençliğin tarihimizde bir kaynağı var. Gençlik benim ecdadım Fatih bir çağ kapadı, bir çağ açtı biliyor. Sen yarınlarda bu ülkenin yönetiminde olacaksın ve hükmedeceksin.  Ben de 21-22 yaşında filan siyasete geçtim. Yaklaşık 40 yıl siyasetteyim. Bir başka konu, Cumhurbaşkanlığı ve Meclis seçimleri 5 yılda bir yapılacak. Biliyorsunuz benden önce 7 yıldı. Bizim dönemde 5 oldu. Malum, 10 Ağustos 2014 seçimiyle beraber. Şimdi diyoruz ki milletvekili seçimleri de 4’ten 5’e çıksın. Biz geldiğimizde 5’ti. Bazı sıkıntılı durumlar oldu 4’e indirilmesi teklif edildi, biz de tamam dedik. 4 yıllık bir süreç ülkenin yönetimi için istikrarı getirmek. O da 5 yıl olacak, başkanlık seçimi de 5 yıl olacak. Biz bileceğiz ki 5 yıl sonra bugün bu ülkede iki seçim olacak."

Sistemin senkronu bakımından mı?

"Evet, böyle bir senkrona gireceğiz. Bizim eksik de olsa 14 yıl içindeki kavramlarımız isitkrar ve güvendir. Bir diğer madde, Meclis’in Bakanlar Kurulu’na KHK çıkarma yetkisi verebilmesi iptal ediliyor. Güven oylaması ne oluyor? Kaldırılıyor. Gensoru kalkıyor bununla beraber."

Kontrol mekanizması olarak düşünülmüştü. Meclis’in önünü tıkayan bir şey olarak mı görüyorsunuz gensoruyu?

"Çok çok suistimal edildi. Gensoru falan ikide bir, artık yok böyle bir şey. Şu ana kadar 484 gensoru verildi. Biliyorlar ki netice alamayacaklar. Meclis’teki çalışmayı tıkamak için veriyorlar. Kaçı reddedildi, kaçı kabul edildi? 4 tanesi kabul edildi, 480’i reddedildi. Niye parlamentoyu tıkıyorsunuz? İşleri güçleri hep gensorularla ön tıkamak oldu. Gensoru kaldırılıyor, Meclis araştırması, genel görüşme, Meclis soruşturması, yazılı soru yollarıyla Meclis’in denetleme yetkisi güçlendiriliyor. Bir diğer adım Cumhurbaşkanlığı görev süresi 5 yıl ve bir kişi en fazla iki kez seçilebiliyor. Üçüncü yok.

Bu modelin uygulandığı ülkelerde de 5 yıl oluyor, değil mi?

"Evet. Seçim zamanı geldiğinde 100 bin seçmen, o seçim zamanında kalkıp kendileri bir Cumhurbaşkanı adayı gösterebilir. Bu ilk defa gelecek bir şey. Millete verilen önemin, en önemli değişiklik maddelerinden bir tanesi. Ama 100 bin seçmen olacak."

Seçim kanunun da değişmesine ihtiyaç yok mu bununla beraber?

"Bundan sonraki süreçte seçim kanunuyla ilgili değişiklikler uzlaşmayla birlikte seçim yasasında da değişikliklerin yapılması gereklidir. Şu anda bunlar gündeme gelemedi. Buna da pek yaklaşılmadı. Bir diğer madde Cumhurbaşkanı ile Başbakan’ın yetkileri birleştiriliyor. Onu düzeltse de kendini kurtaramaz. Her geçen gün bir yalan makinesi gibi üretim yapıyor ana muhalefet lideri. Biz iki dönem, benden önce Gül şu an ben. Başbakanlarımızla uyum içinde çalışıyoruz. Aynı ekolden geldiğimiz için çalışıyoruz. Gül’den önce Sezer’le böyle bir uyum yakalayamadık. Atamalarda örneğin sıkıntılar yaşadık."

Meclis’teki tablo farklı çıkarsa, Cumhurbaşkanı ile iktidar partisi arasında. Burada fesih yetkisi kullanılır mı?

"Saf tipler var, televizyonlara çıkıyorlar. Cumhurbaşkanı fesih yetkisiyle güçlendiriliyor. Cumhurbaşkanı’nın fesih yetkisi yok. O dönem, geçmişte kaldı. Bu dönemde böyle bir şey söz konusu olmuyor. Cumhurbaşkanı böyle bir fesih yetkisine sahip olmadığı gibi, eğer ülke erken seçime gitme durumundaysa erken seçime gitme kararını parlamento alır. Cumhurbaşkanı’nın erken seçime götürme yetkisi yok. Meclis’te burada bunu yapma yetkisi var. Oranları var tabii. O oranı parlamentoda yakalaması gerekiyor. O oranı yakalayamadığı takdirde yapamaz. Böyle bir seçime gitme sadece parlamento değil, sadece cumhurbaşkanı değil aynı anda olması gerekiyor. Bir uzlaşmaya itiyor. Bundan dolayı ülkede istikrar oluyor. Ben beş yılı istikrarla nasıl tamamlarım veya nasıl tamamlarız gayreti içerisinde olacak. Amerika’da iki yılda bir senatonun şu miktarda yenilenmesi var. Bizde yok. Biz Türk tipi bir başkanlık sisteminden bahsediyoruz. Cumhurbaşkanı’nın atama, kararname ve yönetmelik çıkarma yetkileri ile düzenleme var. Bu yetkilerin sınırları belirleniyor. Cumhurbaşkanı’nın yürütme görevini üstlenmesi sebebiyle başkan yardımcısı atama yetkisini sahip."

Kaç olabilir bu sayı?

"Şu an erken bunu söylemek için. 2019’da olacak seçim. O seçime giderken bunun da nerede nasıl olacak yasalarla düzenlenmek suretiyle ortaya çıkacaktır. Bazı şeyler görüşülmeden konuşulursa doğru olmaz. Kılıçdaroğlu’nun söylediği gibi, çok çok kusura bakmayın, o da kusura bakmasın. Yüz yardımcı gibi bir safsata olmaz ya. Ben geldiğimde 36 bakan vardı, ilk işim 25’e indirmek oldu. Niye? Devlet bakanlarının icrai bir özelliği de yok. Şimdi, biz bu hizmeti bu anlayışı kabineye yerleştirmiş bir zihniyetiz. Boşnak alana bakanlık verelim diye gelmedik. Şu anda Amerika’yı 14 kişi yönetiyor. Ama onların yanında yardımcıları var. Bizim de Türk tipi dediğimiz sistemde onların hayal edemeyeceği birçok gerçeği uygulamamızı koymak suretiyle bir anlayışı getireceğiz."

Amerika’daki gibi azalabilir mi bakan sayısı?

"Sistemi çok oynamamak lazım. Bu yapı 2019’un kasımına kadar gidecek. 16 Nisan’dan sonra bu hükümet ortadan kalkıp yenisinin gelmesi söz konusu değil. Hükümet kendi içinde böyle bir şey düşünebilir mi düşünebilir. Şu andaki görüntüde 2019 Kasım’a kadar böyle gidecek bir hükümet var."

Seçim olabilir mi?

"Başbakan biz seçim filan düşünmüyoruz diyor."

Hayır çıkarsa yok mu yani?

"Hükümetin tasarrufudur bu. Erken seçimlerle idare edilen bir ülkede istikrar bulamazsınız."

'YÜZDE 52'NİN ÜZERİNDE EVET BEKLİYORUM'

Sandıktan yüzde 52’nin üzerinde ‘Evet’ çıkmasını beklediğini belirten Erdoğan, "Benim derdim şu, ‘Evet’i yüzde 60’ların üzerinde taçlandıralım. Çünkü bunu bu şekilde taçlandırdığınız zaman parlamentodaki gücü bu defa yeni yönetim sisteminde de yakalamak suretiyle Türk tipi başkanlık sistemini dünyaya örnek olarak sunma fırsatını yakalarız" diye konuştu.

'2019'A KADAR BİR HÜKÜMET VAR'

Erdoğan, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin cumhurbaşkanı yardımcılığına ilişkin sözleri hakkında ise şunları söyledi:

"Biz kendisi ile bir araya geldiğimizde, bazı şeyleri görüşme fırsatımız oldu ama bunlar şu anda çok erken. Çünkü 2019 hedef. 2019'dan önce neler olabilir? Onlar da ayrı bir konu. Ortada şu anda 2019'a kadar bir hükümet var. 2019'a kadar olan mevcut hükümetimizin tasarrufunda olan bir çok şeyler var. Benim tasarrufumda olan değil de hükümetimizin. 2019'dan sonra yapılacak bir seçimde diyelim ki eğer şahsım aday gösterilirse ayrı bir konu. Gösterilmezse ayrı bir konu. Gösterilip çıkacak netice birçok şeyin de değerlendirilmesinin önünü açacaktır. Bu da ne zaman? Kasım 2019'dan sonra."

ABD VE RUSYA'NIN YPG TAVRI

Erdoğan, "Peşinatçı olmayalım ama Suriye ile ilgili bir karar varsa bunu tabi şu anda Suriye'deki gelişen tablolar üzeriden sürekli değerlendiriyoruz. Rusya'nın ve ABD'nin YPG terör örgütüne gösterdiği ilgi bizi üzmektedir. PYD'ye PKK'ya gösterdikleri ilgi bizi üzmektedir. Bunu kedilerine söyledim. Bunların bu arazilerden uzaklaştırılması lazım. Bunlar temizlenmedikçe bizim Suriye'de görevimiz bitmiyor. Neymiş onları rejim davet etmiş her davete icabet edilmez. Dünya siyasetinde böyle bir şey yok" diye konuştu.