'Rusya ilk nerede duruyorsa orada, eylemlere bakacak'

Binali Yıldırım'ın AK Parti'ye genel başkan seçilmesinin ardından yeni hükümet kurulurken, hükümet programında Rusya Federasyonu ile 24 Kasım'da Su-24 uçağının düşürülmesiyle ilişkilerde oluşan tahribata da değinildi. 'İlişkilerin iyileştirilmesi ve diyalog kanallarına' vurgu yapıldı. Ancak Moskova yönetimi uçağının düşürülmesi karşısında özür ve tazminat talep ederken, Ankara'dan henüz bunun sinyali yok.

Moskova'dan gazeteci yazar Suat Taşpınar, önümüzdeki dönemde Türkiye-Rusya ilişkilerini RS FM'de Ceyda Karan'ın hazırlayıp sunduğu 'Eksen' programında değerlendirdi.

'MAKYAJ DURUMU DEĞİŞTİRMEZ'

Taşpınar, hükümet programında Rusya ile ilişkilere dair genel bir çerçevede tek bir cümle edildiğini belirtirken, Rusya'nın tutumunu, "Rusya'da çok önem atfedildiğini söylemek doğru olmaz. Bugünkü basın toplantısında (Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova'nın) söylediği sözler çok önemli. Eylemleri izleyeceğiz, politikalara bakacağız, yeni yüzlere göre yeni hükümetin izleyeceği politikalara göre karar vereceğiz, dedi. Şimdi Rusya açısından bu süreçte değişen çok fazla bir şey yok" sözleriyle özetledi.

Rusya'nın özür ve tazminat şartlarının geçerliliğini sürdürdüğünü belirten Taşpınar, zaman zaman yapılan aşırı iyimser ve aşırı kötümser yorumlara karşın Rusya cephesinde değişen bir şey olmadığını vurgulayarak, "Rusya bu olay yüzünden ilk nerede duruyorsa orada duruyor. Görünen o ki Türkiye bu konuda adım atmadığı sürece, makyaj diye tabir edebileceğimiz bazı hamleler, açıklamalar, iyi niyet mesajları bunların temelde bir şeyleri değiştirebileceğini sanmıyorum" diye konuştu.

'YARANIN KABUK BAĞLAMASI LAZIM'

Taşpınar, durumun Rusya'da yaşayan Türkleri ve iş dünyasına etkilerini, "Yıllardır burada büyük kazanımlar elde eden iki ülke ilişkileri anlamında, aileler, kurulan işler son derece güzel giden on yıllar ve bahar havasıyla geçen dönemin ardından genel olarak hala kötümser bir tablo olduğunu söylemek mümkün" diye aktarırken, şu ikazı yaptı:

"Türkiye-Rusya ilişkileri derin bir krizden geçiyor ama bir süre bu yaranın kabuk bağlamasına ihtiyacımız var. Bir süre biraz daha sükunet, daha aklı selim daha sessizlik gibi. Yaraları kaşımadan, kabuk bağlayabilecekleri dönemi atlatırsak tahmin ediyorum ki belki bir kaç ay sonra birbirimizin gözüne bakabilir, birbirimizin elini sıkabilir, konuşabilir duruma geliriz diye düşünüyorum."

'PUTİN, ERDOĞAN'I SORUMLU TUTUYOR'

Türkiye'nin Suriye ve Ortadoğu politikalarının mimarı Ahmet Davutoğlu'nun gidişinin de durumu değiştirmeyeceğini belirten Taşpınar, Rusya Devlet Başkanı'nın uçaklarının düşürülmesinden açıkça Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ı sorumlu tuttuğunu anımsattı.

Putin'in krizin başından bu yana Türk hükümetiyle Türk halkını ayırdığına dikkat çeken Taşpınar, ancak Rusya'da bir kısım medyada ve bürokraside uygulamada ‘kraldan fazla kralcı' yaklaşımlara maruz kaldıklarını da kaydetti. "Biz bunun acılarını çektik. Moskova'da üç tane uluslararası havaalanı var, üç havaalanının ülkeye giren Türk vatandaşlarına uygulamaları farklı" diyen Taşpınar, Türk iş dünyasının temsilcilerinin bunları erişebildikleri yetkililere aktardıklarını da belirtti.

'KAZANIMLAR ÇÖPE ATILDI'

Rusya'da AB'nin yaptırımlarından kaynaklı ekonomik sorunlardan Türklerin de mağdur olduklarını da anlatan Suat Taşpınar, "Türkiye'ye dönenlerin sayısı da artıyor, çalışma izinlerinin iptal edilmesinden dolayı ve bunların çoğunun süresinin dolmasından dolayı dönenler var. Bölünmüş aileler artıyor. 15 yılda kazanımlarımızın hepsini bir anda sıfırla çarptık gibi" diye konuştu.

İki tarafta da ilişkilerin iyi gitmesini hazmedemeyenlerin bu ortamdan yararlandıklarını söyleyen Taşpınar, şöyle devam etti:

'KİMİN MENFAATİ VAR, SORMAK LAZIM'

"Sokağa çıktığımızda komşumuz, ilişkimiz olan Ruslar, dostlarımızla görüştüğümüzde tabii ki onlar insani boyutundan baktıklarında duydukları üzüntüleri ifade ediyorlar. Çok rahatsız edici Türk vatandaşlarına yönelik bazı olaylar olmuş olabilir ama bunları genel politika diye söylemek doğu olmaz. Her şey ekonomik, siyasi, sosyal her alanda dört dörtlük olduğu bir dönemden,1996'dan beri Rusya'da yaşıyorum, 1990'ların sonuna doğru çok sıkıntılı Çeçenistan'daki savaşın olduğu Türkiye'de PKK olaylarından dolayı karşılıklı sıkıntıların yoğun olduğu bir dönemde Türkler açısından burada yaşamak zordu. O tür zorlukları yeniden yaşamaya başladık. Hâlbuki arada bahar havası yaşanmıştı. Türk- Rus nesli yetişiyordu. Neden diye üstüne basa basa sormalarının nedeni de bu. Yani Türkiye ile Rusya enerji dahil her konuda son derece iyi ilişki kurmuşken bu olaylardan en çok kimin menfaati var sorarak aramak lazım belki."

‘RUSYA'DA SORUNLARI ÇÖZME ÇABASI'

Rusya'da bu yıl sonunda AB yaptırımlarının kaldırılmasının konuşulduğuna, Ukrayna ile ‘takas anlaşmasına' atıf yapan Taşpınar, "Anlamlı yalnızlıktan ziyade bir taraftan sorunlar ile yaşamaya, öbür taraftan da sorunları çözmek için çaba gösteren bir Rusya var. Bu politikayı başarılı yürüttüğünü söyleyebiliriz" diye ekledi.