'ABD, Palmira'ya karşılık zafer istiyor, hedef Mınbıc'

Suriye'de IŞİD ve El Kaide'nin kolu Nusra Cephesi'ni dışlayan ateşkes çatırdamaya başlarken, BM'nin Suriye temsilcisi gelecek hafta Cenevre'de yeniden diplomasi masasını kurmaya hazırlanıyor. 13 Nisan'da Suriye'de genel seçimler var. Cenevre sürecinden dışlanmış ve mart ortasında federal yönetim ilan etmiş Rojava bölgesine dair de dikkat çekici gelişmeler yaşanıyor. Son olarak ABD'nin Türkiye Büyükelçisi John Bass'dan Kürtlere ikazlar geldi.

Peki bütün bunlar ne anlama geliyor? Bölgeyi yakından tanıyan uzman gazetecilerden Fehim Taştekin, Suriye'deki süreçte zaten ‘ateşkesin' söz konusu olmadığını belirtirken, durumu şöyle anlattı:

'PENTAGON İLE CIA KARŞI KARŞIYA'

"Özellikle bizim dikkatimizden kaçan bir cephe var. Halep'te Kürtlerin bulunduğu mahallelere yönelik Türkiye destekli CIA'nin eğitip donattığı gruplar çok ciddi saldırılarda bulundular. Özellikle YPG'nin kontrolü altında olan bölgelere. Buna karşılık YPG de Arap ve Türkmen ortaklarıyla birlikte kurmuş oldukları Suriye Demokratik Güçleri'yle hem IŞID'e yönelik hem Türkiye'nin müttefiklerine yönelik operasyonlarını sürdürdü, savunma pozisyonlarında çatışmalara girdi diyelim. Rusya'nın ve Suriye ordusunun bu süreç içerisinde operasyonları hiçbir zaman kesilmedi. Palmira kenti bu süreç içerisinde IŞID'den geri alınmış oldu, başka yerler de var. İlginç bir nokta başkaları da buna işaret etti, bir tarafta Pentagon'un desteklediği Suriye Demokratik Güçleri bir tarafta da CIA'nin destekledikleri."

'ABD, TÜRKİYE, YPG DENKLEMİ'

Taştekin, Cenevre denkleminin yerli yerinde durduğunu söylerken, Rusya'nın da çekilme açıklamasına karşın Suriye'yi terk etmediğine dikkat çekti, asıl önemli olanın ise ABD, Kürtler ve Türkiye arasındaki denklem olduğunu belirtti.

Türkiye'nin Kürtleri içeren 'kırmızı çizgilerinin' IŞİD'in elinde bulunan bölgeleri almayı zorlaştırdığını anlatan Taştekin, "Amerika, Türkiye'yi rahatlatmak için bir yere kadar dur dedi ancak bu iş değişiyor. Tedmür zaferinden sonra Amerikalılar da bir zafer elde etme isteği duyuyorlar. Dengeleri tutmak ve oyunda kalabilmek için. Bu dengeyi tutturmak ancak IŞİD'in elindeki yerlerden birini kurtarmakla mümkün olabilir. Türkiye'nin de kırmızı çizgisini konuşturmayacağı bir yeri gözlerine kestirdiler, burası da Mınbıc" dedi.

'EL RAİ ELDE TUTULABİLİR Mİ?'

ABD'nin Araplar, Süryaniler ve Türkmelerin katılımıyla sağladığı ittifaklarla genişleyen YPG'yi ‘görünür kılmamaya çalıştığını' kaydeden Taştekin, "Bu Amerika'nın hem Türkiye'yi teskin etme çalışması hem de sahada Türk-Kürt bölgelerinden daha uzaklara taşımak için bulabileceği en iyi yöntem" diye konuştu.

Türkiye destekli grupların da sınırda IŞİD'in lojistik hatlarından birisi olan El Rai kasabasını almasına dikkat çeken Taştekin, "Orayı elinde tutabilir mi? Sadece Türkiye destekli gruplar yok. Nusra da var ama çatışmalar var aralarında" diye anımsattı.

JOHN BASS'İN ÇIKIŞI

Taştekin, ABD'nin Ankara Büyükelçisi John Bass'in YPG'ye yardım etmediklerini söylerken, PKK'ya ikazlar içeren açıklaması için ise şu yorumu yaptı:

"İki nedeni var; birincisi Türkiye'yi teskin etme çabası, ikincisi de Kürtler kendilerini Amerika'ya teslim etmiş değiller. Hem Ruslarla birlikte çalışmak istiyorlar hem Amerikalılarla. Amerikalılar da Ruslarla çalışmaya başlamasınlar diye bu tür manevralar yapıyor. Ama Amerika'nın seçimi var mı? Amerika bir çok şeyi denedi. Ilımlılar efsanesi üzerinden bir şey yapıyorlar. Ama Amerika denedim olmadı diyor."

HEYSEM MENNA NİYE ÇEKİLDİ?

Peki Kürtlerin 17 Mart'ta Cenevre masasından dışlanmalarının ardından Suriye Demokratik Meclisi üzerinden yaptıkları 'federasyon' ilanı? Meclisin Arap asıllı eş başkanı Heysem Menna bu karar geri alınıncaya kadar görevinden ayrıldığını duyurmuşken, Taştekin bu tavrı şöyle değerlendirdi:

"Kürtler biz burada sistemimizi oturtuyoruz fakat yeni bölgeler IŞİD'den temizlenince buralara sistem kurmak lazım. Federasyonu da içine katabilecek, bunun alt yapısıyla ilgili çalışmalar. Daha önce Tel Abyad'da IŞİD'den temizlendikten sonra böyle bir çalışma yürüttüler.  Arap, Türkmen, Kürtlerden oluşan bir meclis kurdular. Ama IŞİD henüz temizlenmeden bir yönetim tesis etmek için çalışıyorlar. Yerel yönetimlerle daha geniş bir yapıya gitme gereği duyduk diyorlar. PYD'nin bir şekilde oluşturduğu bir sistem üzerinden Heysem Menna'ya bir temsiliyet verildi. Ben kendisini çok severim. Kendi ilkeleri var. O da karar alma süreçlerinde anladığım kadarıyla çok yer alamadı. Kendisi Paris'te yaşıyor ama sahadaki faktörler farklı. Sahanın kendi dayatmaları var."

SDG VE SURİYE ORDUSU KARŞI KARŞIYA GELİRSE…

Taştekin'e göre Suriye'de hükümetle hâlâ bağı olan unsurlarla Kürtler arasında sorunlar yaşanması ve karşı karşıya gelme 'büyük felakete' yol açabilir.

Taştekin, "Şu an Kürtlerin ittifak kurduğu etnik unsurlar Suriye'nin bütünlüğü sözü üzerine bir kredi açmış durumda. Bu bütünlüğü bozacak herhangi bir gelişme çözülmeyi de beraberinde getirir. Kürtler tek başına bulundukları bölgeye ‘Artık biz varız, Kürdistan' diye dayatırlarsa kötü olur. Yani bu durumda kırılganlığın herkes farkında, yapılan toplantılar var, Suriye'nin toprak bütünlüğü bozulmayacak diyorlar. Bu güçlerin karşı karşıya geldiğinde müzakere edebilmesi lazım. Aksi halde Suriye ordusunun etki edebileceği çok sayıda alan var. Suriye yönetimi hiç aciz değil. O yüzden de bir seçenek konulmaması gerekiyor" dedi.