Görendağ: Avrupa mültecileri denize ‘atmak' yerine yardım etmeli

Almanya Şansölyesi Angela Merkel geçen hafta, yıl sonuna kadar ülkeye kabul edilecek mülteci sayısının 800 bine ulaşabileceğini açıkladı. Bu açıklama, ülkenin ucuz işgücü sağlamaya çalıştığı yönünde tartışmaları alevlendirirken, Uluslararası Af Örgütü Mülteci Hakları Koordinatörü Volkan Görendağ, kota açıklamanın değil mültecileri gerçekten ülkeye kabul etmenin önemli olduğuna dikkat çekti. Görendağ, AB ülkelerinin kale inşa etmekten vazgeçmesi ve sınırlarına gelen mültecileri itmek yerine onlara yardım etmesi gerektiğini dile getirdi.

Sputnik'e konuşan Görendağ, Suriyeli mültecilere kapılarını açmaları için AB ülkelerine başından beri çağrı yaptıklarını belirterek "Almanya'nın yıl sonuna kadar belirli sayıda mülteci alacağını açıklaması olumlu ancak bunun ne kadar uygulandığını da izleyeceğiz. Kota açıklayıp yıl sonuna kadar sadece yüzde 20'sini aldığınız zaman bir karşılığı olmuyor. Geçen yıl Avrupa'nın açıkladığı rakamlar, kabul ettikleri göçmen sayısıyla kıyaslandığında daha düşük oldu. Bu yıl da açıklanan rakamların kaygı verici olduğunu düşünüyoruz" dedi.

‘GÖÇMENLERİ ENGELLİYORLAR'

Düzensiz yollarla Avrupa topraklarına erişmiş Suriyeli mültecilerin pay edilmesi konusunda bile birçok kriz yaşandığını belirten Görendağ, Almanya'nın Schengen'i askıya almasının, bu konuda ilerleme sağlamadığına işaret ettiğini belirtti.

Almanya, Fransa ile İngiltere arasında bu nedenle bir kriz yaşandığını hatırlatan Görendağ şunları söyledi: "Bütün Avrupa ülkeleri bir şekilde sınır güvenliğini harekete geçirip, sınırlara tel örgüler çekme ve göçmenlerin kendi ülkelerine girmesini engelleme yönünde tedbirler alıyorlar. Almanya'nın yaptığı bundan çok farklı değil şu anda. Bir şekilde yıl sonuna kadar 800 bin mülteci alacağını açıkladı ve bunu yerine getirmesi gerekiyor. Mülteci alacağını açıklayıp Schengen'den çıkmak ve sınır güvenliğini artırmak, oraya gitmiş 130 bin civarı Suriyelinin engellenerek devletler arasında geçişlerinin önlendiğini gösteriyor. Düzensiz yollarla Avrupa'ya giren bu kadar kişi hangi ülkelere yerleştirilecek, kendilerine hangi haklar tanınacak? Bunların tartışılması gerekiyor. Macaristan'ın ve bazı Avrupalı siyasilerin göçmen karşıtı açıklamalarına uygun faaliyetlerin yürütüldüğünü görebiliyoruz. Bir an önce bütün Avrupa devletlerinin sorumluluk almasını bekliyoruz."  

‘AVRUPA KALESİ İNŞA ETMEKTEN VAZGEÇMELİLER'

Görendağ, AB ülkeleri arasında mülteciler nedeniyle bir kriz yaşandığını, Dublin sisteminin zaten Avrupa'da eşit bir sorumluluk paylaşımı olmayacağını baştan belirlediğini belirtti: "Dublin sistemi ile düzensiz yollarla gelen kişilerin giriş ülkelerinde kalmaları bekleniyor. Bunlar da daha çok Yunanistan, İtalya gibi denize sınırı olan ülkeler oluyor. Kuzey Avrupa ülkeleri gerek Dublin gerek başka yollarla göçmenleri sınırdaki bu ülkelerde tutuyor. A''ye sınır komşuları olan ülkelerle de bu yönde anlaşmalar yapıldı. Örneğin Türkiye ile yapılan geri kabul anlaşması 2017'de yürürlüğe girecek. Mültecilerin Avrupa'ya gelmesini, Avrupa'ya ulaşmaları durumunda ise kuzey ülkelerine ulaşmalarını engelleyecek politikalar yürütüyorlardı. Kapılarını kapatıp orada bir Avrupa kalesi inşa etme çalışması başından beri vardı. Suriyeliler bunu daha da bir kriz haline getirdi. Avrupa bu tutumundan vazgeçmeli."

Uluslararası Af Örgütü yetkilisi, son gelişmelerle Dublin sisteminin fiilen çöktüğünü, Schengen'in tartışılmaya başlandığını ve bunun AB için büyük bir kriz olduğunu vurguladı.   

‘AB TEHLİKELİ DENİZ YOLCULUĞUNA YÖNLENDİRDİ'

Kara sınırlarının kapatılması ve çok fazla güvenlik önleminin hayata geçirilmesinin mültecileri tehlikeli deniz yolculuklarına ittiğini ve AB'nin karadan geçişleri zorlaştırmasıyla can kayıplarının arttığını vurgulayan Görendağ, Avrupa'ya çağrıda bulunarak şunları söyledi: "Bütün insanlar Akdeniz ve Ege'den kaçak yollarla, yani düzensiz yollarla Avrupa'ya gitmeye çalıştıkları zaman, mülteci hacminin de artmasıyla can kayıpları da arttı. İtalya'nın yürüttüğü Mare Nostrum programı yeterli olmasa da meydana gelebilecek kazalara daha hızlı müdahale edilebildiği için, can kayıplarını azaltmak açısından önemliydi. 2015'in başından itibaren AB'nin mali gerekçelerle desteğini sonlandırması ölümleri inanılmaz şekilde artırdı. 2014 ile 2015'i kıyasladığımız zaman ölümler 100 kat artmış durumda. 20 Nisan 2014'e kadar 17 kişi ölmüşken 20 Nisan 2015'te bu sayı 1.700 olmuştu. Kurtarma operasyonlarının azalması büyük etki yaratıyor. Biz Avrupa ülkelerine çağrımızı yıllardır yineliyoruz; acil olarak arama kurtarma operasyonlarının büyütülüp Libya kıyılarına kadar götürülmesi ve kapasitenin artırılması gerekiyor."

‘GÜVENLİK DEĞİL İNSANİ OPERASYON'

Mülteciler için yasal yolların açılması, uluslararası  koruma talebini iletebilecekleri, deniz yolculuklarına gerek kalmadan kara sınırından ya da diğer mekanizmalarla hayatlarını riske atmadan ulaşabilecekleri resmi geçiş noktalarının kurulmasını talep ettiklerini belirten Görendağ, şu noktaları vurguladı: "Mültecilerin hakları bu ülkelere ulaşmakla bitmiyor. Oradaki haklara erişimleri ve göçmen mültecilerin gerçek bir korumayla karşılanması çok önemli. Hastalar, aileleri Avrupa'da olanlar, refakatsiz çocuklar, engelliler gibi dezavantajlı grupların bir an önce Avrupa'ya ulaşmalarının sağlanması gerekiyor. Oraya erişebilmiş, Yunan adalarına, Macaristan'a Sırbistan'a geçebilmiş kişilerin haklarının korunması gerekiyor. Kötü görüntüler var. Avrupa'nın göbeğinde yapılan muameleyi hepimiz görüyoruz. Macaristan'ın, Sırbistan'ın diğer ülkelerin konuyla ilgili yaptıkları faaliyetler ortada. Bir şekilde bu ülkelere erişebilmiş insanların kesinlikle kendi ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri haklarının yerleşmiş olması gerekiyor. Deniz yoluyla geçmeye çalışanların uğradığı hak ihlalleri de söz konusu. Bununla ilgili raporlamalarımız var ve devam ediyor. Özellikle Ege ve Akdeniz'de Avrupa Birliği'nin sınır koruma güvenlik görevlilerinin (denize) geri itmeleri, kötü muamelede bulundukları iddiaları da söz konusu. Güvenlik yerine insani operasyonların artırılması gerekiyor. Avrupa'nın, sınırına gelenleri botlarına zarar verip geriye itmek yerine; botları zedelenmiş, kötü koşullarda yolculuk yapan insanlara destek sunması ve yardım etmesi gerekiyor. Hükümetlere düşen birçok görev var; toplumunda eğer varsa göçmen karşıtı düşüncelerin yok edilmesi, göçmen duyarlılığın artırılması için çalışmalar yürütmek üzere sorumlulukları var. Şu an Avrupa'nın tutumu tamamen kapılarını kapatma yönünde olduğu için acil talepler, oraya ulaşırken ki hak ihlalleri üzerinden şekilleniyor, onlar daha çok tartışılıyor."

‘ASIL ÇÖZÜM SURİYE'DE İSTİKRAR'

Suriye'deki saldırıların ilk döneminde, mülteci krizi henüz başlamamışken krizin büyümemesi için birçok ülkenin yapabileceği şeyler olduğunu hatırlatan Görendağ beşinci yıla girerken insanların umutlarını kaybettiklerine dikkat çekti: "Beşinci yılına girerken Suriye'de istikrar ortamının sağlanmadığı ve sağlanmayacağı ortada. Göçmenlerin ilk sığındıkları komşu ülkelerden çıkıp Avrupa'ya gitme isteğinin altında yatan en büyük neden bu zaten. Bir yıl iki yıl komşu ülkelerde kalınabilir, kendi dayanma güçleri, imkanları bunu kaldırabilir ama beşinci yılına girerken artık insanlar Suriye'ye dönüş için umutlarını yitiriyorlar. Bu sorunun asıl çözümü Suriye'deki çatışma ortamının sonlanması ve oraya dönmeleri için gerekli koşulları yaratmak. Avrupa ülkeleri, diğer süper güçlerle birlikte nihayetinde Orta Doğu'da ve bütün dünyada politika üreten devletler. Yaşanan krizde sorumlulukları var. Acilen Suriye'deki krizin çözülmesi ve insanların oraya dönüşünün sağlanması gerekiyor. Asıl çözüm bu. Kapıların açılması, operasyonların yapılması aslında çok konjonktürel şeyler."