Mültecilerin Türkiye’de kalmasını isteyen Macaristan Başbakanı’na göre son dönemde Avrupa’ya gelen sığınmacıların çoğu, can güvenliği için değil, daha iyi bir yaşam için Avrupa Birliği ülkelerine geliyorlar.
Bu teklif Ankara’da nasıl değerlendirildi? Türk kamuoyu, Avrupa Birliği’nin özellikle Suriye’den gelen mültecilerin Türkiye’de toplama fikrine nasıl bakıyor?
Konuyla ilgili Sputnik Radyosu’na konuşan USAK Başkan Yardımcısı ve Abant İzzet Baysal Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kamer Kasım şu değerlendirmelerde bulundu.
Şimdi bu her şeyden önce mültecilere karşı ve genel olarak insanlığa karşı adil bir tutum değil. Çünkü Orta Doğu’da, özellikle Suriye’de büyük bir savaş yaşanıyor. Ve bu savaşın mağdur olan insanları Avrupa’ya geçmeye çalışıyorlar. Zaten bu sürecin yükünü en fazla taşıyan ülke – Türkiye. Şu anda Türkiye’de, çoğu Suriye’den olmak üzere, 2 milyonu aşkın mülteci var. Ve Türkiye’nin bunlara harcadığı para, 5 milyar doları geçti. Türkiye’nin bütçesini düşündüğünüzde bu zaten çok büyük bir rakam. Ve bu süreç içerisinde Avrupa Birliği gerçekten ekonomik kapasitesine göre yapabileceklerinin hiçbirini yapmadı. O nedenle de şu anda işte birden Macaristan’a mülteciler Almanya’ya geçmek üzere gidiyorlar diye alelacele Macaristan’dan böyle açıklamalar geliyor. Bence Avrupa Birliği’nin yapması gereken, mültecilere karşı daha adil insani bir tutum takınıp bu yükü paylaşmak.
Şu anda bazı ülkeler bir kısım mülteciler alacaklarını açıkladılar. Ama ortaya koydukları rakamlar gerçekten çok komik. 20 bin, 30 bin, 50 bin gibi rakamlardan bahsediyorlar. Milyonlarca insan ortadayken ki, Türkiye’de 2 milyonu aşkın mülteci varken, bir Almanya’nın, İngiltere’nin hala 20-30 bin gibi rakamlardan bahsetmesi gerçekten zaten başı başına komik. Bu nedenle Avrupa’nın bu mültecilerle ilgili tutumunu gözden geçirmesi gerekiyor. Öyle sınıra ordu koyarak falan mültecilerin geçişini engelleyemezsiniz. Engellemeye kalkarsanız da, Ege Denizi’nde olduğu gibi, ortaya çok trajik görüntüler çıkar. Zaten ileride Avrupa bununla da yüzleşmek zorunda kalacak.
5 milyar dolardan söz ediyorsunuz. Almanya, İngiltere, Fransa gibi ülkeler, mülteciler Türkiye’den çıkmasınlar diye birkaç yüz milyon dolarlık yardımdan söz ediyorlar. Bunu Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye karşı benimsediği adaletsiz tutumunun bir göstergesi olarak yorumlamak mümkün mü?
Tabi Avrupa Birliği Türkiye’ye mültecileri toplayabileceği bir alan olarak görmeye başladı. Bu kabul edilebilir bir durum değil. Kaldı ki, orada öyle birkaç yüz milyon dolarla halledilecek bir sorun da değil. Avrupa Birliği’nin yöneticilerinin bir kere bunun farkında olması lazım. Eğer bu insanlar mesela Almanya, Fransa gibi değişik ülkelere gitmek istiyorlarsa, Türkiye istese bile onları tutamayabilir. Böyle bir şey olamaz. Eğer insan oraya gitmek istiyorsa neye göre bu sınırları kontrol edeceksiniz? Bu sorunun köklü çözümü tabi mülteci kaynağı olan ülkelerde istikrarın sağlanması, savaşın durdurulması. Ama eğer bu yapılamıyorsa da mültecilere yönelik Avrupa Birliği’nin kapsamlı bir strateji ortaya koyması gerekiyor. Ve en önemlisi de, Avrupa Birliği ülkelerinin hem alınan mülteci sayısı hem de harcanan para konusunda daha cömert olması gerekiyor.
