Rusya ve Türkiye, Balkanlar'da ortak bir strateji yürütebilir mi?

Makedonya'da bir süredir devam eden siyasi gerilim sonrası başkent Üsküp'te, hükümete destek mitingi düzenlendi. Mitingde konuşan Başbakan Nikola Gruevski, "Son aylarda bize karşı farklı senaryolar kurgulanıyor ancak pes etmeyeceğiz. Makedonya pes etmez. Makedonya güçlüdür" dedi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise Makedonya'daki olayların sebebini, ülkenin Rusya'ya yönelik yaptırımlara karşı çıkmasına ve ‘Türk Akımı' boru hattı projesine verdiği desteğe bağladı.

Peki, Türk Akımı'nın iki tarafı olan Türkiye ve Rusya'nın Balkanlar'daki istikrar ortamına katkısı ne olabilir? İki ülke, ortak bir dış politika yürüterek, Makedonya'da etkili olabilir mi?

Bu soruların yanıtını Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu Avrupa Birliği Araştırmaları Merkezi, Balkanlar Masası Araştırmacısı Hamdi Fırat Büyük'ten aldık. Büyük'e göre, Balkan ülkelerine istikrarın Türkiye ve Rusya beraberliğinde gelmesi zor görünüyor. Türk Akımı projesiyle birlikte Balkan ülkelerine yeniden Rus gazına ulaşma imkanı doğduğunun altını çizen Büyük, "Balkanlardaki istikrar ortamının bozulmasının arkasında Batı bloğunun parmağı mı var?" sorusunun henüz yanıt bulmadığını belirtti. Büyük, AB ile Rusya arasında kendisini konumlandırmakta zorlanmakta Balkan ülkeleri için ibrenin Rusya'ya kaydığını söylüyor.

2009 yılında Avrupa'da patlak veren ekonomik kriz sonrası, Balkan ülkelerinin Avrupa Birliği ve NATO'ya girmek konusunda isteğini kaybettiğini belirten Büyük, şöyle konuştu:

"Avrupa Birliği'nin Rusya'ya karşı uyguladığı yaptırımlar karşısında özellikle Slav kökenli olan ülkeler, kendilerini konumlandırmakta çok zorlandı. Bunları başında Sırbistan ve Makedonya var. Ukrayna krizi bağlamında Batı bloğu ve Rusya arasında bir çekişme söz konusu. Rusya, özellikle Balkanları kendine yeni bir oyun sahası olarak görüyor. Rusya'nın Güney Akım'ı iptal etmesi, başta Sırbistan olmak üzere, bazı Balkan ülkeleri için çok büyük hayal kırıklığı oldu. Ancak Türk Akımı projesiyle beraber Balkan ülkelerinde Rus gazını yeniden elde etmek için umut doğdu."

‘BALKANLAR'DA ORTAK BİR STRATEJİ İZLENMESİ ZOR'

Bu yakınlaşma Türk Akımı projesiyle biraz daha ilerledi" diyen Büyük, şunları söyledi:

"Fakat Balkan ülkelerine istikrarın Türkiye ve Rusya beraberliğinde gelmesi biraz zor görünüyor. Çünkü, Türkiye bir NATO üyesi ve AB'ye de üye adayı. Balkan ülkeleri de AB'ye üye veya potansiyel üye statüsündeler. Üstelik hepsi NATO'yla iyi ilişkiler kurmak istiyor. İçlerinde NATO üyeleri de var. Türkiye'nin Rusya ile beraber Balkanlar'a bir strateji götürmesi kısa vadede olabilir, orta ve uzun vadede ise çok mümkün görünmüyor."