Amerikan basını: Çin, sessizce doları yıkıyor, ama nasıl?

Afrika’nın en büyük kredi kuruluşu olan Güney Afrikalı bankacılık devi Standard Bank Group, Çin’in 'Sınır Ötesi Bankalararası Ödeme Sistemi'ne (CIPS) entegre oldu.

Grup Haziran ayında, CIPS lisansını aldığını resmi sitesinden duyurdu, eylül ayında sistemi devreye soktu, kasım ayında ise Afrika’nın ilk doğrudan yuan ödeme kanalını açtı.

New York merkezli Market Watch, bu gelişme için “Kağıt üzerinde sıradan bir bankacılık gelişmesi gibi görünen bu adım, gerçekte küresel güç haritasındaki kritik bir çizgiyi yerinden oynattı” yorumunu yaparken ekledi:

Finans basını bu gelişmeyi ABD Merkez Bankası (Fed) haberleri ve şirket bilançolarının gürültüsü altında gömdü. Herkes kaydırıp geçti. Ama doların tekeli çatırdıyor.

Eskiden üç ila beş gün süren bir ödeme artık yedi saniyede tamamlanıyor. Maliyetler yüzde 98 düştü. Kongo’dan Şanghay’a gönderilen bir kobalt sevkiyatı artık Çin yuanı ile, New York’a uğramadan, Washington’daki kimsenin söz hakkı olmadan ödeniyor. Dolar bu işlemin tamamen dışına itildi.

‘Kimsenin duyurmadığı depo satışı’

Market Watch ayrıca “21. yüzyıl petrol dışında bir şeyle çalışıyorsa, o da Afrika’nın yeraltı zenginlikleri” notu düşerken ekledi:

ABD Fed toplantılarıyla meşgulken, analize göre olanlar şunlar:

"Afrika, dünyanın kritik minerallerinin yaklaşık yüzde 30’una sahip. Kongo kobaltın büyük kısmını barındırıyor. Güney Afrika platin zengini. Kıta; bakır, krom, lityum ve nadir toprak elementleriyle dolu. Bunlar isteğe bağlı şeyler değil. Kobalt her elektrikli araç bataryasında var. Nadir topraklar her yarı iletkende kullanılıyor. Platin hidrojen yakıt hücrelerinde yer alıyor.

Çin bunu fark etti. Pekin son on yılda Afrika’ya çek yazdı.

2025’in ilk yarısı itibarıyla Çin’in Afrika madenciliğine yatırımı bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 400 arttı. Çin depoyu satın aldı. Şimdi kasadaki para birimini değiştiriyor.

Standard Bank 21 Afrika ülkesinde faaliyet gösteriyor. Kıta genelinde ticaret finansmanını yönetiyor. Banka CIPS’e bağlandığında, ağındaki her maden şirketi, emtia tüccarı ve merkez bankası artık yuan ile doğrudan ödeme yapabiliyor. Dolar yok. Washington’dan izin yok."

‘Tekeller çığlık atarak ölmez, böyle ölür’

Analizde, “50 yıl boyunca sınır aşan neredeyse her şey dolar ile alınıp satıldı. Bunun nedeni doların sihirli olması değildi. Altyapı sadece dolarla çalışıyordu. Tüm uluslararası ödemeler SWIFT’ten geçiyor, SWIFT de New York’tan yönetiliyordu” vurgusu yapılırken ekleniyor:

Sonra ABD bu altyapıyı silah olarak kullanmaya başladı ve ülkeleri sistemden çıkarmaya başladı.

Çin bir alternatif inşa etti. 2024’te CIPS üzerinden geçen işlem hacmi 24 trilyon dolara ulaştı. Bir önceki yıla göre yüzde 43 artış. Ve şimdi Afrikalı bankalar da bu sisteme bağlanıyor.

Tekeller böyle ölür. Gürültüyle değil, sizi baypas eden daha iyi bir altyapıyla.

EKONOMİ

Maliye Bakanı Şimşek: Enflasyon 2026’da yüzde 20’nin altına düşecek

12:17