Kanser riskini artıran genetik mutasyona sahip bir sperm donörünün, Avrupa genelinde en az 197 çocuğun babası olduğu büyük bir soruşturmayla ortaya çıktı. Soruşturma, Avrupa Yayın Birliği'nin 'Araştırmacı Gazetecilik Ağı' kapsamında 14 kamu yayın kuruluşu tarafından yürütüldü. Sonuçlar vahim.
Söz konusu sperm donörü, kendisinde bulunan mutasyonun farkında olmadan ilk olarak spermlerini Danimarka’daki Avrupa Sperm Bankası aracılığıyla 2005 yılında yapmaya başladı. 17 yıl boyunca bağış yapmaya devam etti.
Kanseri önleyen TP53 geni
Sağlıklı olan ve bağışçı tarama kontrollerinden geçen adamın sahip olduğu mutasyonun, vücut hücrelerinin kanserleşmesini önlemede hayati bir rol oynayan TP53 genine zarar verdiği tespit edildi.
Bağışçının vücudunun büyük bir kısmı tehlikeli TP53 formunu içermezken, spermlerinin yüzde 20'sine kadarında bu mutasyonun bulunduğu ifade edildi.
Kanser riskini yüzde 90'a çıkartıyor
Bu durum Li Fraumeni sendromu olarak biliniyor, özellikle çocukluk döneminde ve daha sonraki yaşamda meme kanseri gelişme olasılığını yüzde 90'a kadar çıkarıyor.
Bazı çocuklar şimdiden hayatını kaybetti ve mutasyonu miras alanların yalnızca küçük bir kısmının yaşamları boyunca kanserden kurtulabileceği belirtiliyor.
Spermi satan Danimarka’daki European Sperm Bank, etkilenen ailelere “en derin taziyelerini” iletti ve spermin bazı ülkelerde fazla sayıda bebeğin oluşumunda kullanıldığını kabul etti. European Sperm Bank, “donörün kendisinin ve aile üyelerinin hasta olmadığını” ve böyle bir mutasyonun “genetik taramalarla önleyici olarak tespit edilemediğini” açıkladı.
67 çocuğun 10'u kanser
Sperm bağışıyla bağlantılı kanser vakalarını takip eden doktorlar, o dönemde bilinen 67 çocuk arasında yaptıkları incelemede, 23 çocukta söz konusu genetik varyantı bulduklarını ve bu çocuklardan 10’unun çoktan kansere yakalanmış olduğunu bildirdiler.
Doktorlar ve hastalarla yapılan görüşmeler aracılığıyla, donörden doğan çocuk sayısının çok daha fazla olduğu ortaya çıkarıldı. Rakam en az 197 çocuk olarak görünüyor; ancak tüm ülkelerden veri alınamadığı için bu sayı nihai olmayabilir. Ayrıca, bu çocukların kaçının tehlikeli varyantı miras aldığı da halen bilinmiyor.
Fransa’daki Rouen Üniversitesi Hastanesi’nde kanser genetiği uzmanı olan ve ilk verileri sunan Dr. Edwige Kasper, soruşturmaya şunları söyledi:
“Halihazırda kanser geliştirmiş birçok çocuğumuz var. Bazı çocuklar iki farklı kansere bile yakalandı ve bazıları çok küçük yaşta hayatını kaybetti.”
Donörün spermi 14 ülkedeki 67 doğurganlık kliniği tarafından kullanıldı.