Antarktika’nın Doğu Yarımadası’nda bulunan Hektoria Buzulu, modern tarihte kaydedilen en hızlı çözülme sürecini yaşadı. ABD’deki Colorado Boulder Üniversitesi liderliğinde yürütülen ve Nature Geoscience dergisinde yayımlanan yeni araştırmaya göre, buzul yalnızca iki ay içinde 8 kilometre buz kaybederek neredeyse yarı yarıya eridi.
Araştırmanın başyazarı Naomi Ochwat, “2024 başında Hektoria üzerinde uçarken gördüğüm manzara inanılmazdı. Uydu görüntülerinden çöküşü fark etmiştik ama yerinde görmek çok farklıydı” dedi.
Buzulun 'ani çöküşünün' nedeni
Bilim insanları, erimenin temel nedeninin buzulun altındaki düz kaya zemini olduğunu belirledi. Bu yapı, buzulun incelip deniz yüzeyine oturmasına neden olarak hızlı bir kopma sürecini tetikledi.
Hektoria Buzulu, Antarktika standartlarına göre küçük, yaklaşık 300 kilometrekare, olmasına rağmen, benzer bir sürecin daha büyük buzullar üzerinde yaşanmasının küresel deniz seviyelerinde dramatik artışlara yol açabileceği uyarısı yapıldı.
Antarktika genelinde risk büyüyor
Araştırmada görev alan Ted Scambos, “Hektoria’nın geri çekilişi gerçekten şok edici. Eğer benzer koşullar diğer büyük buzullarda da oluşursa, deniz seviyesinin yükselme süreci büyük ölçüde hızlanabilir” ifadelerini kullandı.
Araştırma ekibi, uydu verilerini ve sismik ölçümleri kullanarak buzulun iki gün içinde 2.5 kilometreye kadar geri çekildiğini saptadı. Ayrıca, buz kaybının doğrudan küresel deniz seviyesi artışına katkı sunduğu teyit edildi.
Antarktika’nın birçok bölgesinde benzer “buz düzlüğü” topografyalarının bulunduğuna dikkat çeken uzmanlar, Hektoria Buzulu’nun çözülme sürecinin gelecekte yaşanabilecek ani buzul çöküşlerini öngörmede önemli bir referans oluşturduğunu vurguladı.