31 Ağustos–1 Eylül tarihlerinde Tianjin’de gerçekleştirilen ŞİÖ Devlet Başkanları Zirvesi'nde kabul edilen bildirgede, ABD ve İsrail’in İran’a yönelik saldırıları kınandı. Ayrıca, Gazze Şeridi’nde can kayıplarına yol açan eylemler insanlık felaketi olarak nitelendi. Bildiride, Ortadoğu’da barışın ancak Filistin sorununun adil çözümüyle mümkün olacağı vurgulandı.
Jeopolitik çatışmalara karşı duruş
Deklarasyonda, dünyada jeopolitik çatışmalar ve güvenlik tehditlerinin yoğunlaştığına dikkat çekildi. Üye devletler, tek taraflı zorlayıcı ekonomik yaptırımlara karşı çıktı ve “blok siyaseti” ile çatışmacı yaklaşımları reddettiklerini açıkladı.
Uzay ve bilgi teknolojilerinin militarizasyonuna karşı
ŞİÖ, uzayın ve bilgi-iletişim teknolojileri sektörünün militarizasyonuna karşı olduklarını belirtti. Ayrıca, II. Dünya Savaşı’nın tarihsel hafızasının korunması gerektiği vurgulandı; Nazizm’i yeniden canlandırma girişimleri kınandı.
2035 kalkınma stratejisi ve yeni kurumlar
Örgüt, 2035 yılına kadar kalkınma stratejisi üzerinde uzlaştı. ŞİÖ Kalkınma Bankasının kurulması, Uyuşturucuyla Mücadele Merkezi ve Üye Devletlere Yönelik Güvenlik Zorlukları Merkezinin hayata geçirilmesi kararlaştırıldı. Ayrıca, 2030 yılına kadar enerji iş birliği yol haritası da onaylandı.
Yeni üyelik statüsü: Laos ŞİÖ ortağı oldu
Deklarasyonda, örgütün “gözlemci” ve “diyalog ortağı” statülerinin birleştirilmesiyle, Laos’un ŞİÖ ortağı olduğu duyuruldu. Ayrıca, örgüt, terörizm, ayrılıkçılık ve aşırıcılıkla mücadelede iş birliğini sürdüreceğini açıkladı.
Afganistan vurgusu
Bildirgede, Afganistan’ın bağımsız, tarafsız ve barışçıl bir devlet olarak yeniden inşasına olan bağlılık teyit edildi.
ŞİÖ’nün yapısı nasıl?
2001’de kurulan Şanghay İşbirliği Örgütü, Hindistan, İran, Kazakistan, Çin, Kırgızistan, Rusya, Tacikistan, Pakistan, Özbekistan ve Belarus’u kapsıyor. Afganistan ve Moğolistan gözlemci, Azerbaycan, Ermenistan, Kamboçya, Nepal, BAE, Türkiye ve Sri Lanka ise ortak ülkeler arasında yer alıyor.