Rusya Dış İstihbarat Servisi'nden (SVR) yapılan açıklamada, ABD ve İngiltere yetkililerinin geçenlerde Alplerde Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Yermak, Ukrayna Savunma Bakanlığı Ana İstihbarat Müdürlüğü Başkanı Budanov ve Ukrayna'nın İngiltere Büyükelçisi Zalujnıy'nın katılımıyla bir toplantı düzenlediği ve bu toplantıda Vladimir Zelenskiy'nin yerine kimin iktidara geçebileceği konusunun ele alındığı belirtildi.
Açıklamaya göre, Amerikalılar ve İngilizler, Zalujnıy'ı Ukrayna Devlet Başkanlığı görevine aday gösterme kararını açıkladı, Yermak ile Budanov ise bunu kabul etti.
Ukrayna’da görev süresi 2024 yılında dolan ama savaş gerekçesi ile seçimleri yenilemeyen Zelenskiy ülkesinde de son dönemde protesto ediliyor. Zelenskiy’nin adı çok sayıda yolsuzluk konusunda da öne çıkıyor. Bu durum Zelenskiy’nin deştirilebileceği söylentilerini de gündeme getirdi.
Bu gelişmeleri değerlendiren Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Hasan Ünal Zelenskiy yönetiminin değiştirilmesi senaryolarının batı basınında daha sık yer aldığını belirterek şunları söyledi:
“Şimdi Zelenskiy'nin görevden bir şekilde uzaklaştırılması, görevden uzaklaştırılmasının kendi isteğiyle veya başka bir yöntemle mi olacağı konusu zaman zaman gündeme geliyor. Fakat son haftalarda bu çok daha ciddi bir tartışma, değerlendirme konusu haline geldi batılı basında. Zelenskiy'nin kendi isteğiyle görevden ayrılmayacağı dolayısıyla neler yapılabileceği gibi senaryolarda tartışılmaya başlandı. Peki neden Zelensky’i indirmek istiyor batılı dünya? Bunu batılı dünyanın toplamı mı yoksa, bazı batılı ülkeleri mi istiyor? Amerika ve Avrupa'nın toplamını oluşturan ve genellikle kolektif batı dediğimiz grubun ortak iradesi mi bu? Yani içinde Amerika'yı da barındıran, İngiltere'nin çok ciddi yer aldığı ve Avrupa ülkeleri, Avrupa Birliği ülkelerinin var olduğu bir yapım mı? Şimdi bunu tam anlayamıyoruz yazılanlardan. Eğer böyleyse o zaman Zelenskiy’i oradan indirmeleri çok daha kolay olabilir. Çünkü Zelenskiy’e verdikleri desteği azaltmaları, durdurmaları bir süreliğine bu amacı hasıl edebilir. Amaç karşılanabilir. Şimdi örneğin mesela diyelim ki Bütün Batı'nın ortak bir projesiyse bu, o zaman amaç şu mu diye soruyu sormamız gayet normal. Yani Zelenskiy barış anlaşması, barış müzakereleri konusunda esnek davranmıyor. Dolayısıyla Zelenskiy'nin indirilmesi aynı zamanda barış müzakerelerinin de hızlanması, bu anlamına gelecektir mi demek?”
‘Zelenskiy yönetimi yıprandı’
Batılı ülkeler bakımından Zelenskiy yönetimin yıprandığına dikkat çeken Ünal şunları söyledi:
“Eğer böyle değilse, örneğin İngiltere, Almanya gibi ülkelerin öncülüğünde bir şey yapılmaya çalışılıyorsa, acaba Zelenskiy'nin yerine başka birisini geçirerek savaşı daha da şiddetlendirerek sürdürmek amacına mı hizmet edecek? Örneğin İngiltere, Almanya gibi savaşın yani son Ukraynalıya kadar devamından yana olan ülkeler açısından Zelenskiy çok aşırı derecede yıpranmış birisi. Dikkat edersek mesela cepheye asker bulamıyor Zelenskiy. O yüzden işte caddelerden, sokaklardan, alışveriş merkezlerinden, oradan buradan insanlar zorla işte birtakım minibüslere falan bindirilerek cepheye gönderiliyor direkt. Bu tabii çok aşağılayıcı bir durum. İkincisi Zelenskiy'nin çok büyük yolsuzluklar yaptığına dair ya da yaptığı ve yapılmasına izin verdiğine dair haber ve yorumlar var. Ukrayna'nın Zelenskiy yönetiminin Avrupa'nın en aşırı yolsuzluk yapılan devleti olduğuna dair haber ve yorumlar süreklilik arz ediyor. Böyle bir devletin, böyle bir yönetimin savaşı sürdürebilecek enerjiyi ve özellikle toplumdaki duygusal bütünlüğü yakalayabilmesi pek mümkün değil. Yani halk bu kadar yolsuzluk batağına batmış ve yolsuzlukla mücadele eden kurumların etkisini kırmak için parlamentodan yasa çıkartmış olan bir yönetimi desteklemiyor. Bu acaba o zaman şu anlama mı geliyor? Mesela konuşulan senaryolardan biri, eski genelkurmay başkanı, şu anda Londra'da büyükelçi olan Valeri Zalujni, Zelenski'nin yerine getirilmesi. Bu eğer bir İngiliz planı ise, Amerika'dan bağımsızsa, diyelim Almanya ve Fransa'nın desteğini alıyorsa, yani savaşı sürdürmek isteyen ülkeler açısından çok önemliyse, Acaba Zalujni gelirse Zelenskiy'nin yerine, o zaman Ukrayna halkı savaşa yeniden bir heyecanla sarılır mı, katılır mı? Büyük bir soru işareti.”
'Zelenskiy oradan nasıl indirilecek?'
'Zelenskiy yönetimin iktidardan indirilmesinin' nasıl olacağının da soru işaretleri barındırdığını belirten Hasan Ünal sözlerini şöyle sürdürdü:
“Öte yandan şöyle bir soru daha var. Şimdi Zelenskiy’i oradan indirmek nasıl olacak? O da kolay bir senaryo değil. Neden dersen, çünkü ortada seçim yok. Zelenskiy'nin görev süresi çoktan doldu. 2024 yılı itibariyle Zelenskiy'nin görev süresi doldu. Ve o tarihten bu yana Zelenskiy bir açıdan gayri meşru hatta diktatör. Yani denilebilir ki efendim işte bu savaş şartlarında seçim mi olur? Yani olmazsa başka bir şey olması lazım. Yani Zelenskiy'nin görevini kimin adına halktan hangi aldığı hangi yetkiyle sürdürdüğüne dair bir şey olması lazım. Bunları yapmıyor Zelenskiy. Belki de böyle bir süreç başlatırsa iktidarın elinden kayıp gideceğinden de korkuyor. Kuvvet de muhtemel. Dolayısıyla Zelenskiy nasıl oradan görevden alınacak? Hani parlamento mu görevden alacak? Seçimler mi yapılacak? Şimdi bunların her biri apayrı yeni senaryoları beraberinde getirecek.”
‘Batı kullandığını tasfiye ediyor’
Batılı ülkelerin belli dönemlerde kullandığı isimleri zamanı geldiğinde tasfiye ettiğine dikkat çeken Ünal benzer bir senaryonun Zelenskiy için de geçerli olacağına dikkat çeken Ünal sözlerini şöyle tamamladı:
“Ukrayna'nın savaşa devam edebilmesi zaten birçok soru işaretlerini beraberinde getiriyordu. Özellikle son aylarda Rusya'nın birçok cephede hızlı ilerliyor. Öte yandan Rus stratejik bombardıman uçaklarına yönelik Ukrayna’nın drone saldırılarının ardından Moskova Kiev başta olmak üzere birçok yerleşim yerini vuruyor. Bir ara Kiev’i boşaltma tartışmaları başlamıştı. Şimdi böyle bir dönemde zaten Ukrayna'nın savaşı sürdürülüp, sürdüremeyeceğine dair özellikle cephedeki askerlerin savaşmayı devam ettirip, ettiremeyeceğine dair birçok soru işareti vardı. Şimdi o soru işaretlerini bu Zelenskiy meselesi daha da artırmış olacak. Yani Zelenskiy'nin gitmesi ya da gitmemesi, yerinde kalması mesela cephede savaşan askerler açısından ne anlam ifade ediyor? Bu çok önemli bir soru. O yüzden bu belirsizlikleri artırmış gibi görünüyor ama zaten bir başka şey de şudur, batılı dünya belli bir süre kullanıp da sonra başarılı olduğu veya olmadığı, istediği amaca ulaştığı veya ulaşamadığı veya giderek ayağına dolanmaya başladığı herkesi tasfiye etmiştir. Yani batının ipiyle bu bölgede kuyuya inip de o kuyudan geri çıkana rastlanmadı henüz.”