Türkiye İstatistik Kurumu, 2024 yılına ilişkin doğum istatistiklerini açıkladı.
Şanlıurfa doğumda zirvede
Doğurganlık hızı en yüksek, daha önceki yılda olduğu gibi yine Şanlıurfa'da oldu. Bu ili 2,62 ile Şırnak, 2,32 ile Mardin izledi.
Doğurganlık hızının en düşük olduğu iller: Bartın, Eskişehir, Ankara, İzmir
Toplam doğurganlık hızının en düşük olduğu il ise 1.12'şer çocukla Bartın ve Eskişehir oldu.
Bu illerin ardından 1,15 çocukla Zonguldak ve Ankara, 1,17 ile İzmir geldi. Nüfus yoğunluğu olarak da fazla olan Ankara, Eskişehir ve İzmir'de doğum oranlarının az olması dikkat çekti.
Doğurganlık hızı azalıyor
Toplam doğurganlık hızı 2017'de nüfusun yenilenme seviyesinin altına düşmüştü. O yıl 57 ilin toplam doğurganlık hızı 2,10'un altında iken 2024'te söz konusu il sayısı 71'e çıktı. Bu hızın 1,50'nin altında kaldığı il sayısı 2017'de 4 iken 2024'te 55 oldu. Toplam doğurganlık hızının 3 çocuk ve üzerinde olduğu il sayısı 2017'de 10 iken 2024'te sadece Şanlıurfa kaldı.
Avrupa'da doğurganlık hızında zirvede Bulgaristan
Toplam doğurganlık hızının Avrupa Birliği (AB) üye ülkeleri ortalaması 2023 yılında 1,38 çocuk olarak kayıtlara geçti. AB üyesi 27 ülkenin toplam doğurganlık hızları incelendiğinde, 2023 yılında en yüksek toplam doğurganlık hızına sahip ülke 1,81 çocukla Bulgaristan oldu. En düşük doğurganlık hızına sahip ülke ise 1,06 çocukla Malta olarak kayıtlara geçti.
Türkiye doğurganlık hızında Avrupa'da kaçıncı?
Toplam doğurganlık hızı 2024'te binde 1,48 olan Türkiye, AB üyesi ülkelerle kıyaslandığında 9'uncu sırada yer aldı.
Eğitim seviyesi yükseldikçe doğurganlık hızı düşüyor
Annenin eğitim durumuna göre toplam doğurganlık hızı incelendiğinde, 2024'te en yüksek toplam doğurganlık hızı okuma yazma bilmeyen/okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen anneler için 2,65 çocuk iken en düşük toplam doğurganlık hızı yüksek öğretim mezunu anneler için 1,22 çocuk olarak kaydedildi.
Kentte doğurganlık hızı düşük
Buna göre, 2024'te kır olarak sınıflandırılan yerlerde toplam doğurganlık hızı 1,83 çocuk iken orta yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde 1,58 ve yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde 1,39 çocuk oldu.
Bin nüfus başına düşen canlı doğum sayısını ifade eden kaba doğum hızı, 2001 yılında binde 20,3 iken 2024'te binde 11 oldu. Buna göre, 2001'de bin nüfus başına 20,3, 2024 yılında ise 11 doğum düştü.
En çok hangi yaşta doğum var?
Belli bir yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını ifade eden "yaşa özel doğurganlık hızı", 2001 yılında en yüksek binde 144 ile 20-24 yaş grubunda iken 2024 yılında binde 100 ile 25-29 yaş grubunda görüldü. Bu durum, doğurganlığın kadının daha ileri yaşlarında gerçekleştiğini gösterdi.
Doğum yapan annelerin ortalama yaşı 29.3
Doğumlarını 2001 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı 26,7 iken 2024 yılında 29,3 oldu. İlk doğumunu geçen yıl gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı ise 27,3 olarak belirlendi.
İlk doğumdaki ortalama anne yaşı illere göre incelendiğinde, 2024 yılında ilk doğumda ortalama anne yaşının en yüksek olduğu il 29,4 ile Tunceli olurken bu ili 29 ile Artvin, 28,8 yaşla İstanbul takip etti.
Anne yaşının en düşük olduğu şehir Şanlıurfa
İlk doğumdaki ortalama anne yaşının en düşük olduğu iller ise 24,4'er ile Şanlıurfa ve Muş oldu. Bu illeri 24,5 yaşla Ağrı, 25,2 yaşla Gaziantep izledi.