Amerika Birleşik Devletleri'nden gıda güvenliği konusunda tarihi bir adım geldi. ABD Sağlık Bakanı Robert F. Kennedy Jr., Sağlık ve İnsani Hizmetler Bakanlığı ile Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından alınan yeni kararı kamuoyuyla paylaştı. Buna göre, petrol bazlı tüm sentetik gıda boyaları, ülkenin gıda sisteminden aşamalı olarak kaldırılacak.
Bu gelişme, Biden yönetiminin “Amerika’yı yeniden sağlıklı hale getirme” hedefinin bir parçası olarak dikkat çekiyor.
İlk adım: Kırmızı no 3’e veda
Ocak ayında, FDA 3 numaralı kırmızı boya olarak bilinen ve bazı ilaç ve şekerlemelerde kullanılan maddenin iznini iptal etmişti. Kırmızı No 3, petrol türevi olması ve olası sağlık riskleri nedeniyle uzun süredir tartışma konusuydu.
Dün yapılan açıklamada, FDA ve Sağlık Bakanlığı, şirketlerden 2027-2028 yıllarına kadar bu boyayı kullanmayı bırakmalarını istedi.
Sırada diğer boyalar var
FDA sadece Kırmızı No 3 ile sınırlı kalmayacak. Önümüzdeki aylarda Citrus Red No 2 ve Orange B boyalarının da yasaklanması planlanıyor. Ayrıca, ABD ve Kanada’da en yaygın kullanılan yapay boyalardan biri olan Kırmızı No 40 (Allura Red) da dahil olmak üzere kalan tüm petrol bazlı boyaların 2026 sonuna kadar piyasadan kaldırılması hedefleniyor.
Bilimsel görüş: Toksik etki tartışılıyor
MedStar Health’te toksikolog olarak görev yapan Dr. Kelly Johnson-Arbor, yaptığı açıklamada Kırmızı No 40’ın potansiyel sağlık risklerine dikkat çekti. “Allura Red, ABD’de çok yaygın kullanılıyor. Ancak bazı çalışmalar, çocuklarda hiperaktivite ve alerjik tepkilerle ilişkilendirilmiş durumda,” dedi.
Ne değişecek?
Bu karar, şekerleme, içecek, hazır gıda ve ilaç gibi birçok ürün kategorisini etkileyecek. Üreticiler, artık alternatif doğal boyalar kullanmak zorunda kalacak. Tüketiciler içinse bu, daha doğal ve sağlıklı ürünlerin piyasaya çıkmasının önünü açabilir.
Petrol bazlı gıda boyalarının yasaklandığı veya kısıtlandığı ülkeler
1. Avrupa Birliği (AB)
Kırmızı No 3 (Erythrosine): 1994'ten bu yana çoğu gıdada yasaklanmıştır; yalnızca işlenmiş kirazlarda sınırlı kullanımına izin verilmektedir.
Allura Red AC (Kırmızı No 40): AB genelinde yasaklı değildir, ancak bazı ülkelerde kullanımına sınırlamalar getirilmiştir.
2. Birleşik Krallık
Kırmızı No 3: 1994'ten bu yana gıdalarda yasaktır.
Allura Red AC: Geçmişte yasaklanmıştı, ancak AB düzenlemeleriyle uyumlu hale getirilmiştir.
3. Avustralya ve Yeni Zelanda
Kırmızı No 3: Gıdalarda kullanımı yasaktır.
Allura Red AC: Kullanımı sınırlıdır ve belirli ürünlerde izin verilmektedir.
4. Norveç ve İzlanda
Allura Red AC: Geçmişte yasaklanmıştı; şu anda kullanımı sınırlıdır.
Kırmızı No 40: Norveç ve İzlanda'da gıdalarda kullanımı yasaktır.
5. Kanada
Kırmızı No 3: Kullanımı sınırlıdır; bazı ürünlerde izin verilmektedir.
6. Japonya
Kırmızı No 3: Gıdalarda kullanımı yasaktır.