1- Kaliteli uyku nedir?
Uyku, vücudun hücrelerinin yenilendiği, hafızanın bilgileri arşivlediği, yaraların ve hastalıkların iyileştiği doğal, fizyolojik ve yaşam için gerekli bilinçsiz bir dönemimizdir. Gün içindeki koşturmalarımız, kavga-gürültü, şiddet ve heyecanla geçen bilinçli yaşam, gece uykuda gevşeme ve sakinleşme fırsatı bulur. Yetersiz uyku, yaşamı tehlikeye atar ve kalp hastalıkları, diyabet, obezite, kanser, Alzheimer, demans gibi birçok kronik hastalığın nedenidir. Kaliteli uyku, yaşam kalitemizi artırır ve ömrümüzü uzatır. Mutlu ve uzun yaşam serüvenimizde yaş alıp genç kalmamız için önemli bir yardımcıdır.
Uyku yapısı, 90 dakikalık uyku-uyanıklık döngüleriyle sabaha kadar 4-6 defa tekrar eder. Her bir 90 dakikalık döngü, N1-N2 hafif uyku evresi (5-25 dakika) ile başlar. Hemen ardından N3 derin uyku evresi gelir. Bu dönemde derin solunumlar, yavaşlayan kalp atışları ve vücudun sakinleşmesi gözlemlenir. Yaklaşık 30 dakika süren bu evreden sonra REM uykusu başlar. Bu evrede nefes hızlanır, kalp çarpıntıları artar, gözler hareketlenir, penis ereksiyonu olur, kan basıncı yükselir. Bu dönemde uyandırılan kişi rüyalarını hatırlar, bu yüzden REM uykusu "rüya uykusu" olarak adlandırılır ve 10-20 dakika sürer. 90 dakikalık ilk döngü kısa bir uyanıklıkla sonlanır ve hemen ardından ikinci 90 dakikalık döngü başlar. Bu süreç sabaha kadar devam eder. Bir uyku döngüsünün yüzde 30’u derin uyku, yüzde 60’ı N1-N2 yüzeysel uyku ve yüzde 20-25’i REM uykusu olmalıdır. Kaliteli uyku, yeterli oranda derin uyku elde etmekle mümkündür. Hastalıkların iyileşmesi, yorgunluğun giderilmesi, dinlenme ve mutluluk ancak bu uyku sağlanırsa mümkün olur. Eğer derin uyku azalırsa yorgun ve mutsuz oluruz. İstersek 10 saat uyuyalım, eğer bu uyku aşamaları eksikse yine yorgun ve mutsuz uyanırız. Bu durumda uyku kalitesi bozulmuş demektir.