Fırat Üniversitesi Teknoloji Fakültesi’nde 6 öğretim üyesi ve 6 öğrenciden oluşan ekip, Türkiye’de bir ilk olan beyin okuma sistemini geliştirdi. Felçli ve ağır hastalar için umut ışığı olacak bu cihaz, beyin sinyallerini yapay zeka yardımıyla yorumlayarak, düşüncelerin tercüme edilmesini sağlıyor.
Felçli hastalar için umut verici
Adli Bilişim Uzmanı Doç. Dr. Türker Tuncer liderliğindeki ekip, geliştirdikleri beyin okuma cihazını test ederek yüzde 90’ın üzerinde bir başarı oranına ulaştı. Konuşamayan veya hareket edemeyen kişilerin beyin sinyallerini yapay zeka aracılığıyla analiz eden cihaz, düşünceleri anlaşılabilir cümlelere dönüştürüyor. Ekip, bu sistemin sağlık alanında felçli hastalar ve öğrenme zorluğu çeken bireyler için kullanılabileceğini belirtti.
Birden fazla alanda kullanım mümkün
Doç. Dr. Türker Tuncer, geliştirdikleri sistemi tanıtarak şu bilgileri verdi:
“Beyin sinyallerini okuyarak insanların düşündüklerini anlamaya yönelik bir yöntem üzerinde çalışıyoruz. Bu kapsamda TÜBİTAK destekli üç farklı proje yürüttük. İlk projemiz, insanların düşündüğü cümleleri tahmin etmek üzerineydi. Kahramanmaraş depremleri sonrasında, stresin beyin tabanlı analizine yönelik bir başka projeyi hayata geçirdik. Ayrıca, dil tespiti için beyin tabanlı bir model geliştirdik. Bu sistem, sağlık sektöründen savunma sanayisine kadar birçok alanda kullanılabilir. Örneğin, milli savunma araçlarımızın operatörlerinin stres durumunu ve sağlık bilgilerini anlık olarak takip edebilecek bir sistem tasarlamayı planlıyoruz.”
Tuncer, “20 cümle kalıbıyla yaptığımız testlerde, katılımcıların beyin sinyallerini kaydedip geliştirdiğimiz yapay zeka algoritmasıyla yorumladık ve yüzde 90’ın üzerinde bir başarı elde ettik. Bu çalışmayı 2023’te SCI kapsamındaki bir dergide yayımladık. Fonksiyonel MR cihazı gibi pahalı sistemler yerine daha erişilebilir cihazlarla bu başarıya ulaştık.” dedi.
Disleksi ve öğrenme zorluklarına çözüm de olabilir
Ekip, beyin sinyallerini haritalayarak öğrenme zorluğu yaşayan bireylerin tespitine yönelik bir model üzerinde çalışıyor. Ayrıca disleksi hastaları ve stres yaşayan bireylerin beyin aktivitelerinin analiz edilmesi hedefleniyor. Tuncer, “Hedefimiz, düşünceyi daha geniş bir kapsamda analiz edebilecek sistemler geliştirmek ve topluma katkı sağlamak.” ifadelerini kullandı.