Uzmanı aşı tedarikinde yaşanan sorunları anlatıyor; ‘Bu durum aşı karşıtlarına yeni bir argüman vermiş oluyor’

Geçtiğimiz aylarda, Birlik ve Dayanışma Sendikası, aşı tedarikleri ile ilgili 20 ilde aile sağlığı merkezlerinde anket çalışması yapmış, ankette yer alan verilere göre ASM çalışanlarının yüzde 78.3’ü aşı tedariği ile ilgili sorun yaşadıklarını belirtmişti. Tedarik sorunu nedeniyle aşı ertelemek zorunda kalanların oranı ise yüzde 72.5’ti. Yine aynı dönem Sağlık Bakanlığı, Türkiye genelindeki aile hekimliklerine bir yazı göndermiş, aşı stoklarında yaşanan sıkıntılara dikkat çekerek, Hepatit B aşısı başta olmak üzere bazı aşılarda kısıtlamalar yaşanabileceğini belirtmişti. Peki aşı yetersizliğinin temel nedeni ne? Aşı tedarikinde yaşanan sorunlar neler? Aile Sağlığı Merkezlerinde aşı eksikliği yaşanmasının çocuk sağlığı üzerindeki uzun vadeli etkileri nedir? Aşı karşıtlığının artmasına neden olur mu? Birinci Basamak Sağlık Çalışanları Birlik ve Dayanışma Sendikası Genel Başkanı Derya Mengücük Sputnik’e özel anlattı.

‘Aşı yetersizliği konusunda bizlere açıklanmış bir neden yok’

Birinci Basamak Sağlık Çalışanları Birlik ve Dayanışma Sendikası Genel Başkanı Derya Mengücük, birkaç aydır Hepatit B, Hepatit A ve tetanoz olmak üzere aşı tedarikinde sorunlar olduğunu belirtirken bu sorunun temel nedenlerini şöyle sıraladı:

“Birkaç aydır, Hepatit B, Hepatit A, üçlü karma ve tetanoz aşılarında sıkıntılı bir dönem yaşıyoruz. Halen özellikle Tetanoz aşısı için yaşanan Aşı yetersizliğinin nedeni konusunda bizlere açıklanmış bir neden yok. Aslında Bağışıklama hizmetlerinin birincil uygulayıcıları olarak bizlere bu nedenler ve sorunun ne zaman giderileceği ile ilgili bilgi verilmelidir. Böylece bizler de sorumlu olduğumuz kayıtlı kişilere daha doğru ve net açıklayabiliriz.Aşı tedarik ve lojistiği aşamalarını düşündüğümüzde herhangi bir basamağında sorun yaşanmış olabilir. Satın alma, ihtiyacın belirlenmesi ve planlama, stok yönetimi, depolama, zayii, dağıtım gibi aşamaların birinde sorun yaşanmış olabilir. Temel nedeni bilmiyoruz.”

‘Zamanında ve tam yapılmayan aşılama da tam koruma sağlamaz’

Mengücük, zamanında ve tam yapılmayan aşılamanın tam koruma sağlayamacağının altını çizerken Aile Sağlığı Merkezlerinde aşı eksikliği yaşanmasının çocuk sağlığı üzerindeki uzun vadeli etkilerini şu sözlerle aktardı:

“Şimdiye kadar kısmen ertelenerek de olsa tüm aşıları zamanında yapmaya çalışılıyor ve eksik aşılı bebek, çocuk, gebe olmamasına dikkat ediliyor. Aşılar kısıtlı gelmesine rağmen İlçe Sağlık Müdürlüğü tarafından ihtiyacın aciliyetine göre bir yerden alınıp diğer birimlere veriliyor. Bu da tabi gereksiz zaman ve iş kaybına neden oluyor. Az da olsa kişilerin kendilerinin ücretle temin etmesiyle de aşılama eksik kalmıyor. Aşı yetersizliği ve bu nedenle yapılan erteleme ya da randevu verilmiş ama aşı olmadığı için daha sonraki bir tarihe çağrı yapılacağı söylenen durumlarda aile ve kişilerle aramızda güven ilişkisi bozulabiliyor ve endişe yaratabiliyor. Bu yetersizliğin uzun sürmesi veya daha da artması, özellikle nüfus hareketliliği olan bölgelerde eksik aşılamalara neden olabilir. Zamanında ve tam yapılmayan aşılama da tam koruma sağlamaz. Bu da ne yazık ki aşı ile korunulabilen bulaşıcı hastalıklara fırsat verebilir. Biz, bu aşamaya gelmeden sorunun giderilmesini ve Sağlık Bakanlığının tedarik- lojistik sorunları ve ne zaman giderileceği konusunda daha şeffaf olmasını bekliyoruz.”

‘Aşı karşıtlığı bir çeşit moda, ne yazık ki artıyor’

Birinci Basamak Sağlık Çalışanları Birlik ve Dayanışma Sendikası Genel Başkanı Derya Mengücük, aşı tedarikinde yaşanan aksamaların aşı karşıtlarına yeni bir argüman verdiğini kaydetti:

“Bu durum aşı karşıtlarına yeni ve başka bir argüman vermiş oluyor. Özellikle aşılamanın önemi ve gerekliliği konusunda yoğun çabayla ikna edilmiş ailelerin, aşının temin edilememesi ile kolayca vazgeçmesi mümkün olabilir. Aşı karşıtlığı bir çeşit moda halinde ne yazık ki artıyor. Aşı yaptırmamalarına rağmen çocuklarının hastalanmadığı iddiasını ise tamamen şimdiye kadar en üst düzeyde ve başarılı şekilde yapılmış olan tüm aşıları tamamlanmış bebek ve çocuklara, toplumsal bağışıklığa borçlular. Aşı karşıtlığının ve aşısız çocukların artması ile böyle kalmayacak. Ne yazık ki korunabileceği halde aşısız çocuklarda bu hastalıklardan ölüm veya sekeller olacak. Bu korkunç durumlar henüz aşıların var olmadığı zamanlarda yaşandı. Elimizde böylesine güçlü bir koruma aracı varken bunların yaşanabilme olasılığı bizleri çok ürkütüyor ve üzüyor. Ailelerin, çeşitli yanlış bilgi ve teşvikler nedeniyle aşı karşıtlığını sahiplenmesi ve savunmasıyla çok büyük risk aldıklarını, vicdani sorumluluklarını bilmeleri gerekiyor.”

‘Satın alma süreçleri ve dışa bağımlılık aşı tedariğinde sorunlara neden olabilir’

Dr. Mengücük, “Ülkemizde birçok aşı üretilmiş olmasına rağmen şu an aşıların büyük çoğunluğunun ithal ediliyor.” diyerek konunun ciddiyetine parmak basarken tedarik zinciri yönetimi açısından sağlık bakanlığının atması gereken adımları sıraladı:

“Tedarik kısmında nüfusumuzun yaş dağılımı, doğum oranı, bebek-çocuk sayısı, zayii oranı, gibi parametrelerle beklenen ve beklenmeyen tahmini ihtiyaç hesaplanabilir durumda. Bu bilgi ve deneyimin yeterli düzeyde olması gerektiğini ve dolayısıyla Sağlık Bakanlığının bu aşamada bir eksikliği olmadığını tahmin ediyoruz. Ayrıca hem merkez hem de illerde yeterli soğuk hava depoları bulunduğunu ve yeterli nakil ve dağıtım araçlarının olduğunu ve soğuk zincir koşullarına çok dikkat edildiğini biliyoruz. Zira bizlerdeki her aşı dolabı merkezi düzeyde hem stok hem ısı takibine dahil durumda. Ülkemizde zamanında birçok aşı üretilmiş olmasına rağmen şu an aşıların büyük çoğunluğu ithal ediliyor. Satın alma süreçleri ve dışa bağımlılık aşı tedariğinde sorunlara neden olabilir. Bu aşıların bir kısmı daha önce ülkemizde üretilebiliyor ve hatta ihraç ediliyordu. Ülkemizde Aşıların üretimi teşvik edilmeli, çağdaş, teknolojik ve bilimsel tesisler sağlanmalıdır.”

GÖRÜŞ

Aşı karşıtlığı da bulaşıcı hastalıklar da artıyor: 'Aşı olanlar da risk altında'

6 Eylül, 16:15