Pakistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mümtaz Zehra Beluç, başkent İslamabad'da gerçekleşen haftalık basın toplantısında, İndus Sular Anlaşması hakkında konuştu.
1960 yılında Dünya Bankası garantörlüğünde, Pakistan ve Hindistan arasında imzalanan 64 yıllık İndus Sular Anlaşması (IWT) yıllardır iki ülkenin çıkarına hizmet eden önemli bir anlaşma olarak görülüyor.
Hindistan'ın 30 Ağustos tarihinde İslamabad yönetimine anlaşmanın tekrar gözden geçirilmesi talebinde bulunmasının ardından Pakistan'ın Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:
Bunun, su paylaşımına ilişkin ikili anlaşmaların altın standardı olduğuna inanıyoruz. Pakistan, anlaşmanın uygulanmasını tam olarak taahhüt ediyor. Hindistan'ın da anlaşmaya bağlı kalmasını bekliyoruz.
Beluç, iki ülkenin de, çevrelerini korumak, ekolojik dengeyi sağlamak ve çevre üzerindeki olumsuz adımlardan kaçınmak konusunda ortak bir sorumluluk taşıdığına inandığını belirtti. Anlaşmayla ilgili tüm sorunların bu çerçeve altında tartışılabileceğinin altını çizdi.
Hindistan anlaşmanın gözden geçirilmesini istedi
Hindistan, İndus Suları Anlaşması kapsamında Pakistan'ın kendilerinden daha fazla suyu kontrol ettiğini düşündükleri için anlaşmanın tekrardan gözden geçirilmesini talep ettiklerini belirtiyor.
Pakistan, Hindistan'ın batı nehirleri üzerinde baraj inşa ederek anlaşmayı ihlal ettiğini belirtiyor. Hindistan'ın ayrıca Tibet'ten gelen ve Hindistan'ın sulama ihtiyacının üçte birini karşılayan Brahmaputra Nehri'nde baraj inşası ve nehrin yönünün değiştirilmesi konusunda da Çin ile su anlaşmazlığı yaşadığı bildirildi.
Hindistan'ın, anlaşma yeniden müzakere edilene kadar İndus Komisyonu (PIC) toplantısının yapılmayacağını, Ocak 2023'ten bu yana anlaşmayı revize etmek için yapılacak görüşmeleri başlatmak adına Pakistan'a gönderilen dört mektuptan 'tatmin edici bir yanıt alamadığını' bildirildi.
İndus Su anlaşması
İki ülke arasında 'tarafsız bir uzman atanması' konusunda anlaşma yapıldıktan sonra, 1960 yılında Dünya Bankası gözetiminde İndus Su Anlaşması imzalanmıştı. Pakistan'ın, 2016 yılında Tahkim Mahkemesi talebini Dünya Bankası, tarafsız bir uzaman ve mahkemenin bir arada olmasının 'çelişkili sonuçlara yol açabileceğine karar verdi.
2022'de tahkim mahkemesine hem bir uzman hem de bir başkan atanmasını kolaylaştırılınca Hindistan Lahey'deki tahkim mahkemesindeki yargılamalara katılmayı reddetti.
Pakistan, anlaşmanın şartları dahilinde çalıştığını savunurken, Hindistan antlaşmanın bu tür paralel uyuşmazlıklara izin vermediğini söyledi. Yapılan anlaşma uyarınca, Beas, Ravi ve Sutlej veya 'doğu nehirleri'nden gelen su Hindistan'a; üç batı nehirdeki, Chenab, Indus ve Jhelum, suyun ise Pakistan'a tahsis edildi.
Anlaşmanın, Hindistan'ın batı nehirlerini sınırlı sulama amaçları ve diğer 'tüketim dışı' kullanımların yanı sıra elektrik üretimi için kullanmasına izin veriyor.
Hindistan'a verilen nehirler İndus'u daha çok beslediği için Pakistan'a bu nehirler üzerinde haklar tanınmıştı. İnşa edilen barajlar nedeniyle Pakistan'da su kıtlığı veya su baskını risklerinin arttığı ve Pakistan ekonomisinin yüzde 20'sinin İndus Nehri çevresindeki faaliyetlere bağlı olduğu belirtiliyor.