Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) tarafından belirlenen tarihlerde yüksek öğrenim kurumlarına kayıt işlemlerinin gerçekleştirilmesinin ardından öğrenciler kalacak yer arayışı içerisine girdi. Kiralık evlerden özel yurtlardan pansiyonlara seçenekler olsa da; pek çok ailenin önceliği Kredi Yurtlar Kurumu'na (KYK) bağlı yurtlar oldu. Bu yıl KYK yurt ücretlerine yüzde 50'lik zam yapıldı. Geçen dönem en düşük oda ücreti olan 345 TL'den 517,50 TL'ye, en yüksek oda ücreti ise 570 TL'den 855 TL'ye yükseldi.
'Barınamıyoruz' diyen öğrenciler ne istiyor?
Hem kiralık konut hem de yurt ücretlerindeki hızlı artış, ‘Barınamıyoruz’ diyen öğrencilerin tepkisini çekiyor. Öğrenciler, fiyatların düşürülmesini ve yurt koşullarının iyileştirilmesini istiyor.
Kredi ve Yurtlar Kurumu’na bağlı yurtlarda kalmaya hak kazanamayan üniversite öğrencileri, konut kiralarındaki artış ve talebe yetişecek kadar evin bulunmaması nedeni ile yüzünden eğitimini yarıda bırakma ihtimaliyle yüz yüze gelmişti. Tüm bu koşulları protesto eden öğrenciler Barınamıyoruz Hareketi’ni kurmuş, ilk nöbetini ise 19 Eylül 2021 tarihinde İstanbul’daki Kadıköy Yoğurtçu Parkı’nda başlatmışlardı. Barınamıyoruz Hareketi öğrencileri Sputnik' e konuştu.
'Burslara da derhal zam yapılmalı'
Barınamıyoruz Hareketi öğrencileri KYK yurtlarına yapılan zamları eleştirirken KYK burslarına da zam yapılmasını talep ediyor:
"Yurt ücretlerine zam geldi, burslara hala zam yapılmadı öncelikle burslara derhal zam yapılmasını talep ediyoruz. Yurt ücretleri her sene bursumuzun yarısı bandında oluyor, yani devletten aldığımız niteliksiz bursun yarısını yine devlete onun yurdunda kaldığımız için geri ödüyoruz. Bin tl ile de geçinmek maalesef mümkün olmuyor. KYK yurdunda kalamayan milyonlarca öğrenci var onlar için durum pek tabii çok daha vahim."
'Yurt çıkan az sayıda öğrenci adına barınma denilemeyecek şartlara mahkum'
Sputnik'e konuşan 'Barınamıyoruz Hareketi' öğrencileri yurt sayılarının yetersizliğinden şikayet ederken, yurda hak kazanan öğrencilerin bir kısmının ciddi sorunlarla karşılaştığına vurgu yapıyor:
"Kıllı, böcekli, taşlı yemeklerle, bazılarının adını bilemediğimiz odada gezen kocaman böceklerle, 6-8 kişilik odalarla, bir çalışma masasına 2 sandalye konulan çalışma alanları ile su sorunuyla, asansör arızalarıyla sayamayacağımız adına barınma diyemeyeceğimiz şartlarda yaşamaya mahkum durumdalar. Bu şartların iyileştirilmesi zor değil yapılabilir bakanlıkların bunları karşılayacak bütçeleri var, yurtların kapasitesini arttırmak çözüm değil yalnız bir istatistik manipülasyonu, 2 kişilik odaların 4 kişiliğe çıkarılması öğrenci gençliğin barınma sorununu çözmüyor, çözüm yurt inşa etmekte, çözüm olan bütçeyi buna ayırmakta üzerine düşünülürse yüzlerce çözümü var bu sorunun. boş TOKİ'lerin, otellerin yurda çevrilmesi, inşaat şirketlerinin vergi borçlarının silinmesi yerine o parayla yurt inşa edilmesi gibi gibi."
Ekonomik kriz öğrencileri de vurdu: 'Ekonomi hayatta kalmamızı imkansızlaştıran bir noktaya gidiyor'
Öğrenciler mevcut ekonomik durumun onları da etkilediğini söyleyerek durumu şu şekilde aktarıyor:
"Ekonomi her geçen gün asgari ücretle geçinen halk için dolayısıyla biz işçi çocuğu öğrenciler için hayatta kalmamızı imkansızlaştıran bir noktaya gidiyor. Asgari ücretle bir kirayı dahi ödemek mümkün değilken öğrencilerden asgari ücretin 10'da 1'ine tekabül eden burs ücreti ile geçinmeleri bekleniyor. Yarı zamanlı veya okulu gözden çıkararak tam zamanlı çalışmak zorunda kaldığımız, şanslıysak ailemizin bir birikimi varsa o birikimi tüketerek yaşadığımız bir öğrencilik hayatımız var."
'Hızlıca gözden çıkardıkları öğrenci kesimi artık görmeleri gerekiyor'
Barınamıyoruz Hareketi Öğrencileri 'aşamadığımız sorunları devlet kolaylıkla imkanlarıyla çözebilir' diyerek yetkililere "Hızlıca gözden çıkardıkları öğrenci kesimi artık görmeleri gerekiyor. Okumak zorunda olduğumuz için zorunda kaldığımız barınma alanlarında artık barınamıyoruz. Bizim için bitmek tükenmek bilmeyen, aşamadığımız sorunları devlet kolaylıkla imkanlarıyla çözebilir, bu imkanları derlediğimiz bu imkanlarla neler yapılabileceğini anlattığımız raporlarımızı önceki sene ilgili kurumlara da iletmiştik. Ama bir adım atılmıyor. Hak verilmez alınır demişler, doğru. Hakkımız olanı almak için mücadele örmeye niyetlenmek gerekiyor, biz de Barınamıyoruz Hareketi olarak bu niyetle seneye başlıyor olacağız" sözleriyle sesleniyor.
Özel yurtlarda ek kişilik oda aylık 30 binleri buluyor, 5 kişilik odanın dönemi yaklaşık 200 bin
Öğrenciler, KYK yurtlarında yer bulamamaktan veya pek çok KYK yurdundaki şartlardan şikayetçi olsa da; özel yurt fiyatları erişilebilir olmaktan çıkmış durumda. Sputnik muhabiri Başak Koçak, öğrenci velisi gibi arayarak çeşitli şehirlerdeki özel yurt fiyatlarını araştırdı. Buna göre; Ankara Çankaya'da Sputnik'in ulaştığı bir özel yurt, iki kişilik oda ücretinin aylık ücreti 23 bin lira, üç kişilik odasının da 19 bin lira olduğunu söyledi. Bu ücretin içerisinde yalnızca kahvaltı bulunuyor.
İzmir'de ise durum pek farklı görünmüyor. Sputnik'in ulaştığı özel yurt her odanın kendisine ait mutfak ve banyosu olduğu belirtirken 10 aylık tek kişilik odanın 300 bin lira iki kişilik odanın 180 bin lira üç kişilik odanın 160 bin lira, dört kişilik odanın da 140 bin lira olduğunu aktarıyor.
Sabah kahvaltısı vurgusu dikkat çekiyor
İstanbul Şişli'de bulunan özel yurt ise 10 aylık üç kişilik odanın fiyatının 200 bin lira, dört kişilik odanın fiyatının ise 185 bin lira olduğunu aktardı. Beşiktaş'ta bulunan bir diğer özel yurt ise üç kişilik odasının 178 bin 500 lira, dört kişilik odasının 158 bin 250 lira, beş kişilik banyolu odasının 183 bin lira olduğunu söyleyerek sabah kahvaltısının bulunduğunu ve öğrencilerin yemeklerini yapabileceği mutfağı olduğunu da aktardı.
Trabzon'da yer alan özel yurtta ise tek kişilik odanın fiyatı 12 bin lira, çift kişilik odanın 8 bin, dört kişilik odanın fiyatı ise 6 bin 800 olarak belirtildi. Bu fiyata sabah ve akşam yemeğinin de dahil olduğunun altı çizildi.
KYK yurt ücreti ne kadar?
KYK yurtlarında ise 6 tip fiyatlandırma söz konusu. Buna göre yapılan yüzde 50 zam sonrasında fiyatlar şu şekilde:
Tip 1: 345 TL'den 517.50 TL
Tip 2 ve 3: 405 TL'den 607.50 TL
Tip 4: 480 TL'den 720 TL'ye
Tip 5: 510 TL'den 765 TL
Tip 6: 570 TL'den 855 TL
KYK yurt tipleri ve özellikleri nelerdir?
KYK yurtları, barınma koşulları ve oda özelliklerine göre 6 tipte sınıflandırılıyor:
1. ve 2. Tip Yurtlar: Temel barınma, yemek ve güvenlik ihtiyaçlarını karşılayan yurtlar.
3. Tip Yurtlar: Orta dereceli yurtlar olup, oda büyüklüğüne göre 2-4 kişilik konaklama imkânı sunar. Odalarda çalışma masası, buzdolabı ve bazı yurtlarda kitaplık bulunur. Banyo ve tuvalet ortak kullanım alanı.
4. Tip Yurtlar: Orta dereceli yurtlardır. Oda büyüklüğüne göre 2-4 kişilik konaklama imkânı sunar. Odalarda çalışma masası, buzdolabı ve kitaplık bulunabilir.
5. Tip Yurtlar: İkinci en iyi yurt kategorisindedir ve buna bağlı olarak ikinci en yüksek ücret ve depozito ücretine sahip.
6. Tip Yurtlar: En lüks KYK yurtlarıdır ve öğrencilerin tüm ihtiyaçlarını karşılayacak donanıma sahip.
KYK yurtlarının sayısı ve kapasitesinde son değişiklikler neler?
MEB Örgün Eğitim İstatistikleri 2023 raporuna göre, 2019-2020 döneminde 793 KYK yurdunda 703 bin öğrenci kapasitesi bulunurken, 2022-2023 döneminde 785 KYK yurdunda 876 bin öğrenci kapasitesi bulunuyordu. Bu doğrultuda yurt sayısı azalmışken toplam öğrenci kapasitesi arttığı görülüyor. KYK yurt sayısı azalmış olmasına rağmen, toplam öğrenci kapasitesi 173 bin artmıştı.
2021-2022 döneminde 759 bin olan kapasite, 2022-2023 yılında toplam sayıya 9 yeni yurt eklenmesine rağmen, 117 bin öğrenci artışı ile 876 bin oldu.
Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın aktardığı veriye göre 850 yurt binasında ise 962 bin öğrenci kapasitesi bulunuyor. Yani 65 yeni yurt KYK’ya eklenirken kapasitenin kapasitesinin 86 bin artırıldığı görülüyor.
Öğrenciler yurt kayıtlarının silinmesiyle karşı karşıya
KYK, yurtlarına kayıtlı öğrencilerden depozito ödemelerini 15 Eylül’e kadar yapmalarını istedi. Depozito ödemesini bu tarihe kadar gerçekleştirmeyen öğrencilerin yurt kayıtları iptal edilecek.