Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Russia Today (RT) televizyonuna demecinde, İran'ın kategorik olarak herhangi bir büyük ölçekli çatışmaya çekilmek veya provokasyonlara yenik düşmek istemediğini söyledi.
Lavrov, “İran kategorik olarak provokasyonlara yenik düşmek, herhangi bir büyük çaplı çatışmanın içine çekilmek istemiyor. İran’ı kışkırtmaya çalışıyorlar. Hamas'ın siyasi lideri İsmail Haniye'nin Tahran'da yeni cumhurbaşkanının göreve başlama töreni sırasında öldürülmesi elbette bir provokasyondur. O zaman İran tepki göstermedi ancak toprak bütünlüğü ve egemenliğinin ihlal edilmesi nedeniyle bu hakkını saklı tuttuğunu belirtti” dedi.
Şu anda İran ile İsrail arasında komşu ülkelerin de katılımıyla büyük bir savaş isteyen tek tarafın İsrail olduğunu, bu ülkenin hükümetinin Hamas, Hizbullah ve Suriye ve Irak'taki İran yanlısı gruplarla olan tüm sorunlara tek seferde son vermek için durumdan faydalanmak istediği gerçeğini özellikle gizlemediğini vurgulayan Lavrov, şunları ifade etti:
“Bu, Batı'nın, BM Şartı'na uymanın, çeşitli devletlerin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı duymanın gerekli olduğuna dair tüm ‘mantralarına’rağmen ikiyüzlülük ve çifte standart gösterdiği bir başka örnektir. Egemenliğe saygı duyuyorsanız, Filistin devleti, BM Güvenlik Konseyi kararıyla, kararda yazılı sınırlar dahilinde, kendi toprak bütünlüğü temelinde kurulmalı ve egemenliğe sahip olmalıdır. Şu anda Filistinlilere bir tür ‘ersatz’, sınırın dış çevresi boyunca İsrail tarafından kontrol edilen kapalı yerleşim bölgelerine benzer ‘bir şey’ dayatmaya çalışıyorlar. Bunun iyi bir şeye yol açmayacağından eminim.”
Rusya, İran, Türkiye ve Suriye yakın zamanda bir araya gelecek
Lavrov, Ankara ile Şam arasındaki ilişkileri normalleştirmeye yönelik Rusya-İran-Türkiye-Suriye formatında bir toplantının yakın zamanda gerçekleşeceğini belirtti.
Tarafların 2023’te savunma bakanlıkları, dışişleri bakanlıkları ve istihbarat servislerinin katılımıyla bir toplantı gerçekleştirerek Suriye ile Türkiye arasındaki ilişkilerin normalleşmesine katkı sunacak koşulları müzakere ettiklerini anımsatan Lavrov, şöyle devam etti:
“Şu anda bir sonraki toplantıya hazırlığın uygunluğundan yola çıkıyoruz. Yakın zamanda bunun gerçekleşeceğine inanıyorum. Şam ve Ankara'daki ortaklarımızın ilişkilerini normalleştirmesiyle ilgileniyoruz.”
Lavrov, 2010-2011 öncesinde, yani Arap Baharı'nın başlamasından önce, Suriye ve Türkiye liderleri arasındaki sıcak kişisel ilişkilerin olumlu bir rol oynayabileceğini de sözlerine ekledi.
Rusya, Iraklıların ülkedeki parçalanmayı aşmasına yardım ediyor
Lavrov, Moskova'nın Iraklıların ülkedeki parçalanma sorununu çözmelerine yardım ettiğini ve bu konuda başarılı olduklarını söyledi.
Lavrov, Rus diplomatların Irak’ın farklı bölgelerini ziyaret ederek bu ülkede siyasi istikrarın güçlenmesine yardımcı olacak etkinlikler düzenlediğini belirterek, şunları vurguladı:
“Iraklılar, Erbil’deözerk Kürt bölgesiyle ilişkilerini güçlendirmek de dahil olmak üzere,parçalanmayı aşmayı başarıyorlar. Bu sürece katkıda bulunuyoruz. Hem Bağdat'la hem de Erbil'le çalışıyoruz. Birkaç yıl önce her iki başkenti de ziyaret etmiştim.”
Rusya ve İsrail Gazze Şeridi'ndeki durumla ilgili temas halinde
Lavrov, Rusya ve İsrail'in savunma bakanlıkları, dışişleri bakanlıkları ve güvenlik konseylerinin Gazze Şeridi'ndeki durumla ilgili temas halinde olduklarını söyledi.
Gazze'deki Hamas hareketini yok etmeye yönelik girişimlerin kesinlikle beyhude birçaba olduğunu, bu hareketin Filistin halkının bir parçası olduğunu ve onunla müzakere etmek gerektiğini belirten Lavrov, sözlerini şu ifadelerle sürdürdü:
“İsrailli meslektaşlarımızla iki ülkenin dışişleri bakanlıkları, savunma bakanlıkları ve güvenlik konseyleri aracılığıyla temas halindeyiz. Başka alternatifleri dikkate almadan her şeyi güç yoluyla çözmenin çıkmazlığı fikrini aktarmaya çalışıyoruz.”
Lavrov ayrıca, Gazze Şeridi ve Filistin topraklarındaki kriz nedeniyle Lübnan'ın şu anda bir sınavla karşı karşıya olduğunu, Hizbullah'ın Filistin halkıyla dayanışma içinde İsrail'e taciz edici saldırılar düzenlediğini, ancak tüm bunların küçük ölçeklerde vuku bulduğunu kaydetti.
'ABD, Suriye'deki Kürt birlikleri kendi oyununda kullandı'
Lavrov, ABD'nin Suriye'deki Kürt birlikleri kendi oyunlarında kullandığını belirtti.
Lavrov, "Amerikalılar, kendi oyunlarında Kürtleri kullanıyor ve onlarla oynuyor. Kürtler, geleceğinin birleşik Suriye'de olduğunu anlamalı. Amerikalıların onlara yardım edeceğini ummamaları, Suriye hükümetiyle anlaşmaya varmaları, ulusal azınlık olarak hakları konusunda anlaşmaları gerekiyor" dedi.
Bu konularda diyalog olduğunu ve Moskova'nın bu diyaloğu desteklediğini anlatan Lavrov, "Daha sonra Amerikalılar, Kürtleri, hükümetle etkileşim kurmak yerine gerginliği artırmanın daha iyi olduğuna ikna etti. Kürt meslektaşlarımızla temaslarımızda, onlara kendi halkına, ulusal diyaloğa değil, ABD'nin vaatlerine güvenmeye karar veren Afgan yönetiminin başına gelenleri hatırlatıyoruz. Amerikalılar, bir gecede onları tek başına bıraktı. Kürt ortaklarımızın, Suriye'ye yakın olan bu ülkenin tarihi deneyimini dikkate alacaklarını, Şam ile birleşik Suriye devletinde yaşama şartları konusunda ulusal diyaloğu kurma ve anlaşma yoluna gireceklerini umuyorum" ifadelerini kullandı.
'ABD'nin askeri varlığı Suriye'deki durumu doğrudan etkiliyor'
Amerikan askeri birliklerinin Suriye'deki varlığının etkilerine değinen Lavrov, "Bu, Suriye'deki durumu doğrudan etkiliyor. Bu, Fırat'ın doğusunda oluşan durumun nedeni" ifadelerini kullandı.
ABD'nin Tanf yerleşim biriminin civarında 55 kilometre çapında bölge oluşturduğunu anımsatan Lavrov, Amerikalıların bu bölgede terörle mücadele alanında sorunları çözmediklerini, 'sözde devlet' kurmaya çalıştıklarını söyledi.
Lavrov, "Bu bölgede petrol ve doğalgaz yatakları, verimli tarım arazileri bulunuyor. Burası acımasızca sömürülüyor. Amerikalılar ve uşakları, petrol, doğalgaz ve tahılı buradan çıkarıyor ve satıyor. Bu paralar Suriye'nin bütçesine gitmiyor, ayrılıkçılığı ve sözde devletin kurulmasını teşvik etmek için kullanılıyor" diye ekledi.
ABD'nin Tanf yerleşim biriminin civarında 55 kilometre çapında bölge oluşturduğunu anımsatan Lavrov, Amerikalıların bu bölgede terörle mücadele alanında sorunları çözmediklerini, 'sözde devlet' kurmaya çalıştıklarını söyledi.
Lavrov, "Bu bölgede petrol ve doğalgaz yatakları, verimli tarım arazileri bulunuyor. Burası acımasızca sömürülüyor. Amerikalılar ve uşakları, petrol, doğalgaz ve tahılı buradan çıkarıyor ve satıyor. Bu paralar Suriye'nin bütçesine gitmiyor, ayrılıkçılığı ve sözde devletin kurulmasını teşvik etmek için kullanılıyor" diye ekledi.
'Şam ile Ankara'nın ilişkilerini iyileştirmesinden yanayız'
Türkiye faktörünün de Suriye'nin toprak bütünlüğüyle ilgili unsurlardan biri olduğunu söyleyen Lavrovi zira İdlib Gerilimi Azaltma Bölgesi'nin Türk askerlerin kontrolü altında olduğunu kaydetti.
Türkiye'nin, Suriye'nin toprak bütünlüğüne ve terör sorunu çözülene kadar bu topraklarda geçici olarak kalacağına vurgu yaptığına işaret eden Lavrov, "Ancak şimdilik Şam, Türkiye'nin İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'nde çalışmaları sürdürmesi ve Suriye sınırında kendilerine sorun çıkarmaya çalışan aşırılıkçı Kürtlere karşı operasyonlar düzenlemesi nedeniyle Ankara ile ilişkileri iyileştirme konusunda oldukça temkinli davranıyor" diye konuştu.
Türkiye'nin, Suriye'nin toprak bütünlüğüne ve terör sorunu çözülene kadar bu topraklarda geçici olarak kalacağına vurgu yaptığına işaret eden Lavrov, "Ancak şimdilik Şam, Türkiye'nin İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'nde çalışmaları sürdürmesi ve Suriye sınırında kendilerine sorun çıkarmaya çalışan aşırılıkçı Kürtlere karşı operasyonlar düzenlemesi nedeniyle Ankara ile ilişkileri iyileştirme konusunda oldukça temkinli davranıyor" diye konuştu.
'Yakında dörtlü toplantı yapmayı planlıyoruz'
Geçen yıl Suriye, Türkiye, Rusya ve İran temsilcilerinin, Ankara ve Şam arasındaki ilişkilerin iyileştirilmesine ilişkin toplantılar yaptığını anımsatan Lavrov, bu toplantılarda anlaşmaya varılamadığını anlattı.
Yakında benzer toplantının yapılacağı bilgisini paylaşan Lavrov, "Şam ve Ankara'daki ortaklarımızın ilişkilerini iyileştirmesinden yanayız. Üstelik Türkiye ve Suriye liderlerinin 2010-2011 yılına kadar, Arap Baharı başlamadan önce sıcak kişisel ilişkileri vardı. Bunun da olumlu bir rol oynayacağını düşünüyorum" değerlendirmesinde bulundu.
Yakında benzer toplantının yapılacağı bilgisini paylaşan Lavrov, "Şam ve Ankara'daki ortaklarımızın ilişkilerini iyileştirmesinden yanayız. Üstelik Türkiye ve Suriye liderlerinin 2010-2011 yılına kadar, Arap Baharı başlamadan önce sıcak kişisel ilişkileri vardı. Bunun da olumlu bir rol oynayacağını düşünüyorum" değerlendirmesinde bulundu.