Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin liderleri, Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinin ardından AB'yi gelecek 5 yıl yönetecek isimleri belirlemek için gayriresmi zirvede bir araya geldi.
27 ülkenin liderlerinin katıldığı gayrı resmi akşam yemeğinin ardından Brüksel'de gazetecilere konuşan Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, "Bugün bir anlaşma çıkmadı” derken, liderlerin AB'nin geleceğine ilişkin düşüncelerini paylaşan von der Leyen'i dinlediğini kaydetti.
Michel, Avrupa Komisyonu, AB'ye üye 27 ülkenin lideri, Brüksel'de Birliğin en üst yönetici pozisyonları olan AB Konseyi, AB Komisyonu ve AP başkanlıkları ile AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilciliğine uygun isimlere haziran ayı sonuna kadar karar verileceğini söylerken, “Bugünkü amacımız bir karar vermek değildi” diye ekledi.
AB kurumlarının üst düzey yöneticilerinin atanması konusunun 27-28 Haziran'da Brüksel'de yapılacak AB zirvesinin odak noktası olması bekleniyor.
Yuvarlak masa etrafında bir araya gelinmesinin öncesinde AP'deki en büyük üç grup olan Avrupa Halk Partisi (EPP), Sosyalist ve Demokratlar (S&D) ve Avrupa'yı Yenile (Renew Europe-RE) mensubu liderlerin ikişer gruplar halinde görüştüğü öğrenildi.
Görüşmelere, EPP adına Polonya Başbakanı Donald Tusk ve Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, S&D adına Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, RE adına Belçika Başbakanı Alexander De Croo and Estonya Başbakanı Kaja Kallas katıldı.
Seçimlerde önemli kazanımlar elde eden milliyetçi, AB karşıtı ve aşırı sağ partilerin oluşturduğu Avrupalı Muhafazakarlar ve Reformistler (ECR) Grubunun tek temsilcileri İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Çekya Başbakanı Petr Fiala'nın yaptığı ikili görüşme de dikkati çekti.
Von der Leyen zirveye katıldı ancak kısa hitabından sonra ayrıldı
Charles Michel’in kalemini kırdığı iddia edilen AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, liderlerle bir araya gelerek, kısa bir hitapta bulundu ve akşam yemeği başlamadan salondan ayrıldı.
Aynı şekilde AP Başkanı Roberta Metsola kısa hitabının ardından salondan çıktı.
AB Konseyi Başkanı Charles Michel'in ev sahipliğinde liderleri akşam yemeği masasında buluşturan gayriresmi zirvenin sonunda bir karar açıklanmayacak. Karar, 27-28 Haziran'daki resmi zirvede duyurulacak.
Ancak kulislerde en önemli 4 koltuğa kimlerin oturacağı konusunda şimdiden uzlaşıya varıldığı belirtiliyor.
Von der Leyen, Metsola, Costa ve Kallas
Von der Leyen'in üyesi olduğu EPP, 720 sandalyenin 189'unu elde ederek bir kez daha AP seçimini birinci tamamlamıştı.
27 liderden 13'ünün EPP'li olduğu ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Almanya Başbakanı Olaf Scholz'un da von der Leyen'e destek açıkladığı için AB Komisyonu Başkanlığını bir dönem daha Ursula von der Leyen'in alacağına kesin gözüyle bakılıyor.
EPP'li Roberta Metsola'nın da bir dönem daha AP Başkanı olacağı tahmin ediliyor.
AB'nin dış politika ve güvenlik şefi Josep Borrell'in yerine zikredilen isim ise kısa süre önce NATO Genel Sekreterliği için de istekli olduğunu açıklayan Estonya Başbakanı Kaja Kallas.
Charles Michel'in yerine ‘AB liderlerine liderlik etmesi’ için ise Portekiz'in eski Başbakanı Antonio Costa'nın adı geçiyor.
Öte yandan AB Komisyonu Başkanlığı için bir kez daha aday olan von der Leyen'in İsrail’e koşulsuz destek açıklamaları, seçime hazırlanan birlik içerisinde tepkilere neden olurken, Konsey Başkanı Charles Michel’in, von der Leyen'in seçilmesini istemediği ortaya çıktı.
Birçok Avrupalı yetkili, AB Konseyi Başkanı olarak yeni Komisyon Başkanının atanmasında belirleyici rol oynayan Michel'in bu fırsatı "kişisel hedefleri doğrultusunda kullanacağından" endişe ediyor.
Bir kaynak, Michel'in von der Leyen'in ayağını kaydırmayı amaçladığını savunurken, başka bir yetkili de "Birçok üye ülke Charles Michel'in yapıcı bir rol oynamak yerine kişisel intikam gündeminin peşine düşeceğinden endişe duyuyor" değerlendirmesinde bulundu.
Kaynaklardan bazılarıysa Michel'in AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi olarak görev yapan Josep Borrell'in yerine geçmek istediğini iddia etti.
AP'nin de onayı gerekecek
AB'nin yürütme organı Komisyonun Başkanı, Komisyon'un tüm üyeleri ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisinin, ilk defa 16 Temmuz'da toplanacak AP Genel Kurulunun onayını alması gerekiyor.
Bu durum özellikle von der Leyen için risk teşkil ediyor. Zira EPP 189 sandalyeye sahip olsa da Alman siyasetçinin toplamda 361 oya ihtiyacı var. Bu nedenle von der Leyen'in 16 Temmuz'a kadar siyasi gruplar arasında ittifak çabalarına devam etmesi bekleniyor.