İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın helikopter kazasında hayatını kaybettiği doğrulandı.
Açıklama yapan İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhsin Mensuri, kazasa diğer 8 kişinin de tamamının öldüğünü duyurdu.
Kim yönetime geçecek?
İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhsin Mensuri, İran Anayasası'nın 131. maddesi uyarınca Dini Liderin onayıyla İran'ın geçici Cumhurbaşkanı olacak. İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Mensuri'nin gelecek iki ay içinde bu görevi üstlenmesi bekleniyor. İran anayasasına göre 50 gün içinde yeni cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacak.
İbrahim Reisi kimdir?
Seyyid İbrahim Reisi, İranlı siyasetçi ve hukukçu, din ve devlet adamı. 3 Ağustos 2021 tarihinden itibaren İran’ın Cumhurbaşkanı.
14 Aralık 1960’ta Meşhed’de doğan Reisi, Şah Rıza Pehlevi yönetiminin devrilmesini destekledi ve 1978-1979 İslam Devrimi’nde etkin şekilde yer aldı.
1981'de henüz 20 yaşındayken Karaj şehrinin savcısı oldu.
1985'te Tahran Savcı Yardımcısı, 1989’da da Tahran Savcıs görevine yükseldi.
1994’te Genel Müfettişlik Kurumu’nun Başkanı oldu.
2004’te İran Başsavcı Yardımcılığına atandı. 2012’de Yüksek Lideri’nin talebiyle Din Adamları Özel Mahkemesi’nde başsavcılık yaptı.
2014’te İran Başsavcısı olan İbrahim Reisi, 2016’da bu görevden istifa etti.
2017’de, Cumhurbaşkanlığı seçiminde Hasan Ruhani'ye karşı aday oldu ancak seçimi kaybetti.
2021 Cumhurbaşkanlığı seçimine katıldı ve oyların yüzde 62’sini alarak ülkenin yeni cumhurbaşkanı oldu.
ABD'nin yaptırım listesindeydi
Reisi, siyasi tutukluların idam edilmesinde ve 2009'daki sosyal çalkantıların bastırılmasında oynadığı iddia edilen rol nedeniyle Kasım 2019'da ABD tarafından yaptırım listesine alındı.
İbrahim Reisi'nin ismi, Hamaney sonrasında ülke liderliği makamına oturması muhtemel adayların arasında bulunuyordu.
![İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan](https://cdn.img.anlatilaninotesi.com.tr/img/07e8/05/14/1083995459_0:0:3072:2048_1920x0_80_0_0_c66db391f676edb9ff08a44516fb2d2b.jpg.webp)
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan
© AFP 2023 / FABRICE COFFRINI
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan kimdir?
Reisi ile birlikte helikopter kazasında hayatını kaybeden bir diğer önemli isim ise İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan.
Muhafazakar kimliğiyle tanınan Hüseyin Emir Abdullahiyan, 1964 yılında İran'ın Simnan eyaletine bağlı Damgan kentinde doğdu.
1991 yılında Tahran Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun olan ve Farsça, Arapça ile İngilizce bilen Abdullahiyan, eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad döneminde bir süre Bahreyn Büyükelçisi olarak görev yaptı.
Daha sonra Ahmedinejad ve Hasan Ruhani dönemlerinde Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcılığı yapan Abdullahiyan, 3 yıl yardımcılığını da yaptığı eski Dışişleri Bakanı Cevad Zarif sonrası Ağustos 2021'de Dışişleri Bakanı oldu.
Abdullahiyan, Dışişleri Bakanlığı görevinden önce, son olarak Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf'ın Uluslararası İlişkilerden Sorumlu Özel Yardımcılığı görevini yürütüyordu.
Abdullahiyan'ın Dışişleri Bakanlığı döneminde, İran, Tahran ile Riyad arasında yaşanan gerginliğin ardından 7 yıl sonra Suudi Arabistan ile Mart 2023'te diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılması ve büyükelçiliklerin karşılıklı olarak açılması konusunda anlaşma sağlandı.
Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı geçici olarak görevi devralacak
İran Anayasası'nın 131'inci maddesi, cumhurbaşkanının ölümü halinde cumhurbaşkanının seçilememesi hallerinde, ülke liderinin (Ali Hamaney) atamasıyla, birinci cumhurbaşkanı yardımcısının cumhurbaşkanının yetki ve sorumluluklarını devralmasını öngörüyor.
Meclis başkanı, yargı erki başkanı ve birinci cumhurbaşkanı yardımcısından oluşan kurul, yani yasama, yürütme ve yargı başkanları, yeni bir cumhurbaşkanının en fazla 50 gün içerisinde seçilmesi için süreci düzenlemekle yükümlü.