Araçlarda hizmet altyapısı tamamen içten yanmalı motorlar üzerine kuruluyken elektrikli araçların piyasaya çıkmasıyla bu alanda yeni bir sektör doğdu. Elektrikli araçların kullanımının yaygınlaşması için şarj istasyonları ve batarya yatırımları da kritik öne taşıyor.
Türkiye’nin otomobil alanındaki yeni yatırımı Togg da yüzde 100 elektrikle çalışan bir araç olacak. Bu kapsamda Togg’un pazara çıkarken şarj istasyonları altyapısının hazır olacağı da daha önce şirket yetkilileri tarafından vurgulandı. Togg CEO’su Merhmet Gürcan Karakaş, 27 Aralık 2020’de bu alandaki yatırımlarını, “Şarj altyapısı gereksinimleri konusunda çalışmalar tüm paydaşların görüşleri alınarak tamamlandı. Hızlı ve yaygın alt yapı oluşumuna destek için Togg Akıllı ve Hızlı Şarj Çözümleri A.Ş. ile hazırlıklara başladık. 2022 itibarıyla kurulum çalışmalarına başlıyoruz” sözleriyle anlatmıştı.
Sputnik’e konuşan kaynaklar, bu konuda, Togg Akıllı ve Hızlı Şarj Çözümleri şirketinin kendi şarj istasyonu altyapısını kurabileceğini ya da Türkiye’deki mevcut şarj istasyonu altyapısı için bir işletim modeli sistemi oluşturabileceğini ifade etti.
Türkiye’de elektrikli araç fiyatları ne kadar?
Sputnik’e değerlendirmelerde bulunan CARDATA Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın da 2021 yılında Türkiye’de 4 bin civarında elektrikli araç satıldığını kaydetti. 2022’de ise 11 bin adet elektrikli araç satılmasını beklediklerini kaydeden Yalçın, “Türkiye, elektrikli araca geçişte en önemli adımı 2022’de atıyor olacak. Yeni modellerin piyasaya girişini ve artan yatırımları bekliyoruz” açıklamasında bulundu. Ancak kayda değer bir sorun ise elektrikli araç fiyatları. CARDATA’nın yaptığı araştırmaya göre, elektrikli araçların Türkiye’de satış fiyatları hayli yüksek seviyede seyrediyor. Bu araştırmaya göre Türkiye’de bazı markaların sıfır kilometre elektrikli araç satış fiyatları şu şekilde:
Renault Zoe 80 kWh Zen Paket (2021) – 550.900 TL
Renault Zoe 80 kWh Zen Paket (2022) – 576.900 TL
MG ZS EV 44.5 kWh Luxury Paket (2021) – 669.000 TL
Hyundai Kona 100 kWh Progressive Paket (2021) – 705.122 TL
Mini Cooper 32.6 kWh Inspired Paket (2022) – 979.785 TL
Hyundai Kona 150 kWh Progressive Paket (2021) – 1.024.287 TL
Skywell ET5 71.98 kWh Premium Plus Paket (2022) – 1.218.000 TL
Mercedes-Benz EQA 350 4Matic AMG Plus Paket (2021) – 1.446.500 TL
BMW iX3 80 kWh Yeni Impressive Paket (2021) - 1.784.900 TL
Jaguar I-Pace 90kWh HSE Paket (2021) – 2.150.591 TL
BMW İX xDrive40 First Edition Sport Paket (2022) – 2.654.900 TL
Mercedes-Benz EQS 580 4Matic Heritage Edition Paket (2021) – 4.207.500 TL
Porsche Taycan Turbo Paket (2022) – 5.180.000 TL
Porsche Taycan Turbo S Paket (2022) – 7.000.000 TL
Yatırımlar artıyor
Zorlu Enerji’nin 2018 yılında kurduğu elektrikli araç şarj istasyonu ağı ZES (Zorlu Energy Solutions) şirketi de bu alanda çalışmalar yürütüyor. Sputnik’e bilgi veren şirket yetkilileri ZES’in 81 ilde 1.000’i aşkın lokasyonda 1.500’e yakın istasyon ile hizmet verdiğini ifade etti. Şirket yetkilileri ZES’in yatırımlarını büyütmeyi ve farklı ülkelerde de elektrikli araç alanına şarj istasyonlarıyla yatırım yapmayı planladığını açıkladı.
‘81 ilde 2.000’e yakın şarj istasyonu hizmet veriyor’
Teknoloji uzmanı Deniz Unay ise Sputnik’e yaptığı değerlendirmede, elektrikli araçların en önemli avantajının kullanıcıya ciddi bir yakıt tasarrufu sağlaması olduğunu ifade ediyor. Elektrikli araçların yüzde 90 oranında enerji verimliliği sağladığını ifade eden Unay, “Elektrikli araçların yakıt tüketen araçlara rağmen daha sessiz çalışması gürültü kirliliğini azaltarak gürültü kirliliğinin neden olduğu fizyolojik ve psikolojik rahatsızlıkların önüne geçeceği düşünülüyor” diye de ekliyor. Unay, ayrıca, Türkiye’deki elektrikli araç sayısı ve altyapı durumuna dair şunları paylaştı:
2021 yılı itibarıyla 81 ilde 2.000’e yakın şarj istasyonu hizmet veriyor. Türkiye Elektrikli ve Hibrit Araçlar Derneği’nin (TEHAD) yaptığı araştırmaya göre 11 firmanın fiilen şarj istasyonu yatırımı bulunuyor. Bu alanda 18 firma ise satış-pazarlama faaliyetlerini sürdürüyor. Türkiye’de elektrikli araç sayısı gözle görünür seviyelere ulaştı, 2011 yılında 500’ün altında elektrikli araç varken, bu sayı 2019 yılında 1.126’ya yükseldi. Bununla birlikte şarj istasyonları sayısı 2011 yılında sadece 15 iken 2020 yılında 2.000’e kadar yükseldi.
‘Türkiye’deki tüketiciler elektirikli araçlar konusunda henüz çok kararsız’
Unay, “Rakamlar umut verici olsa da Türkiye’deki tüketiciler elektrikli araçlar konusunda henüz çok kararsız. Henüz kullanıcı davranışı açısından belirgin bir kullanım ve daha sık mesafelerde şarj istasyonları yok” diye de ekledi. Unay, otomobillerdeki ve yakıt fiyatlarındaki artışın elektrikli otomobil kullanımını artırabileceğini ifade ederek, şunları kaydetti:
Türkiye buna benzer bir ekonomik tabloyu 2000’li yılların başında yaşamıştı artan kur ve yakıt fiyatları araçlarda daha ucuz bir yakıt sistemi olan LPG sistemine dönüşü hızlandırmıştı. Bu dönüşüm tüketici açısından ekonomik ve hızlıydı ayrıca tüketici LPG sistemine yapmış olduğu harcamanın faydalarını kısa sürede görebiliyordu. Son dönemlerde oluşan ekonomik belirsizlikler ve elektrikli araçların fiyatları göz önünde bulundurulduğunda böyle bir tercih için biraz zamana ihtiyaç var gibi görülüyor.