Merkez Bankası, döviz hesabını TL'ye çevirenlere verilecek desteğin şartlarını açıkladı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'ndan (TCMB) yapılan açıklamada, TCMB tarafından, döviz tevdiat hesaplarının ve döviz cinsinden katılım fonlarının hesap sahibinin talebi üzerine Türk lirası vadeli hesaplara dönüşmesi halinde mevduat ve katılım fonu sahiplerine destek sağlanmasına karar verildiği belirtildi.

Açıklamada, bankacılık sistemindeki toplam mevduat/katılım fonu içinde Türk lirasının payının artırılarak finansal istikrarın desteklenmesi amacıyla 20 Aralık 2021 tarihinde ABD doları, avro ve İngiliz sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı veya döviz cinsinden katılım fonu bulunan yurt içinde yerleşik gerçek kişilerin, söz konusu hesaplarını vadeli Türk lirası mevduat/katılma hesabına dönüştürmeleri halinde destekten yararlanabileceği ifade edilerek, şunlar kaydedildi:

"Hesaplar 3, 6 ve 12 ay vadeli olarak açılabilecektir. Açılacak Türk lirası vadeli hesaplara işleyecek faiz/kâr payı ile hesap açılışı ve vade sonundaki kur değişim oranı kıyaslanarak yüksek olan oran üzerinden mevduat ve katılım fonu sahibine ödeme yapılacaktır. Hesap açılışındaki kur ile vade sonu kurunun ne olduğuna bakılmaksızın anapara ve faiz/kâr payı tutarı müşteriye banka tarafından ödenecektir. Vade sonu kuru üzerinden hesaplanacak tutar, anapara ve faiz/kâr payı tutarından büyükse; aradaki fark TCMB tarafından karşılanacaktır. Vadeden önce hesaptan para çekilmesi durumunda destekten faydalanılamayacaktır."

Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında iki tebliğ

Öte yandan TCMB'nin Türk lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliği, Resmi Gazete'nin 21 Aralık mükerrer sayısında yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Tebliğde yurt içi yerleşik gerçek kişilerin döviz tevdiat hesaplarının ve döviz cinsinden katılım fonlarının Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüşmesi halinde mevduat ve katılım fonu sahiplerine sağlanacak desteğe ilişkin usul ve esasları düzenlendi.

Tebliğde, 'banka'nın; 19 Ekim 2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 3'üncü maddesinde tanımlanan mevduat ve katılım bankalarını, dönüşüm kurunun; döviz tevdiat hesapları ve döviz cinsinden katılım fonu hesaplarında bulunan dövizin Türk lirasına çevrildiği gün saat 11.00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kurunu, vade sonu kurunun ise Türk lirası mevduat veya katılma hesabının vadesinde saat 11.00’de Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kurunu ifade ettiği bildirildi.

Tebliğin döviz tevdiat hesapları ve katılım fonlarının vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarına dönüşümü bölümünde, şunlar kaydedildi:

"20 Aralık 2021'de mevcut olan ABD doları, euro ve İngiliz sterlini cinsinden döviz tevdiat hesapları ve döviz cinsinden katılım fonu hesapları, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilir. Bankanın bu işlem sonucunda elde ettiği döviz dönüşüm kuru üzerinden Merkez Bankası tarafından satın alınır ve karşılığı Türk lirası ilgili bankaya aktarılır. Banka tarafından 3 ay, 6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılır. Bankanın mevduat hesabına uygulayacağı faiz oranı Merkez Bankasınca belirlenen bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının altında olamaz. Katılma hesaplarına sağlanacak getirinin katılım bankalarının Merkez Bankası ile açık piyasa işlemleri kapsamında yaptıkları bir hafta vadeli repo işlemlerinde oluşan maliyetten düşük olması halinde aradaki farkı katılım bankası tek taraflı olarak karşılar."

Tebliğde, vade sonunda kur farkının ödenmesi bölümünde, vade sonunda Türk lirası mevduat veya katılma hesabı sahibine anapara ile faiz veya kâr payının banka tarafından ödeneceği belirtilerek, "Vade sonu kurunun dönüşüm kurundan yüksek olması ve kur farkı üzerinden hesaplanan tutarın banka tarafından ödenecek faiz veya kâr payından yüksek olması durumunda, kur farkı üzerinden hesaplanan tutardan faiz veya kâr payı düşülerek hesaplanan tutar Merkez Bankasınca mevduat veya katılma hesabı sahibine ödenmek üzere ilgili bankaya aktarılır" denildi.

Türk lirası mevduat veya katılma hesabından vadeden önce çekim yapılması halinde Merkez Bankasınca kur farkına ilişkin ödeme yapılmayacağı vurgulanan tebliğde, "Bu uygulama kapsamında açılan Türk lirası mevduat veya katılma hesapları bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen destekten bir defaya mahsus olarak faydalanabilir" ifadelerine yer verildi.

Tebliğin istisnalar bölümünde şunlar kaydedildi:

"16 Ekim 2006 tarihli ve 2006/11188 sayılı Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları ile Özel Cari Hesaplar Dahil Bu İşlemlerde Sağlanacak Diğer Menfaatler Hakkında Bakanlar Kurulu Kararının 4'üncü maddesinin birinci fıkrası ile 10 Şubat 2020 tarihli ve 31035 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları Hakkında Tebliğ'in (Sayı: 2020/3) 3'üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi ve dördüncü fıkrası hükümleri bu Tebliğ kapsamında açılacak Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına uygulanmaz."

Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ'de değişiklik

TCMB'nin Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ de Resmi Gazete'nin 21 Aralık mükerrer sayısında yayınlanarak yürürlüğe girdi.

25 Aralık 2013 tarihli ve 28862 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ’in 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi şöyle değiştirildi:

“a) Mevduat/katılım fonu (3 Şubat 2007 tarihli ve 26423 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan Mevduat ve Katılım Fonlarının Vadeleri ve Türleri Hakkında Tebliğ (Sayı:2007/1) kapsamındaki resmî kuruluşlar ile 7 Mart 2019 tarihli ve 810 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu Haznedarlığı Yönetmeliği kapsamındaki kurumlardan kabul edilenler ile esasları Merkez Bankasınca belirlenen yabancı para mevduat/katılım fonundan vadeli Türk lirası mevduat/katılma hesabına dönüşen tutarlar hariç).”

Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğde yer alan ifadelere göre 'Kur farkından kaynaklı yapılan ödeme bir kereye mahsus uygulanacak.'