YAŞAM

Uzayda Büyük Patlama sonrasının en büyük patlaması saptandı

Kayıtlı tarihteki en büyük kozmik patlamayı saptayan astronomi araştırmacıları, bunun Dünya'dan 390 milyon ışık yılı uzaktaki bir galaksi kümesindeki süper kütleli kara delikten kaynaklandığını duyurdu.
Sitede oku

'Evrende her şeyin başı' kabul edilen Büyük Patlama'dan (Big Bang) beri uzaydaki en büyük patlamanın saptandığı açıklandı.  

'Daha önce gözlemlenmiş en büyük patlamadan 5 kat daha büyük'

'The Astrophysical Journal' dergisi için elde ettikleri bulguları kaleme alan araştırmacılar, uzayda daha önce gözlemlenmiş en büyük patlamadan 5 kat daha büyük bir patlamanın kanıtlarını saptadıklarını duyurdu. 

Dünya'dan 390 milyon ışık yılı uzaktaki bir süper kütleli kara deliğin patladığı, bunun uzaya muazzam enerji salımına neden olduğu sanılıyor.

Dolayısıyla patlamanın Ophiuchus galaksi kümesinde devasa bir delik bıraktığı belirtildi. 

Muazzam patlama, muazzam enerji salımı

'The Astrophysical Journal'da yayımlanan makalenin yazarlarına göre kümenin ortasındaki bir galaksinin neden olduğu aşırı miktarda gaz tedariğine maruz kalan kara delik bu şekilde patladı.

İki yazardan biri olan Avustralyalı astrofizik profesörü Melanie Johnston-Hollitt, "Bu patlamayı insana özgü kavramlarla dile getirmeye çalışırken gerçekten çok zorlandım" diyerek şöyle devam etti:

"Elimden gelen size şunu söylemek, bu patlama infilaktan itibaren 240 milyon yıl daha devam etse, ki muhtemelen o kadar devam etmedi, 240 milyon yıl boyunca her saniyenin binde birinde 20 milyar, milyar megaton TNT patlamasının meydana gelmesine denk gelir. Yani muazzam."

Ophiuchus'un kenarında acayip bir kavislenme fark edilince

Bilim insanları, sıcak gaz (plazma) ve karanlık madde ile iç içe binlerce bireysel galaksi içeren dev bir kümelenme olan Ophiuchus'ta bir süredir tuhaf bir şeyler döndüğünü düşünüyordu. 

ABD ve Avrupa'daki X ışını teleskopları, 2016'da Ophiuchus'un bir kenarında acayip bir kavislenme yakalamıştı. 

Bunun göbekteki galaksilerden birinin devasa kara deliğinden çıkan salımların yarattığı plazmada şekillenen bir oyuğun duvarı olabileceği üzerinde duruluyordu.

Avustralya ve Hindistan'daki radyo teleskoplarının düşük frekanslı verilerinin yakaladığı kavisi sınırlayan devasa radyo dalgalarından bilim insanları görülmemiş büyüklükte bir patlama sonucunu çıkardı.

'Patlamanın yarattığı çukur 1.5 milyon ışık yılı genişliğinde'

Düşük frekanslı radyo teleskoplarının çukurun plazmayla dolu olduğunu saptadığını aktaran Prof. Johnston-Hollitt, Ophiuchus'taki çukuru yaratmak için gereken enerji miktarının, rekorun daha önceki sahibi 'MS 0735+74' kümesini açık ara geçtiğini belirtti. 

Johnston-Hollitt, "Çukur 1.5 milyon ışık yılı genişliğinde, yani sıcak X ışını plazmaya çöken çukurun bir ucundan diğer ucuna ışık alması 1.5 milyon yıl sürüyor. Kesinlikle muazzam bir enerji miktarından söz ediyoruz" vurgusu yaptı.

'Patlamanın yarattığı çukura 15 Samanyolu sığabilir'

Makalenin diğer yazarı, ABD başkentindeki Deniz Araştırma Laboratuvarı'ndan Simona Giacintucci, "1980'de St Helens volkanında meydana gelen patlamanın dağın tepesini koparmasına benzetilebilir" diye ekledi. 

Giacintucci, patlamanın etkisiyle kümenin sıcak gazına çöken çukurun büyüklüğünü "15 Samanyolu galaksisi sığabilir" diye tarif etti. 

Yorum yaz