https://anlatilaninotesi.com.tr/20251205/bilim-insanlari-bilincin-sifrelerini-cozuyor-turk-bilim-insani-da-ekipte-1101574398.html
Bilincin şifreleri çözülüyor: Çalışma yapan ekipte Türk bilim insanı da var
Bilincin şifreleri çözülüyor: Çalışma yapan ekipte Türk bilim insanı da var
Sputnik Türkiye
Bilincin neden bazı türlerde geliştiği, bazılarında ise sınırlı kaldığı uzun süredir cevap bekleyen sorular arasında. Türk nörobilimci Onur Güntürkün’ün de olduğu ekip bilinç ile ilgili yeni bulgulara ulaştı.
2025-12-05T13:20+0300
2025-12-05T13:20+0300
2025-12-05T15:54+0300
yaşam
almanya
bilinç
araştırma
bilim haberleri
onur güntürkün
i̇zmir
türkiye
https://cdn.img.anlatilaninotesi.com.tr/img/07e9/0c/05/1101573815_0:0:1600:900_1920x0_80_0_0_74721497724f5e4d438258a40ff01c53.jpg
Almanya’daki Ruhr Bochum Üniversitesi öncülüğünde yürütülen iki yeni çalışma, bu soruya evrimsel bir perspektiften yanıt arıyor ve bilincin ‘her şey ya da hiç’ bir yetenek olmadığını, aksine dereceli ve çok boyutlu bir süreç olduğunu öne sürüyor.Üç aşamalı bilinç modeli: Alarm teorisiİlk çalışmada filozoflar Albert Newen ve Carlos Montemayor, bilinçli deneyimi oluşturan üç temel olguyu tanımlıyor: Tetikte olma, genel farkındalık, yansıtıcı özbilinç.Bu model, ‘alarm teorisi’ olarak adlandırılıyor. Newen’e göre son aşama, bilincin yalnızca çevreyi algılamaktan çıkıp bireyin kendisine dair unsurları bilinçli şekilde kaydetmesine geçişi temsil ediyor.‘Kuşlarda yüksek bilinç düzeyi’İkinci çalışma ise kuşlarda bilinç seviyelerini inceliyor. İnsan beyninden farklı bir yapıya sahip olsalar da birçok kuş türünün ileri düzey bilişsel yeteneklere sahip olduğu biliniyor. Ruhr Bochum Üniversitesi’nden Türk nörobilimci Onur Güntürkün ve Gianmarco Maldarelli, özellikle kuş beynindeki ‘nidopallium caudolaterale’ (NCL) bölgesinin memelilerdeki prefrontal kortekse benzer şekilde karmaşık bilgi işleme kapasitesi sunduğunu gösteriyor.Araştırmacılar, kuş beynindeki bağlantı ağının memelilerle şaşırtıcı benzerlikler taşıdığını vurguluyor.Yansımayla türdeşini ayırt eden horozlarEkip, bazı kuş türlerinin beklenenden yüksek bilinç düzeyi sergilediğini gösteren deneyler de gerçekleştirdi. ‘Ayna-ortam testi’ olarak bilinen bir çalışmada, bir horoz, yırtıcı gölgesi belirdiğinde karşı taraftaki türdeşini uyarmak için ötüyor. Ancak araya şeffaf bir bariyer yerine ayna konduğunda bu uyarıyı yapmıyor. Bu durum, hayvanın kendi yansımasını gerçek bir horozdan ayırt ettiğini gösteriyor.Araştırmacılar, elde edilen bulguların bilincin yalnızca insansı beyin yapılarıyla sınırlı olmadığını ortaya koyduğunu belirtiyor.Prof. Dr. Onur Güntürkün kimdir?Ekipteki kilit isimlerden biri, İzmir doğumlu nörobilimci Prof. Dr. Onur Güntürkün, 1975'te Ruhr Üniversitesi Bochum'da psikoloji eğitimine başladı ve 1980'de diplomasını, 1984'te güvercinlerin görsel sisteminin fonksiyonel organizasyonu üzerine yaptığı doktora teziyle tamamladı.Evli ve iki çocuk babası olan Güntürkün'ün uzmanlık alanları. Beyin yarım küreleri arasındaki asimetriler, algı, öğrenme ve karar verme süreçleri üzerine. Özellikle kuş beyninin organizasyonu ve işleyişi alanındaki çalışmalarıyla tanınıyor.2025'te Almanya'daki Unicum Vakfı tarafından ‘yılın profesörü’ seçilen Güntürkün, "Öğretim ve araştırma bir arada büyük zevk veriyor" diyor.
https://anlatilaninotesi.com.tr/20250905/turk-ve-cinli-bilim-insanlari-meme-kanserini-yavaslatan-ilaci-buldu-bnt323-1099148674.html
almanya
i̇zmir
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
SON HABERLER
tr_TR
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
bilinç, araştırma, yılın profesörü, onur güntürkün, horozlar, araştırma, bilinç, onur güntürkün kimdir, almanya, haberler, bilim, bilim haberleri
bilinç, araştırma, yılın profesörü, onur güntürkün, horozlar, araştırma, bilinç, onur güntürkün kimdir, almanya, haberler, bilim, bilim haberleri
Bilincin şifreleri çözülüyor: Çalışma yapan ekipte Türk bilim insanı da var
13:20 05.12.2025 (güncellendi: 15:54 05.12.2025) Bilincin neden bazı türlerde geliştiği, bazılarında ise sınırlı kaldığı uzun süredir cevap bekleyen sorular arasında. Almanya'da 'yılın profesörü' seçilen Türk nörobilimci Onur Güntürkün’ün de olduğu ekip bilinç ile ilgili yeni bulgulara ulaştı.
Almanya’daki Ruhr Bochum Üniversitesi öncülüğünde yürütülen iki yeni çalışma, bu soruya evrimsel bir perspektiften yanıt arıyor ve bilincin ‘her şey ya da hiç’ bir yetenek olmadığını, aksine dereceli ve çok boyutlu bir süreç olduğunu öne sürüyor.
Üç aşamalı bilinç modeli: Alarm teorisi
İlk çalışmada filozoflar Albert Newen ve Carlos Montemayor, bilinçli deneyimi oluşturan üç temel olguyu tanımlıyor: Tetikte olma, genel farkındalık, yansıtıcı özbilinç.
Bu model, ‘alarm teorisi’ olarak adlandırılıyor. Newen’e göre son aşama, bilincin yalnızca çevreyi algılamaktan çıkıp bireyin kendisine dair unsurları bilinçli şekilde kaydetmesine geçişi temsil ediyor.
‘Kuşlarda yüksek bilinç düzeyi’
İkinci çalışma ise kuşlarda bilinç seviyelerini inceliyor. İnsan beyninden farklı bir yapıya sahip olsalar da birçok kuş türünün ileri düzey bilişsel yeteneklere sahip olduğu biliniyor. Ruhr Bochum Üniversitesi’nden Türk nörobilimci Onur Güntürkün ve Gianmarco Maldarelli, özellikle kuş beynindeki ‘nidopallium caudolaterale’ (NCL) bölgesinin memelilerdeki prefrontal kortekse benzer şekilde karmaşık bilgi işleme kapasitesi sunduğunu gösteriyor.
Araştırmacılar, kuş beynindeki bağlantı ağının memelilerle şaşırtıcı benzerlikler taşıdığını vurguluyor.
Yansımayla türdeşini ayırt eden horozlar
Ekip, bazı kuş türlerinin beklenenden yüksek bilinç düzeyi sergilediğini gösteren deneyler de gerçekleştirdi. ‘Ayna-ortam testi’ olarak bilinen bir çalışmada, bir horoz, yırtıcı gölgesi belirdiğinde karşı taraftaki türdeşini uyarmak için ötüyor. Ancak araya şeffaf bir bariyer yerine ayna konduğunda bu uyarıyı yapmıyor. Bu durum, hayvanın kendi yansımasını gerçek bir horozdan ayırt ettiğini gösteriyor.
Güntürkün’e göre
bu bölgenin yoğun bağlantıları, kuşların esnek düşünme ve bilgi entegrasyonu yapmasını sağlıyor.Araştırmacılar, elde edilen bulguların bilincin yalnızca insansı beyin yapılarıyla sınırlı olmadığını ortaya koyduğunu belirtiyor.
Prof. Dr. Onur Güntürkün kimdir?
Ekipteki kilit isimlerden biri, İzmir doğumlu nörobilimci Prof. Dr. Onur Güntürkün, 1975'te Ruhr Üniversitesi Bochum'da psikoloji eğitimine başladı ve 1980'de diplomasını, 1984'te güvercinlerin görsel sisteminin fonksiyonel organizasyonu üzerine yaptığı doktora teziyle tamamladı.
Evli ve iki çocuk babası olan Güntürkün'ün uzmanlık alanları. Beyin yarım küreleri arasındaki asimetriler, algı, öğrenme ve karar verme süreçleri üzerine. Özellikle kuş beyninin organizasyonu ve işleyişi alanındaki çalışmalarıyla tanınıyor.
2025'te Almanya'daki Unicum Vakfı tarafından ‘yılın profesörü’ seçilen Güntürkün, "Öğretim ve araştırma bir arada büyük zevk veriyor" diyor.
