'Vatandaşlık maaşı' uygulaması şekilleniyor

Dar gelirli aileler için ‘vatandaşlık maaşı’ adı verilen yeni bir sistem geliyor. Bu sistem, özellikle kişi başına düşen geliri belirlenen sınırın altında kalan hanelerin yaşam standartlarını yükseltmeyi hedefliyor. Yararlanmak için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, hane toplam gelirinin ya da kişi başına düşen gelirin belirlenen eşik değerin altında olması gerekiyor. Asgari ücretin üçte biri gibi oranlar konuşuluyor ve hane içinde çalışan olmaması ya da gelirin asgari ücretten düşük olması gibi şartların gündeme gelmesi bekleniyor. Pilot uygulamanın, gelir düzeyi düşük illerde, kent yoksulluğunun yoğun olduğu büyük şehirlerde ve deprem bölgesinde başlatılması planlanıyor.

Sistem gelir tamamlayıcı bir yapıyla çalışacak. Hanenin geliri belirlenen sınırın altında kalırsa devlet aradaki farkı kapatacak. Örneğin sınır 20 bin liraysa, hanenin geliri 16 bin liraysa, devlet 4 bin lirayı tamamlayıcı destek olarak verecek. Bu nedenle ödeme sabit bir maaş olmayacak. Hane gelirine, kişi sayısına ve belirlenen şartlara göre değişecek. Tasarımda iş gücüne katılımı engellemeyen, tamamen geçime dayalı bir yapının hedeflendiği görülüyor.

Uygulamanın ne zaman başlayacağı konusunda konuşulan tarih 2026 yılı. 2025 yılı boyunca hazırlık, planlama ve veri toplama süreci yürütülecek. Ancak bu aşamada başvuruların nereden yapılacağı, e-Devlet üzerinden mi yoksa il-ilçe müdürlüklerinden mi olacağı bilinmiyor. Yardım miktarının kesinleşmemiş olması, sosyal yardımlarla çakışma ihtimali ve hanelerin farklı gelir durumlarının nasıl değerlendirileceği gibi birçok başlık da henüz net değil. Yoksulluk sınırının ya da asgari ücretin kıstas alınacağı, bu seviyenin altında kalan hanelere her ay değişebilecek oranlarda destek verileceği ifade ediliyor. Geliri hiç olmayan aileler için ise iş bulunana kadar belirlenen ücret düzeyine kadar tamamlayıcı maaş bağlanması planlanıyor.