https://anlatilaninotesi.com.tr/20251111/sitmayi-bitirebilecek-hamle-dnasi-degisen-sivrisinekler-dogaya-salinabilir-1100901927.html
Sıtmayı bitirebilecek hamle: DNA’sı değişen sivrisinekler doğaya salınabilir
Sıtmayı bitirebilecek hamle: DNA’sı değişen sivrisinekler doğaya salınabilir
Sputnik Türkiye
Bilim insanlarının sıtmayı yok etme hayali gerçeğe yaklaşırken, genetiği değiştirilmiş sivrisinekler umut ve tartışmayı aynı anda büyütüyor. Tek bir salınımla... 11.11.2025, Sputnik Türkiye
2025-11-11T17:06+0300
2025-11-11T17:06+0300
2025-11-11T17:06+0300
sağlik
burkina faso
malezya
abd
sivrisinek
sıtma
dang humması
dna
https://cdn.img.anlatilaninotesi.com.tr/img/07e9/0b/0b/1100901392_0:0:3640:2048_1920x0_80_0_0_e1ca43abf267e906cff66b96653cf1b4.jpg
Sıtma gibi sivrisinek kaynaklı hastalıklar her yıl yüz binlerce can alıyor. Özellikle Afrika’da bu hastalıkların ağır etkileri yıllardır sürüyor. Uzun süre çözüm, sivrisineği öldürmeye odaklandı. Ancak 1960’lardan beri bilim insanlarının başka bir soruyu tartıştığı bildiriliyor. Ya sivrisinekleri öldürmek yerine, hastalık taşıyamaz hale getirirsek? Bu fikir, genetiği değiştirilmiş sivrisinek çalışmalarını doğurdu. Laboratuvarlarda bazı sivrisinek türlerinin DNA’sıyla oynanarak üremelerini durduran, hastalık bulaştırmalarını engelleyen veya yavrularının büyümesini önleyen türler geliştirildiği belirtildi.'Paradigma değişiyor' Unitaid adlı küresel sağlık kuruluşundan Jan Kolaczinski’nin, bu teknoloji için “Sivrisineğin genetik yapısını değiştirip hastalık taşıyamaz hale getirmek bir paradigma değişimi” dediği aktarıldı. Brezilya, Burkina Faso, Malezya ve ABD gibi ülkelerde yapılan denemelerde, müdahale edilen bölgelerde sivrisinek nüfusunun düştüğü ve sonuçların ümit verici olduğu söylendi.Tek salınım yeterli olabilir mi? Unitaid’in raporunda, en etkili yöntem olarak “gen sürücü (gene drive)” tekniği öne çıkarıldı. Bu yöntemde, laboratuvarda DNA’sı değiştirilen sivrisinekler doğaya salındığında, değiştirilmiş genin sonraki nesillere yüzde 100 aktarılabileceği belirtildi. Bu durum, hastalık taşıyan sivrisineklerin zamanla tamamen yerini değiştirilmiş türlere bırakabileceği ihtimalini gündeme getiriyor. Teorik olarak “tek seferlik bir salınımın bile sıtmayı belirli bölgelerde ortadan kaldırabileceği” ifade edildi. Peki riskler neler? Uzmanlar, genetiği kalıcı olarak değiştirmenin ekosistem üzerinde beklenmedik sonuçlar doğurabileceği konusunda uyardı. Ayrıca bazı çevre gruplarının, gen sürücü tekniğiyle değiştirilmiş sivrisineklerin doğaya salınmasına yıllardır itiraz ettiği bildirildi. Bilim dünyasında başka yöntemlerin de masada olduğu kaydediliyor. Bunlardan biri, sivrisineklerin yumurtalarına, hastalık bulaştırmasını zorlaştıran bakterilerin yerleştirilmesi. Bu yaklaşımın özellikle dang humması gibi bazı hastalıklarda etkili olduğu deneylendiği aktarıldı.
https://anlatilaninotesi.com.tr/20251111/sactan-uretilen-dis-macunu-curukleri-onleyip-minede-yenilenme-saglayabilir-1100890840.html
burkina faso
malezya
abd
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
SON HABERLER
tr_TR
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
burkina faso, malezya, abd, sivrisinek, sıtma, dang humması, dna
burkina faso, malezya, abd, sivrisinek, sıtma, dang humması, dna
Sıtmayı bitirebilecek hamle: DNA’sı değişen sivrisinekler doğaya salınabilir
Bilim insanlarının sıtmayı yok etme hayali gerçeğe yaklaşırken, genetiği değiştirilmiş sivrisinekler umut ve tartışmayı aynı anda büyütüyor. Tek bir salınımla hastalık taşıyan sivrisineklerin neslinin değiştirilebileceği aktarılıyor.
Sıtma gibi sivrisinek kaynaklı hastalıklar her yıl yüz binlerce can alıyor. Özellikle Afrika’da bu hastalıkların ağır etkileri yıllardır sürüyor. Uzun süre çözüm, sivrisineği öldürmeye odaklandı. Ancak 1960’lardan beri bilim insanlarının başka bir soruyu tartıştığı bildiriliyor. Ya sivrisinekleri öldürmek yerine, hastalık taşıyamaz hale getirirsek? Bu fikir, genetiği değiştirilmiş sivrisinek çalışmalarını doğurdu. Laboratuvarlarda bazı sivrisinek türlerinin DNA’sıyla oynanarak üremelerini durduran, hastalık bulaştırmalarını engelleyen veya yavrularının büyümesini önleyen türler geliştirildiği belirtildi.
Unitaid adlı küresel sağlık kuruluşundan
Jan Kolaczinski’nin, bu teknoloji için “
Sivrisineğin genetik yapısını değiştirip hastalık taşıyamaz hale getirmek bir paradigma değişimi” dediği aktarıldı.
Brezilya,
Burkina Faso,
Malezya ve
ABD gibi ülkelerde yapılan denemelerde, müdahale edilen bölgelerde sivrisinek
nüfusunun düştüğü ve sonuçların
ümit verici olduğu söylendi.
Tek salınım yeterli olabilir mi?
Unitaid’in raporunda, en etkili yöntem olarak “gen sürücü (gene drive)” tekniği öne çıkarıldı. Bu yöntemde, laboratuvarda DNA’sı değiştirilen sivrisinekler doğaya salındığında, değiştirilmiş genin sonraki nesillere yüzde 100 aktarılabileceği belirtildi. Bu durum, hastalık taşıyan sivrisineklerin zamanla tamamen yerini değiştirilmiş türlere bırakabileceği ihtimalini gündeme getiriyor. Teorik olarak “tek seferlik bir salınımın bile sıtmayı belirli bölgelerde ortadan kaldırabileceği” ifade edildi.
Uzmanlar, genetiği kalıcı olarak değiştirmenin ekosistem üzerinde
beklenmedik sonuçlar doğurabileceği konusunda uyardı. Ayrıca bazı çevre gruplarının, gen sürücü tekniğiyle değiştirilmiş sivrisineklerin doğaya salınmasına yıllardır
itiraz ettiği bildirildi.
Bilim dünyasında başka yöntemlerin de masada olduğu kaydediliyor. Bunlardan biri, sivrisineklerin yumurtalarına, hastalık bulaştırmasını zorlaştıran bakterilerin yerleştirilmesi. Bu yaklaşımın özellikle
dang humması gibi bazı hastalıklarda etkili olduğu deneylendiği aktarıldı.
