İstanbul - Boğaz - Martı - tekne - köprü - Sputnik Türkiye, 1920
TÜRKİYE
Türkiye'de yaşanan önemli gelişmeler, son dakika haberleri ve güncel tartışmalar

Frankenstein varyantı yayılıyor: Türkiye'de durum ne, Kovid-19 ilaçları etkili mi? Türk Toraks Derneği açıkladı

© Sputnik / Bu fotoğraf yapay zeka ile oluşturulmuşturSolunum yolu enfeksiyonu
Solunum yolu enfeksiyonu - Sputnik Türkiye, 1920, 15.10.2025
Abone ol
Özel
Frankenstein varyantı Avrupa’da hızla yayılırken, Türkiye’deki son durum merak ediliyor. Uzmanlar “Panik yok ama tedbir şart” diyor. Sputnik Türkiye'ye konuşan Türk Toraks Derneği MYK Üyesi Dr. Ethem Yıldız, Kovid-19’un da yer aldığı solunum yolu hastalıklarında artış yaşandığını ve mevcut ilaçlara karşı direnç saptanmadığını belirtti.
Kovid-19’un “Frankenstein” varyantı, tıbbi adıyla Stratus (XFG), Avrupa genelinde hızlı yayılım gösteriyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), varyantın izleme altındaki varyant kategorisinde yer aldığını ve küresel düzeyde düşük riskli olarak değerlendirildiğini açıkladı. Ancak vaka sayılarındaki hızlı artış, endişe yaratıyor. Kış aylarına girilirken üst solunum yolları vakalarında da artış yaşanıyor. Frankenstein varyantı da genellikle üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileri gösteriyor. "Frankenstein varyantı" Avrupa’da yayılım gösterirken Türkiye’de durum ne? Mevcut ilaçlar bu yeni varyanta karşı koruma sağlıyor mu? Türk Toraks Derneği MYK Üyesi Dr. Ethem Yıldız, varyantın özellikleri, bulaş hızı ve küresel durumuna ilişkin Sputnik'e değerlendirmelerde bulundu.
Yıldız, varyantların erken tespit edilmesinin ve yakından izlenmesinin halk sağlığı açısından kritik olduğunu vurguladı.
Kovid-19'un yeni varyantlarının erken tanımlanmasının önemine dikkat çeken Yıldız, “Kovid-19 pandemisinin başlangıcından günümüze kadar geçen 6 yıl içinde pandemiye sebep olan SARS-CoV-2 virüsünün çok sayıda varyantı ortaya çıkmıştır. Yeni varyantlar bulaş hızı daha yavaş olan, daha hafif hastalık yapan virüsler olabileceği gibi hızlı bulaşan, daha şiddetli hastalığa sebep olan dirençli varyantlar da ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle yeni ortaya çıkan varyantların erken tanımlanması ve izlenmesi; hastalık şiddetinin belirlenmesi ve yayılım hızının saptanarak önlemler alınması oldukça önemlidir" diye konuştu.

Frenkestein varyantı olarak bilinen, tıbbi adı Stratus olan (XFG) varyant ilk olarak 27 Ocak 2025 tarihinde tespit edildi. Stratus, daha önce çokça adını duyduğumuz Omicron varyantı kökenli yeni bir varyant.

Frankenstein varyantı düşük riskli ama yayılım hızı yüksek

Yıldız, Frankenstein varyantının ilk olarak 27 Ocak 2025’te tespit edildiğini belirterek, varyantın Omicron kökenli olduğunu söyledi. DSÖ’nün Haziran 2025 raporuna göre varyant, “izleme altındaki” kategoride değerlendirildiğini vurgulayan Yıldız, şunları söyledi:
“Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yeni ortaya çıkan bir SARS-CoV-2 varyantının endişe seviyesini sınıflandırmak için üç kategori kullanmaktadır. Bunlar; izleme altındaki varyant, ilgi duyulan varyant ve endişe duyulan varyanttır. Frenkestein varyantı olarak bilinen, tıbbi adı Stratus olan (XFG) varyantı ilk olarak 27 Ocak 2025 tarihinde tespit edilmiştir. Stratus, daha önce çokça adını duyduğumuz Omicron varyantı kökenli yeni bir varyanttır. DSÖ’nün Haziran 2025 raporunda Frenkestein varyantı izleme altındaki varyant seviyesinde raporlanmıştır ve halk sağlığı açısından küresel düzeyde düşük riskli olduğu belirtilmiştir. Varyantın, küresel olarak dolaşımda olan diğer varyantlara kıyasla daha hızlı yayıldığı vurgulanmıştır.”

Kovid-19 aşıları bu varyanta karşı etkili mi?

Hastaların çoğunlukla üst solunum enfeksiyonu şikayetleriyle (ateş, öksürük, boğaz ağrısı, halsizlik) başvurduğunu belirten Yıldız, "Mevcut onaylanmış Kovid-19 aşılarının, bu varyanta karşı da ağır hastalıklarda etkili olmaya devam etmesi beklendiği, Dünyada şu anda aktif olarak hastalık yapan diğer varyantlara kıyasla daha ağır hastalık veya ölüme yol açtığına dair bir veri olmadığı da DSÖ’nün raporunda vurgulanmıştır" ifadelerini kullandı.

'Kovid tedavisi için kullanılan 2 ilaca karşı direnç de saptanmadı'

Dr. Yıldız, şunları söyledi:
“Rapora göre 2025 haziran ayı itibari ile Güneydoğu Asya Bölgesi’nde Stratus (XFG) varyantı vakalarının ve buna bağlı hastane yatışların arttığı saptanmış ancak bu bölgelerde hastalık şiddetinde, yoğun bakım yatışları ve ölüm oranlarında artış tespit edilmemiştir. Bu da yeni varyantın daha ağır hastalık yapmadığına işaret etmektedir. Kovid tedavisi için kullanılan iki ilaç olan ancak ülkemizde erişimi henüz kısıtlı olan Remdesivir ve Nirmatrelvir’e karşı direnç de saptanmamıştır.”

Pandemi bitti ama enfeksiyonlar devam ediyor

Kovid-19 pandemisinin sonlandığını ama Kovid'e bağlı enfeksiyonların devam ettiğini söyleyen Yıldız, şu uyarıda bulundu:
"Yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalığı olanlarda hastalık riski daha da artmaktadır. Sonbaharın gelmesiyle birlikte Kovid-19'un da yer aldığı solunum yolları ile bulaşan hastalıklarda her yıl olduğu gibi bu yıl da artış olmuştur ve daha da artması beklenmektedir. DSÖ verilerine göre 21 Eylül 2025 tarihi itibari ile dünya genelinde Kovid-19 test pozitiflik oranı yüzde 7.2 iken bu oran Avrupa’da yüzde 21 olarak bildirilmiştir. Avrupa’daki bu oran 8 Eylül’de yüzde 14 olarak kaydedilmiştir. Bu da Avrupa’da hızlı bir vaka artışına işaret etmektedir.”
Dünyada bildirilen Kovid-19 vakalarının yüzde 66’sını Frenkestein varyantının oluşturduğunu belirten Yıldız, şu verileri paylaştı:
“24 Ağustos 2025 tarihinde dünyada 83 bin 243 Kovid-19 vakası bildirilmişken bu sayı 21 Eylül 2025’te 142 bin 905’e yükselmiştir ve bu vakaların yüzde 66’sını Frenkestein (XFG) varyantı oluşturmaktadır. 21 Eylül 2025 tarihi itibari ile Dünya’da hastaneye yatırılarak takip edilen vaka sayısı 12.000, Avrupa’da bu sayı 6200 olarak bildirilmiştir. Yine bu tarih itibari ile Dünya’daki son bir aylık ölüm sayısı 1.599, Avrupa’daki son bir aylık ölüm sayısı da 248 olarak kaydedilmiştir.”

Türkiye’de durum: Vaka artışı mevsimsel, panik yok

34 hastada tespit edilen diğer solunum yolu virüslerinin yüzde 52.9’unu SARS-CoV-2 oluşturduğuna dikkat çeken Yıldız, şunları kaydetti:
“Ülkemizde de Sağlık Bakanlığı haftalık olarak solunum yolu hastalıklarına neden olan virüslerin oranını ayrıntılı olarak raporlamaktadır. Bu rapora göre 15-21 Eylül tarihleri arasında aile hekimlerine Influenza Benzeri Hastalık (grip benzeri hastalık) semptomları ile ayaktan başvuran hastalardan sürveyans kapsamında alınan yolu numunelerinde 1 hastada (yüzde 1.3) influenza virüsü 34 hastada da (yüzde 44.2) diğer solunum yolu virüsleri (DSYV) tespit edilmiştir. 34 DSYV'nin yüzde 52.9'unu SARS-CoV-2, yüzde 32.4'ünü Rhinovirus oluşturmuştur.
2024 yılının 40. Haftası ile 2025 yılının 38. haftası arasında çalışılan 5 bin 45 numunede 782 (yüzde 15.5) influenza virüsü 1521 (yüzde 30.1) DSYV tespit edilmiştir. Bin 521 DSYV'nin yüzde 29.8'ini Rhinovirus, yüzde 25.4'ünü Humancoronavirus, yüzde 17'sini SARS-CoV-2 (Covid-19) oluşturmuştur.”

'Yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalar için ciddi risk olmaya devam ediyor'

"Dünyadaki ve ülkemizdeki verilere bakıldığında Frenkestein (XFG) varyantının panik ve olağanüstü önlemler gerektiren bir varyant olmadığını söyleyebiliriz" ifadelerini kullanan Yıldız, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ancak solunum sistemi ile bulaşan hastalıkların ülkemizde, Avrupa’da ve dünyada benzer şekilde mevsimsel olarak arttığını ve yaşlılar, çocuklar ve kronik hastalığı olanlar için ciddi bir risk olmaya devam ettiğini, sağlıklı bireylerde de ciddi bir iş gücü kaybına neden olduğu gerçeğini unutmamalıyız.
Bu nedenle mevsimlik influenza (grip), pnömokok (zatürre), Kovid-19 aşılarının uygun gruplarda zamanında yapılması, kalabalık ve kapalı ortamlarda maske kullanımının devam etmesi, kapalı ortamların havalandırılması ve genel hijyen kurallarına uyulması önemini korumaktadır. Son olarak Türkiye’de pandemi döneminde yoğun bir aşılama programı uygulanarak nüfusun yüzde 86’sına iki doz Kovid-19 aşısı yapılmıştır. Ancak şu anda aktif olarak yürütülen bir Kovid-19 aşılama programı bulunmamaktadır.”
Öksürük  - Sputnik Türkiye, 1920, 30.09.2025
SAĞLIK
Yeni Kovid-19 varyantı yayılıyor: Uzmanlardan 'evde kalın' çağrısı
Haber akışı
0
Tartışmaya katılmak için
giriş yapın ya da kayıt olun
loader
Sohbetler
Заголовок открываемого материала