https://anlatilaninotesi.com.tr/20250923/2-bin-500-yillik-inanc-yikildi-arktik-nehirleri-neden-pas-rengine-donuyor-1099599510.html
2 bin 500 yıllık inanç yıkıldı: Arktik nehirleri neden pas rengine dönüyor?
2 bin 500 yıllık inanç yıkıldı: Arktik nehirleri neden pas rengine dönüyor?
Sputnik Türkiye
Yeni bir araştırma, buzun demir minerallerini sıvı sudan daha hızlı çözebildiğini ortaya koydu. Arktik’te artan donma-çözülme döngüleriyle nehirlerde pas rengi... 23.09.2025, Sputnik Türkiye
2025-09-23T14:37+0300
2025-09-23T14:37+0300
2025-09-23T14:37+0300
yaşam
bilim, sanayi ve teknoloji bakanlığı
sudan
arktik
küresel
küresel ısınma
küresel iklim
https://cdn.img.anlatilaninotesi.com.tr/img/07e9/09/17/1099599880_0:0:1920:1080_1920x0_80_0_0_4f055d7f926b666df5ad37de61fd6604.png
Umea Üniversitesi araştırmacıları, buzun sadece donmuş bir kütle olmadığını, aksine güçlü bir kimyasal reaktör gibi davrandığını keşfetti. Çalışmaya göre, buzun -10 °C’de demir minerallerini çözme kapasitesi, +4 derecedeki sıvı sudan daha yüksek.Araştırmanın yazarlarından Prof. Jean-François Boily, “Buz kristalleri arasında mikroskobik sıvı cepler oluşuyor. Bu cepler, yoğun asidik ortamlarda kimyasal reaksiyonları hızlandırarak demir minerallerini çözüyor” dedi.Donma-çözülme döngüleri süreci hızlandırıyorAraştırmacılar, yaygın demir oksit minerali olan goetit üzerinde deneyler yaptı.Arktik’te nehirler neden turuncuya dönüyor?Araştırmaya göre, iklim değişikliğiyle artan sıcaklık dalgalanmaları, Arktik’teki toprak ve permafrosttan suya daha fazla demir salınmasına neden oluyor. Bu da birçok nehrin “pas rengine” dönüşmesini açıklıyor.Çalışmanın ilk yazarı Angelo Pio Sebaaly, “Her donma-çözülme döngüsüyle topraklardan demir salınıyor. Bu durum su kalitesi ve ekosistemler için büyük sonuçlar doğurabilir” dedi.Sadece Arktik için değilAraştırmacılar, bulguların sadece kutup bölgeleriyle sınırlı olmadığını belirtiyor. Benzer süreçler;Boily ekibi, şimdi aynı sürecin tüm demir içeren buz türlerinde geçerli olup olmadığını araştırıyor.Ekosistemler için yeni risklerBilim insanları, buzun pasif bir depo değil, aktif bir kimyasal oyuncu olduğunu vurguluyor. Küresel ısınmayla birlikte donma-çözülme döngülerinin artması, kutup ve dağlık ekosistemler için yeni riskler anlamına geliyor.
https://anlatilaninotesi.com.tr/20250923/arkeologlar-antik-misir-mumyasinin-icinde-uc-farkli-kedi-kalintisi-buldu-neden-bu-kadar-onemlilerdi-1099596826.html
sudan
arktik
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
SON HABERLER
tr_TR
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
bilim, sanayi ve teknoloji bakanlığı, sudan, arktik, küresel, küresel ısınma, küresel iklim
bilim, sanayi ve teknoloji bakanlığı, sudan, arktik, küresel, küresel ısınma, küresel iklim
2 bin 500 yıllık inanç yıkıldı: Arktik nehirleri neden pas rengine dönüyor?
Yeni bir araştırma, buzun demir minerallerini sıvı sudan daha hızlı çözebildiğini ortaya koydu. Arktik’te artan donma-çözülme döngüleriyle nehirlerde pas rengi oluşuyor. Uzmanlar, bu sürecin su kalitesini, ekosistemleri ve iklim döngülerini ciddi biçimde etkileyebileceğini vurguluyor.
Umea Üniversitesi araştırmacıları, buzun sadece donmuş bir kütle olmadığını, aksine güçlü bir kimyasal reaktör gibi davrandığını keşfetti. Çalışmaya göre, buzun -10 °C’de demir minerallerini çözme kapasitesi, +4 derecedeki sıvı sudan daha yüksek.
Araştırmanın yazarlarından Prof. Jean-François Boily, “Buz kristalleri arasında mikroskobik sıvı cepler oluşuyor. Bu cepler, yoğun asidik ortamlarda kimyasal reaksiyonları hızlandırarak demir minerallerini çözüyor” dedi.
Donma-çözülme döngüleri süreci hızlandırıyor
Araştırmacılar, yaygın demir oksit minerali olan goetit üzerinde deneyler yaptı.
Tekrarlayan donma-çözülme döngüleri, demir çözünmesini artırdı.
Tuzluluk da belirleyici oldu: Tatlı ve acı su çözünmeyi artırırken, tuzlu su baskıladı.
Organik bileşikler buzdan salındığında reaksiyonlar daha da güçlendi.
Arktik’te nehirler neden turuncuya dönüyor?
Araştırmaya göre, iklim değişikliğiyle artan sıcaklık dalgalanmaları, Arktik’teki toprak ve permafrosttan suya daha fazla demir salınmasına neden oluyor. Bu da birçok nehrin “pas rengine” dönüşmesini açıklıyor.
Çalışmanın ilk yazarı Angelo Pio Sebaaly, “Her donma-çözülme döngüsüyle topraklardan demir salınıyor. Bu durum su kalitesi ve ekosistemler için büyük sonuçlar doğurabilir” dedi.
Araştırmacılar, bulguların sadece kutup bölgeleriyle sınırlı olmadığını belirtiyor. Benzer süreçler;
maden drenaj alanlarında,
Baltık kıyısındaki asit sülfatlı topraklarda da yaşanabiliyor.
Boily ekibi, şimdi aynı sürecin tüm demir içeren buz türlerinde geçerli olup olmadığını araştırıyor.
Ekosistemler için yeni riskler
Bilim insanları, buzun pasif bir depo değil, aktif bir kimyasal oyuncu olduğunu vurguluyor. Küresel ısınmayla birlikte donma-çözülme döngülerinin artması, kutup ve dağlık ekosistemler için yeni riskler anlamına geliyor.
