Lübnanlı uzman İran-İsrail gerilime ilişkin uyardı: 'Daha fazla devletin müdahale ettiğini görebiliriz'
18:01 18.06.2025 (güncellendi: 18:08 18.06.2025)
© AP Photo / Baz Ratnerİran İsrail çatışması

© AP Photo / Baz Ratner
Abone ol
Lübnan Amerikan Üniversitesi'nden Dr. Joseph Helou, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Grossi ve eski İngiltere büyükelçisinin İran'ın nükleer silah üretmediği yönündeki açıklamalarını Sputnik'e değerlendirdi. Helou, Orta Doğu’daki mevcut çatışmaların nükleer müzakerelerin ötesinde güç politikalarına dönüştüğünün altını çizdi.
Lübnan Amerikan Üniversitesi'nde Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Uzmanı olan Dr. Joseph Helou Sputnik'e verdiği demeçte, bir yandan İran'ın Amerika Birleşik Devletleri ile müzakere ettiği nükleer dosya bulunduğunu ve artık bunun sır olmadığını belirterek Umman arabuluculuğunda yapılan birçok müzakere veya arabuluculuk turunun bu sürecin bir parçası olduğunu belirtti.
Helou açıklamasında, “Bu biraz zaman alıyor. Şimdi ABD Başkanı Trump, 60 günlük sürenin çok sıkı bir takvim veya çok sıkı bir dönem olduğunu iddia ediyor. Ancak bu, 61. günde topyekûn bir savaşın patlak vereceği anlamına gelmez” dedi.
İran’ın silah sınıfı nükleer malzemeye sahip olduğu yönündeki anlatının, örneğin İsrail gibi devletler tarafından saldırı gerekçesi olarak kullanılabileceğini vurgulayan Helou, bunun uluslararası ilişkilerde güçlü bir araç haline gelebileceğini ifade etti.
“Peki bu, gizli amaçlar olduğu anlamına mı geliyor?" sorusunu soran Helou, şu cümleleri kaydetti:
Elbette var, çünkü sonuçta, unutmayın, uluslararası ilişkiler perspektifinden bakıldığında, bu durum İran'ın Orta Doğu bölgesindeki müttefikleri olarak görülen Hizbullah, Hamas, Yemen'deki Husi milisleri vb. tarafından İsrail ile çatışmada rol oynadıkları şeklinde değerlendiriliyor.
Bu nedenle İsrail, karşı saldırıyı sadece bu gruplara yönelik bir saldırı olarak değil, aynı zamanda İran'la da yüzleşmesi gereken bir saldırı olarak görüyor veya algılıyor. Ve şu anda bölgede durum bu, neredeyse her gün doğrudan çatışmalar yaşanıyor.
Bölgedeki gerilimin boyutuna da dikkat çeken Helou, “Ve şu anda bölgede durum bu, neredeyse her gün doğrudan çatışmalar yaşanıyor. Lübnan'dan gökyüzünde uçan roketleri görebilirsiniz” dedi.
'Daha fazla devletin müdahale ettiğini görebiliriz'
Ayrıca medyada pek yer bulmayan bir noktaya işaret eden Helou, “Hava sahası ihlali olan ülkelerde, yani Lübnan, Suriye, Irak'ta, her iki tarafta da roketler, insansız hava araçları ve savaş uçakları bir yerden başka bir yere uçuyor. Evet, bana sorarsanız bu çok büyük bir sorun” diye konuştu.
Dr. Helou, çatışmanın daha geniş bir bölgesel savaşa dönüşme ihtimaline de değinerek konuşmasını şu cümlelerle sürdürdü:
Son zamanlarda çok ilginç bir şey gördük, diğer ülkelerin de müdahale ettiğini gördük. Bu durum bölgesel bir çatışmaya dönüşürse, yani askeri yardım alabileceğiniz bir yere, yani akışın olduğu bir yere, ya da isterseniz, ilk iki aktörün, yani İsrail ve İran'ın ötesine akışın olduğu bir yere, o zaman çatışmanın her iki tarafına da yardım etmek için giderek daha fazla devletin müdahale ettiğini görebiliriz.
Helou, bunun artık yalnızca bir nükleer müzakereler meselesi olmadığını, güç politikaları ve bölgesel yeniden konuşlandırma meselesi haline geldiğini vurgulayarak, “Orta Doğu'da bu devletlerin ne kadar büyük veya güçlü bir rol oynayacaklarını ölçmek gibi bir şey” dedi.
Son olarak, nükleer müzakerelerin teknik detaylarına değinen Helou, “2015 yılında ABD Başkanı Obama ile İran arasındaki müzakerelerde bunu gördük. O zaman bir anlaşmaya vardılar, ancak daha sonra Başkan Trump anlaşmadan çekildi. Ayrıca, zenginleştirme veya zenginleştirme yok gibi konularda da birçok teknik müzakere yapıldığını gördük” cümlelerini kaydederken çatışma tırmandıkça anlaşmazlıkların daha da karmaşık hale geleceğini ve çözümün zorlaşacağını sözlerine ekledi.