ABD'de Demokrat Kamala Harris ile Cumhuriyetçi Donald Trump'ın başkan olmak için yarıştığı seçimler için Amerikan halkı sandık başına giderken, Kentucky ve Indiana'dan başlayan oy sayımında 50 eyaletin yarısından fazlasında oy sayma işlemleri tamamlandı.
ABD'de bugün gerçekleştirilen 60. başkanlık seçimlerinde bazı doğu eyaletlerindeki oy kullanma işlemleri tamamlanmaya başladı.
Birçok eyalette sabah 06.00'da başlayan oy verme işlemlerinde sona gelinirken, Kentucky ve Indiana eyaletlerinin bazı bölgelerinde yerel saatle 18.00'de oy kullanma işlemleri tamamlandı.
Seçim hakkında bilinmesi gerekenler
ABD'de 18 yaşı ve üzeri en az 186 milyon Amerikalı 47. ABD başkanı için oy kullanma hakkına sahip.
ABD başkanlık seçimlerinde üç şekilde oylama yapılabiliyor: Seçim günü şahsen oy kullanma, seçim gününden önce erken oy kullanma (hem şahsen hem de postayla) ve şahsen oy kullanamayanlar için postayla oy kullanma. Her eyalet bu yöntemler için özel kuralları belirleyebiliyor.
Seçim Günü 5 Kasım olarak belirlendi ancak yaklaşık 77 milyon kişi seçim sürecinin önemli bir kısmı olan erken oylama yoluyla oy kullandı. Seçime katılımı artırmayı amaçlayan erken oy kullanma, 2000'li yıllardan beri muhtelif ABD eyaletlerinde gerçekleştiriliyor. Her eyalet erken oy kullanmanın bir türüne izin verirken postayla veya yüz yüze oy kullanmanın en yaygın seçenekler olduğu ifade ediliyor.
50 eyaletin 47'sinde tüm kayıtlı seçmenler erken oy kullanabiliyor ancak Mississippi, New Hampshire ve Alabama'da engelli olmak gibi sadece sınırlı sayıda onaylanmış nedenlerle bu tür bir sürece izin verilmiyor.
Anketler Trump ve Harris'in özellikle yedi kilit eyalette başa baş yarıştığını gösteriyor: Michigan, Wisconsin, Arizona, Kuzey Carolina, Georgia, Nevada ve Pennsylvania.
Kazananı halk oylaması değil, Seçiciler Kurulu belirliyor. Seçiciler Kurulu, her eyaleti temsil eden ve genellikle parti aktivistleri, eski askeri personel ve medya figürlerinden oluşan 538 seçmenden oluşuyor. Seçiciler Kurulu'nda en fazla delegeye sahip ilk altı eyalet 54 sandalye ile California, 40 ile Texas, 30 ile Florida, 28 ile New York, 19 ile Illinois ve Pennsylvania olarak sıralanıyor.
48 eyalette çoğunluğu kazanan başkan adayı eyaletin tüm seçmen oylarını alıyor. Ancak Maine ve Nebraska'da durum farklı seyrediyor. Eyalet çapında kazanana iki oy ve her kongre bölgesinin kazananına bir oy veriliyor.
Seçiciler Kurulu seçmenleri oylarını Aralık ayı ortasında kullanıyor. Bu yıl bu tarih 17 Aralık'a denk gelmişti. Bir adayın kazanabilmesi için 538 seçmenin en az 270'inin oyunu alması gerekiyor. Hiçbir aday bu barajı aşamazsa, karar Temsilciler Meclisi'ne gidiyor.
Kısmi sonuçlar genellikle seçim gecesi ilan edilse de kazanan birkaç gün sonra açıklanıyor. Ancak resmi sayım 6 Ocak'ta Meclis ve Senato'nun ortak oturumunda gerçekleşir. Başkan Yardımcısı, Senato Başkanı olarak nihai sonucu açıklar.
Anketler ne diyor?
Bir yandan postayla ya da şahsen erken oy kullanma işlemleri devam ederken, anketler Trump ve Harris'in başa baş gittiğini gösteriyor.
Ülkede ulusal bazda yapılan tüm önemli anketleri derleyen analiz sitesi Real Clear Polling'e göre, ulusal çaptaki anketlerde genel olarak Trump, Harris'in yüzde 0.1 oranla önünde görünüyor.
NY Times/Sieana ve CNN anketlerinde durum eşit görünürken, Wall Street Journal'da (WSJ) ise Trump'ın, rakibinin yüzde 3 önünde olduğu belirtiliyor.
İngiliz haber ajansı Reuters'ın anketlerine göre ise mevcut ABD Başkan Yardımcısı Haris, 1 puanla yarışı önde götürüyor.
CBS News'un anketine göre de Harris 1 puan önde.
'Salıncak eyaletlerdeki Trump' üstünlüğü
En çok oyu alan değil en fazla delegeye ulaşan adayın başkan olduğu Amerikan başkanlık seçim sistemi nedeniyle 'salıncak eyaletlerdeki' sonuçlar daha fazla önem taşıyor.
'Seçiciler Kurulu' (Electoral College) adı verilen sistem dolayısıyla kritik öneme sahip 7 salıncak eyalet Pensilvanya, Georgia, Arizona, Nevada, Michigan, North Carolina ve Wisconsin'deki anketlerin ortalamasına göre Trump, yüzde 0.8 ile az farkla Harris'in önünde yarışı götürüyor.
Trump'ın, rakibi Harris'e en büyük farkı, yüzde 1.9 ile Georgia ve yüzde 2.6 ile Arizona'da attığı görülüyor.
Pensilvanya'da yüzde 0.3 önde olan Trump, Nevada'da yüzde 1 ve North Carolina'da yüzde 1.5 önde görünüyor.
Öte yandan Harris, Michigan'da yüzde 0.9 ve Wisconsin'de yüzde 0.3'le rakibinin önünde çıkıyor.
Harris ve Trump'ın seçim kampanyaları kapsamında yaklaşık 1.4 milyar dolar topladı
Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in ABD başkanı seçilmesi için yürütülen kampanyada neredeyse 1 milyar dolar toplanırken, Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump,'ın ise Federal Seçim Komisyonu'nun istatistiklerine dayanan açık verilere ve ABD medyasının hesaplamalarına göre 400 milyon doların biraz altında para topladığı belirtildi.
Federal Seçim Komisyonu'na göre Ekim ayı ortası itibarıyla toplanan fonların neredeyse tamamı harcandı. Raporlara göre Harris'in 118 milyon dolar, Trump'ın ise 36.2 milyon dolarının kaldığı aktarıldı. Bu hesaplara göre adaylar toplamda 1.2 milyar dolardan fazla harcama yaptı.
Seçim yarışının son aşamasında Harris, Trump'ın 16.2 milyon dolarına karşılık Ekim ayı başında 97.2 milyon dolar toplayarak Trump'a neredeyse beş kat fark atmıştı. Harris, seçimden sadece birkaç ay önce aday olması sebebiyle, bağış toplama hızı açısından bir önceki seçim döngüsünde aday olan politikacıları da geride bıraktı.
Harris üç ay içinde 1 milyar dolardan fazla para toplayarak bağış toplama hızında bir rekora imza attı. Son seçimdeki iki aday 1.85 milyar dolar toplamıştı. Trump için 785 milyon dolar toplarken, Joe Biden için ise 1.06 milyar dolar toplanmıştı.
Trump'ın en cömert bağışçısının 150 milyon dolar bağışlayan milyarder Timothy Mellon olduğu ifade edilirken yine Elon Musk 120 milyon dolar katkıda bulundu.
Demokrat Parti'nin adayı Kamala Harris'i 76 zengin Amerikalı tarafından destekleniyor.
Washington iç savaşa mı hazırlanıyor?
Washington Post'un haberine göre Beyaz Saray, Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in konutu ve diğer bazı kurumların etrafına koruyucu çitler yerleştirilirken, işyeri sahiplerinin de ABD başkanlık seçimlerinde yaşanması beklenen sokak olayları nedeniyle pencere ve kapılarını kapatmaya başladığı kaydedildi.
ABD basınında yer alan haberde şu cümleler yer aldı:
Federal ve Bölge yetkilileri Salı günkü başkanlık seçimlerinin ardından Washington'da yaşanabilecek olası huzursuzluklara karşı hazırlanırken, Pazar günü Beyaz Saray, ABD Kongre Binası ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in konutu yeni güvenlik çitleriyle çevrildi.
Gizli Servis'in Beyaz Saray kompleksi, Hazine Bakanlığı ve Lafayette Meydanı'nın bitişik bölümlerinin yanı sıra Donanma Gözlemevi ve Harris'in konutunun dışına yeni yüksek metal bariyerler kurduğu kaydedildi.
Washington'un yanı sıra Florida'da da başkan adayı Donald Trump'ın seçim gecesi parti düzenleyeceği West Palm Beach'teki konferans merkezinin dışında da fiziksel güvenlik önlemleri arttırıldı.
Beyaz Saray yakınlarındaki işyeri sahiplerinin de güvenlik önlemlerini artırdığını gözlemlenirken özel güvenlik önlemleri alındığı, sokak seviyesindeki pencerelerin ve girişlerin de kapatıldığı ifade edildi.
Müslüman seçmenler Trump'ı mı destekliyor?
ABD'de Cumhuriyetçilerin başkan adayı Donald Trump, Michigan eyaletinde rekor sayıda Müslüman ve Arap seçmenin desteğini aldığını ileri sürdü.
Trump, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, Demokratların başkan adayı Kamala Harris'in kabinesini 'savaş çığırtkanı' şeklinde niteledi.
ABD siyasi tarihindeki 'en büyük ve geniş koalisyonu' oluşturduklarını öne süren Trump, "Buna Michigan'da barış isteyen rekor sayıdaki Arap ve Müslüman seçmen de dahil" ifadesini kullandı.
Donald Trump, Michigan'daki Arap ve Müslüman seçmenin 'Harris ve kabinesinin Orta Doğu'yu işgal edeceğinden, milyonlarca Müslümanın ölümüne neden olacağından ve 3. Dünya Savaşı'nı başlatacağından haberdar olduğunu' ileri sürerek, kendisine destek istedi.
Ülkede en çok oyu alan değil en fazla delegeye ulaşan adayın başkan olduğu seçim sistemi nedeniyle 'salıncak eyaletlerdeki' sonuçlar daha fazla önem taşıyor.
ABD'deki salıncak eyaletlerden biri olan Michigan'da açık kaynaklara göre 250 bine yakın Arap Amerikalı ve Müslüman yaşıyor.
‘2020’den çok daha hızlı bir şekilde oy pusulalarını sayacağız’
ABD’de Başkanlık seçimleri için oy kullanma işlemleri tüm hızıyla devam ediyor. Pensilvanya eyaletine bağlı Philadelphia'da Seçim Komisyonu Üyesi Seth Bluestein seçimlere ilişkin yaptığı açıklamada, “Bugün sabah 07.00‘de sandıklar açılır açılmaz posta ile gönderilen oy pusulalarımızın ön sayımına başladık ve 2020’de yaptığımızdan çok daha hızlı bir şekilde oy pusulalarını sayacağız” dedi.
Birçok kişinin posta yoluyla oy kullanmak yerine seçim merkezlerinde yüzyüze oylarını kullandığını bunun da süreci daha hızlı ilerleteceğini kaydeden Bluestein, “Belediye zarfların daha hızlı açılmasına yardımcı olmak için ek ekipman satın aldı ve geçmişte sahip olduğumuzdan daha fazla çalışanımız var. İnsanların ne zaman uyanıp Pennsylvania'daki sonucu öğrenebileceklerini tahmin etmek zor, ancak söyleyebileceğim şey, posta ile gönderilen oy pusulalarının büyük kısmını saymamızın seçimden sonraki Cumartesi gününe kadar dört gün sürmeyeceği. Bu çok daha hızlı gerçekleşecek” diye konuştu. Bluestein, her şeyin yolunda gitmeye devam etmesiyle sonucun Çarşamba gün ortasına kadar belli olabileceğini aktardı.
Seçim güvenliğine ve sonuçlarına tam güven duyduğunu ifade eden Bluestein, “Philadelphia'da ve eyalet genelinde seçimler özgür, adil, güvenli ve emniyetli olacak. Seçimleri adil bir şekilde yürütme kabiliyetimize tamamen güveniyorum” diye konuştu.
